آب مسئله اساسی کشور / فرونشست زمین؛ خطری جدید که تهران را تهدید می‌کند

بحران آب چنان دامن گیر کشور شده است که وزیر نیرو در همایش مدیریت مصرف آب از بحران زیست محیطی پیش روی کشور می گوید

به گزارش خبرنگار ایلنا حمید چیت چیان در همایش مدیریت منابع در مصارف آب با بیان اینکه مسئله آب برای ما یک مسئله اساسی است که در ابعاد مختلف اقتصادی اجتماعی در جایگاه اولویت یکم قرار دارد گفت: رفاه مردم اقتصاد کشور بهداشت جامعه وشئون مختلف تحت تاثیر مسئله آب قرار دارد.

وی افزود: در سالهای گذشته با خشکسالی های طولانی و پدیده تغییرات اقلیمی مواجه ایم و اثر فزاینده این دو برهم مسائل مختلف کشور را تحت تاثیر قرار داد.

چیت چیان تصریح کرد: میزان بارش از ۲۵۰میلیمتر به ۲۴۲ میلیمتر کاهش یافته است، ‌میزان آبهای تجدید پذیر از ۱۳۰ میلیارد متر مکعب به ۱۲۰ میلیارد مترمکعب کاهش یافته میزان روان آبها براساس ایستگاههای اندازه گیری۵۰ درصد کاهش یافته، نیمی از دشتهای کشور دارای بیلان منفی هستند که موقعیت نگران کننده ای برای حیات جوامع ایجاد کرده لذا باید موضوع آب از جوانب مختلف مورد توجه قرار گیرد.

وزیر نیرو تامین آب شرب کلان شهرها را از بزرگترین مشکلات برشمرد و گفت: کمبود آب در البرز مرکزی و پایتخت بسیار مشهود است چرا که بیش از ۱۷.۵ میلیون نفر جمعیت در سه استان تهران، کرج و قزوین متمرکز شده ومشکلات تامین آب را افزون گشته است.

وی خاطر نشان کرد: در حال حاضر به روی تمام رودخانه هایی که امکان استحصال آب از آن وجود داشته سد زده شده و تقریبا در جنوب رشته کوه البرز امکان جدیدی برای استحصال آب و انتقال به مراکز جمعیتی وجود ندارد بنابراین اگر مهمترین چالشهای پیش روی تهران والبرز مرکزی شمارش شود اول باید به تمرکز بیش از حد جمعیت اشاره شود سپس محدودیت شدید منابع آب در نظر گرفته شود.

تهران آب شهرهای همجوار را می بلعد و همچنان در کم آبی غوطه می خورد

وی تصریح کرد: به دلیل استفاده متمرکز تهران از منابع تهران فشار زیادی به مناطق همجوار وارد می شود مثلا آب سد لار متعلق به مازندران است ماملو متعلق به ورامین و پاکدشت آب رود کرج باید مورد استفاده شهریار قرار گیرد و همچنین طالقان مختص مصارف قزوین است اما در حال حاضر تمام مناطق همجوار تحت فشار قرار گرفته و محدودیت مضاعف برآنها تحمیل می شود تا آب تهران تامین شود.

فرونشست خطری جدید که تهران را تهدید می کند

وی ادامه داد: تمام این مسائل و برداشت بیش از حد از آبهای زیر زمینی در تهران در کنار فرونشست زمین در تهران خطراتی قابل توجهی برای زیر ساختها و ساخمانهای شهر تهران به وجود آورده است.

چیت چیان به روند تشدید افزایش آلودگی ها در منابع آب زیر زمینی و سطحی اشاره کرد و اظهار داشت: بسیاری از آبهای تهران و کرج امکان استفاده شرب ندارند به طوری که اخیر ا نیز شاهد بودیم در فشافویه بر اثر جریان سطحی ماهی های زیادی از بین رفتند که اینها نمودی از مشکلاتی که روز به روز در حال افزایش است.

وی تصریح کرد: فاضلاب صنعتی شهری زه آب وارد منابع آب می شود و مشکلات کیفی منابع آب را محدود می کند.

وی در ادامه به افزایش مصرف سرانه شرب در کشور و خصوصا در تهران اشاره کرد و آن را از دیگر چالشهای بخش آب عنوان کرد: چیت چیان با اشاره به فرسودگی های تاسیسات آب رسانی و توزیع آب در شهرهای بزرگ خاطر نشان کرد: بعضی از این تاسیسات عمرشان از ۴۰ تا ۵۰ سال گذشته که این نیز می تواند تهدیدی برای آب مورد نیاز شهرها باشد.

