مدیرت پسماند پرچالش ترین مباحثسال‌های آتی کشورهای نفت خیز

خادمی تاکید کرد: لازم است این سختگیری هابرای تمامی مناطق در عرصه تمامی فعالیت های بالادستی و پایین دستی نفت صورت پذیردو علاوه بر آن به عنوان یک الزام درقراردادهای آتی توسعه ای نفت تثبیت شود و به باور عمومی تمامی رده های کاری صنعت نفت نیز بدل شود.

به گزارش خبرنگار ایلنا، هدایت الله خادمی مدیر عامل شرکت حفاری شمال در دومین کنفرانس نقش پژ‍وهش و فناوری نوین در مدیریت مواد زائد نفت با اشاره به بحثنقش پژوهش و فناوری، در مدیریت مواد زائد صنعت نفت گفت: نفت و درآمدهای حاصل از آن به عنوان رکن مهم تامین بودجه مورد نیاز توسعه کشور در نیم قرن گذشته از نقشی بدون رقیب برخوردار بوده است.

وی افزود: برآوردی منصفانه از چشم اندازهای آتی اقتصاد ایران و فراز و فرودهای نرخ جهانی نفت نیز نشان می دهد در مقاطع بیست ساله و پنجاه ساله ی آینده، این ماده همچنان نقشی ممتاز در اقتصاد کشور ما ایفا خواهد کرد.

خادمی تصریح کرد: ضروری است که برای این چشم انداز زمانی، خود را برای مواجهه با چالش هایی همچون مواد زائد حاصل از اکتشاف، استخراج و فرآورش نفت وگاز آماده کنیم.

وی خاطرنشان کرد: مدیرت پسماند از جمله آن جمع آوری، مرتب سازی، حمل و انجام فرآیندهای مختلف ودرنهایت دفن ویا بازمصرف مواد ناشی از عملیات بالادستی و پایین دستی صنعت نفت است؛ امروزه و قطعا در سالهای آینده یکی از پرچالش ترین مباحثبرای کشورهای مهم نفت خیز جهان است.

مدیر عامل شرکت حفاری شمال اظهار داشت: در حال حاضر بیش از یک و نیم قرن از شکل گیری صنعت نفت در جهان می گذرد و پیشتاز بودن دراین صنعت برای بسیاری از کشورهای صنعتی کنونی، به مایه مباهات و علت ظهور قدرت های هژمون در اقتصاد جهان تبدیل شده است.

وی با بیان اینکه در ایران نیز آنان که با گذشته این صنعت آشنایی دارند زخم های نشسته بر پیکر سرزمین مان را که دراثر بی توجهی به آثار و تبعات تولید حاصل شده می شناسند، ادامه داد: در حال حاضر مسجد سلیمان سالیان طولانی است که از روی نقشه زیست بوم ها حذف شده است و نفت سفید هم وضعی مشابه آن دارد و این شهر که برای سالیان طولانی بازوی تحقق درآمدهای بودجه کشور بود امروزه به شهری در خاطرات مردم بدل شده است.

خادمی گفت: وضع یادشده ناشی از عدم برنامه ریزی اقتصادی توام با حفظ محیط زیست طی یک قرن گذشته بوده اما امروز نباید بگذاریم از این دست فجایع در نیم قرن آینده و پس از آن رخ دهد.

وی تصریح کرد: مطابق بررسیهای انجام شده و نیز بر اساس مشاهدات عینی درکشورها، همزمان باتوسعه میادین، زیرساختها نیز فراهم می شود بطوری که الزامات وقوانین ومقررات زیست محیطی دراولویت اصلی قرار می گیردودرصورت فرآهم نشدن این الزامات، توسعه نیزمتوقف وازادامه کارجلوگیری بعمل می آید، در کشورهای توسعه یافته سیستم Zero dischargeبه معنای واقعی آن استفاده می شودبطوری که هیچگونه آلودگی وپسماندهای آسیب رسان، در اثر فعالیت های نفتی به محیطزیست وارد نشده وازاینطریق از طبیعت به عنوان ارزشمندترین منبع ثروت بشر صیانت می شود.

مدیر عامل شرکت حفاری شمال در اکثر مناطق نفتی دنیا، دستگاه هایی که در دشت و جنگل درحال حفاری بودند، بادرنظرگرفتن تمهیدات لازم ازجمله استفاده ازتجهیزاتzero discharge وعایقهای صوتی هیچگونه ضرروزیانی به محیط زیست واکوسیستم گیاهی و جانوری واردنمی آوردند.

وی توضیح داد: باتوجه به فعالیتهای شرکت حفاری شمال درخارج از ایران، در شرق دریای خزر، که حتی ازنظرقدمت حفاری وتوانمندی قابل مقایسه باایران نیست درعملیات حفاری در دریاشاهد این هستیم که ضایعات حفاری پس ازانجام تصفیه ابتدایی و خشک کردن آنهاازطریق جعبه های فلزی و توسط کشتی به خشکی حمل شده و به این طریق حداکثر دقت برای جلوگیری از انتشارآلودگی به محیط زیست دریایی، در حین فعالیت نفتی انجام می گیرد.

وی گفت: اگر بخواهیم اثرات زیانبارعملیات نفتی را با دیگرعملیات شهری وعمرانی نظیر فعالیت های شهرداریها، مردم وسازمانها مقایسه کنیم، خواهیم دید که متاسفانه اثرات زیست محیطی عملیات نفتی حتی کمتر از اثرات مضر ناشی از دیگر فعالیت ها همانند قطع درختان، سد سازی ها و برداشت نا مناسب از آبهای زیر زمینی است و اگر به صورت متوازن عمل نشود هرگونه مدیریت پسماند درصنعت نفت صورت گیرد باز هم در شاخص های کلان تاثیر گذار نخواهد بود.

وی تاکید کرد: نمی شود در شهر جلو چشم مان این همه اثرات تخریبی بر محیط زیست را مشاهده کرد، خواسته یا ناخواسته در نابودی آن شریک شد و بر اتفاق های در حال وقوع چشم بر هم گذاشت؛ و در عین حال انتظار داشته باشیم همان کسانی که در شهرها شاهد تخریب بی محابای محیط زیست هستند در بیابان های دورافتاده؛ نگران محیط زیست باشند بنابراین تا فرهنگ زیست محیطی و HSE را پیدا نکنیم مشکلات حل نخواهد شد.

خادمی اذعان کرد: طی۱۴سال اخیر به دلیل توجه ویژه وزارت نفت ووزیرفعلی که در دوران وزارت قبلی نیز منشاء دستاوردهای ارزشمندی در حوزه صیانت از محیط زیست بودندوهمچنین با تلاش های سازمان حفاظت محیط زیست اقدامات مناسبی در صنعت نفت صورت گرفته است.

وی گفت: حضور پیمانکاران خارجی متعهد به رعایت الزامات زیست محیطی درپروژه های نفتی واستفاده ازدستورالعمل های زیست محیطی درپروژه های واگذارشده ازجمله آزادگان، زمینه ساز این شد که حفاری دراین مناطق منوط به استقرار سیستم مدیریت پسماند شود و به تبع آن باعثایجاد تحول نسبی درزمینه حفظ محیط زیست گردید.

خادمی تاکید کرد: لازم است این سختگیری هابرای تمامی مناطق در عرصه تمامی فعالیت های بالادستی و پایین دستی نفت صورت پذیردو علاوه بر آن به عنوان یک الزام درقراردادهای آتی توسعه ای نفت تثبیت شود و به باور عمومی تمامی رده های کاری صنعت نفت نیز بدل شود.