قیمت پایین آب فرصت سرمایه گذاری را سلب می کند

وی همچنین عدم توازن هزینه و درآمدهای ناشی از تامین آب را از دیگر چالشها عنوان کردوگفت: به طور متوسط برای تامین آب شرب شهرها هزار تومان در هر متر مکعب هزینه می شود در حالی که میزان در آمد ۳۰۰ تومان هر متر مکعب ا ست که این عدم توازن امکان بازسازی و بهسازی شبکه و ارتقای راندمان و سرمایه گذاری جدید را سلب می کند.

وی تصریح کرد: در کنا راین چالشها را هکارهای متعددی نیز از سوی جوامع علمی و صنعتی و کارشناسان ارائه می شود که از جمله آنها می توان به جلوگیری از تمرکز بیشتر جمعیت در این منطقه اشاره کرد. ضمن اینکه باید گفت راهکارهایی که برای جلوگیری از این تمرکز ارائه شده اثر بخش نبوده است و روز به روز مهاجرت به این منطقه افزایش می یابد.

وی تصریح کرد: در راهکارهای ارائه شده برای جلوگیری از مهاجرت توافق وجود دارد اما در خصوص چگونگی انجام آن نظرات یکسان نبوده و راهکارها اثر بخش نیست.

. وی در ادامه در خصوص ضرورت جدا سازی تامین آب شرب و بهداشت گفت: در این خصوص نیز این که باید برای تامین آب شرب و بهداشتی تفکیک شود اتفاق نظر وجوددارد اما در مورد چگونگی آنجام آن سوالاتی مطرح است که هنوز جواب واحدی حاصل نشده است.

چیت چیان همچنین خاطر نشان کرد: در خصوص اینکه مراکز جمعیتی نیازمند اجرای شبکه فاضلاب وتصفیه آن هستند همفکری وجود دارد اما راجع به ویژگی انجام آن نظرات مختلفی وجود دارد به طوری که در گذشته تاکید بر اجرای شبکه سراسری و تصفیه متمرکز بود در حالی که نگرانی برای از بین رفتن سطح آبهای زیر زمینی و فرونشست زمینهای تهران چاره ای اندیشیده نشده بود در حالی که در حال حاضر نظر بر این است که نباید همه آب از دشت تهران تخلیه شود و بخشی از فاضلاب باید دوباره به زمین تزریق شود تا تعادل برقرار شود.

وی تصریح کرد: در برخی از کشورها ملزم شده اند که منازل و ساختمانها آب باران را جمع آوری کرده و هر ساختمان یک واحد تصفیه فاضلاب داشته باشد و از پس آب برای آبیاری فضای سبز استفاده شود در حالی که در کشور ما هنوز این اقدام صورت نگرفته است لذا شاید ما نیز ناچار شویم این سیستم را راه اندازی کنیم.

وی تصریح کرد: در حال حاضر تهران بزرگترین شبکه فاضلاب کشور را دارد و بزرگترین تصفیه فاضلاب در جنوب تهران قرار دارد ضمن اینکه در گذشته شبکه های تصفیه فاضلاب متمرکز بوده اما در حال حاضر سعی شده که این شبکه به صورت پراکنده در همه جا وجود داشته باشد لذا مقرر شده که ساختمانهای بزرگ واحد تصفیه فاضلاب داشته باشند.

چیت چیان بازچرخانی آب تصفیه فاضلاب و تبدیل به پس‌اب و استفاده از در مصارف مختلف را از عوامل مهم تعادل بخشیدن به منابع و مصارف آب برشمرد.

وی همچنین به سیستم تعرفه ای اشاره کرد و گفت: بسیاری از کارشناسان معتقدند که یکی از مهمترین عوامل بالا بودن مصرف سرانه پایین بودن تعرفه ها است لذا اگر اصلاح صورت گیر مصرف قابل مدیریت خواهد بود ومنابع موجود تکاپو می کند و گرنه بدون افزایش تعرفه مدیریت مصرف در سطح توصیه اخلاقی باقی می ماند.

وی تاکید کرد: البته مدیریت تقاضا صرفا مختص تعرفه نیست در دسترس بودن فناوری ها از جمله شیرآلات و تجهیزات کاهنده نیز در مدیریت مصرف آب نقش قابل توجهی دارد.

وزیر نیرو خاطر نشان کرد: در کنار اقداماتی که وزارت نیرو برای مدیریت مصرف آب انجام می دهد باید از دستاوردهای موسسات علمی نیز استفاده شود چرا که این مسئله تنها مسئله فنی و مهندسی نیست بلکه به لحاظ اجتماعی اقتصادی و زیست محیطی نیز باید مورد توجه قرار گرفته و با اعمال نظر صاحبنظران به نتیجه عملی می رسیم.

وی همچنین گفت: صرفا نمونه برداری از دیگر کشورها جوابگو نیست چون شرایط کشورها متفاوت است پس نظرات باید علمی و با توجه به ویژگی های هر کشور و شهر را هکار اجرایی و مناسب استخراج شود.