وی اظهار داشت: انواع فرایندهای مدیریت پسماند فرآیند موجود جهت مدیریت پسماند که هم اکنون تقریبا درحال انجام است برپایه جداسازی فیزیکی وشیمیایی استواراست، بطوری که توسط دستگاههای کنترل جامدات، جامدات راجداسازی وازطریق روش شیمیایی واستفاده از پلیمرهاآب راجداسازی کرده ودرنهایت آب مجددا استفاده شده و کنده ها نیز پس ازانجام مراحل تثبیت دریک منطقه مشخص دفن می شوند.

مدیر عامل شرکت حفاری شمال تصریح کرد: فرآیند دیگرکه درصورت محقق نشدن فرآینداول صورت می پذیردومعمولا برای گودالهای قدیمی استفاده می شود فرآیندpit cleaningاست که دراین روش اقدامات لازم جهت رفع آلودگی وتثبیت ضایعات بجامانده ازچاههایی که قبلاً حفاری شده انجام می گیرد.

وی ادامه داد: یکی دیگراز فرایندهایی که طی دوسال اخیربرای اولین باردرایران باهمکاری کارفرمای شرکت حفاری شمال و پیمانکاران شرکت حفاری شمال صورت پذیرفت(pit closing) است که دراین روش تثبیت استفاده مجددازآب برگشتی ازچاه باعثجلوگیری ازجاری شدن پس اب حفاری به محیط زیست وممانعت از نفوذ به منابع اب های زیرزمینی می شود.

وی ابراز امیدواری کرد که باتوجه به وجود فناوری های مدرن جهت مدیریت پسماند، بایستی تدابیری اتخاذ وقوانین مصوب شوند که شروع عملیات حفاری منوط به استقرار سیستم مدیریت پسماند باشد.

وی تاکید کرد: مرجع ومأخذاطلاعات واستانداردهای ارائه شده درصنعت حفاری چاههای نفت و گاز، مرکزتحقیقات مهندسی نفت آمریکا(API) وانجمن بین المللی پیمانکاران حفاری(IADC) هستند، به همین دلیل جهت ارتقای سطح کیفی مدیریت پسمانداستفاده از این مراجع معتبر توصیه می شود.

خادمی ادامه داد: استفاده از سیالات حفاری سازگار بامحیطزیست وقابل تجزیه بدون ایجاد عوارض خطرناک که آلودگیها را به حداقل ممکن وترجیحآ صفر کاهش می دهد مورد توجه ویژه قرار گیرد.

مدیر عامل شرکت حفاری شمال همچنین اظهار داشت: استفاده ازتکنولوژی های جدیدجهت پالایش، تجزیه وتبدیل مواد زائد به مواد مفیدوقابل استفاده(Zero Discharge) مورد توجه خاص قرار گیرد که در این بخش میتوان روش تصفیه بیولوژیکی را ترویج کردکه دراین روش، بااستفاده از باکتریهاموادزائدحفاری به کودکمپوست(compost) تبدیل می شود، همچنین استفاده از موادنانو نیز که باعثکاهش مصرف موادشیمیایی و به تبع آن کاهش تولید موادزائدمی‌شود مورد توجه قرار گیرد.

وی همچنین اظهار داشت: استفاده از سیستمهای مدیریت پسماند دردستگاه های دریایی وجلوگیری ازورودآلاینده هابه دریاازطریق انتقال کنده هابه خشکی پس ازانجام فرآورش اولیه وسپس انجام فرآیندهای پالایشی برروی آن درخشکی مورد تاکید قرار گیرد.

خادمی تصریح کرد: ارتباط و تعامل میان مدیرت های HSEشرکتهای حفاری وهمچنینHSE وزارت نفت باسازمان حفاظت محیط زیست جهت همفکری وپیاده نمودن قوانین ومقررات زیست محیطی قابل انجام به معنای واقعی آن در دستور کار قرار گیرد.

وی یادآور شد: توجه ویژه ای به وضعیت تحقق مصوبه‌های کنفرانس پیشین(سال۹۱) شود ودرنهایت مسئول پیگیری اجرای مصوبات این کنفرانس ها مشخص گردد.