حاجی در گفتوگو با ایلنا:
گاهی رشد بی‌رویه مدارس، بهانه‌ای برای پول گرفتن است / مدارس باید نسبت به عملکرد خود پاسخگو باشند
مدارس باید به آنچه که انجام می‌دهند، پاسخگو باشند / گاهی احساس می‌شود که رشد بی‌رویه مدارس بهانه‌ای برای پول گرفتن است.
وزیر اسبق آموزش و پرورش گفت: به منظور صرفه جویی قابل توجه در هزینه‌های آموزش وپرورش باید هر چند مدرسه به یک واحد حقوقی مستقل تبدیل شوند.
مرتضی حاجی در گفتوگو با خبرنگار ایلنا درباره طرح واگذاری مدارس دولتی به بخش خصوصی گفت: یکی از راه‌های حل مشکلات اقتصادی آموزش و پرورش، مشارکت بیشتر بخش خصوصی در مدرسه‌داری است.
حاجی تصریح کرد: آموزش و پرورش دستگاه بزرگی است و آموزش با کیفیت، بسیار پرهزینه است و اگر بنا باشد؛ در کیفیت فعالیت‌های آموزشی بهبود ایحاد شود، منابع جدید مورد نیاز است.
وی افزود: دولت در حد توانایی خود بودجه در اختیار آموزش و پرورش قرار می‌دهد، اما با وضعیت کنونی؛ کاهش قیمت نفت و تورمی که وجود دارد، به نظر نمی‌آید؛ بتواند بیش از این به اعتبارات آموزش و پرورش کمک کند. بنابراین تنها راهی که باقی می‌ماند، تجدیدنظر در هزینه‌ها است و این موضوع زمانی بوحود می‌آید که هم اصلاحاتی در مدیریت مدارس اتفاق بیفتد، هم اختیارات مدارس افزایش یابد و بخش خصوصی نیز فعال‌تر شود.
وزیر اسبق آموزش و پرورش با اشاره به اینکه به موضوع مشارکت بخش خصوصی فرا‌تر نگاه می‌کنم، گفت: به باور من تبدیل کردن مدارس به موسسه‌های مستقل آموزشی در حوزه اجرا و نه در حوزه سیاست گذاری از نقاط مثبتی برخوردار است و هر چند مدرسه به صورت یک مجتمع آموزشی، امکان تبدیل شدن به یک واحد حقوقی مستقل را دارند.
جاجی اظهار داشت: بنابراین با اختیاراتی که برای این دسته از مدارس می‌توان، پیش بینی کرد؛ به گمان من صرفه حویی قابل توجهی در هزینه‌های آموزش و پرورش رخ می‌دهد.
حاجی تصریح کرد: طبیعتا این موسسه مستقل که مسئول تامین درآمد کافی برای هزینه‌های خودش است، در برنامه ریزی‌ها به گونه‌ای عمل می‌کند که درآمد و هزینه‌اش با هم تطبیق داشته باشد.
به گفته وزیر اسبق آموزش و پرورش باید به سمتی پیش رویم که مدارس را به واحد‌های آموزشی و موسسات آموزشی مستقل تبدیل کنیم و طبق قانون تجارت و به لحاظ مدیریتی درآمد - هزینه‌ای اداره شود که در پی آن تعداد زیادی از نیروهای مازادی که در این واحد‌ها وجود دارند، تعدیل و به کار دیگری مشغول می‌شوند.
وی در ادامه خاطرنشان کرد: در این صورت مدرسه درآمد و هزینه‌اش را با هم تطبیق می‌دهد و آموزش و پرورش نیز به نسبت تعداد دانش آموزان، سرانه‌های آموزشی را پرداخت می‌کند. البته این موضوع باید پرورش یابد و نیاز به بررسی بیشتری دارد.
وی اضافه کرد: باورم این است که در این شرایط هم در کیفیت آموزش و پرورش بهبود حاصل می‌شود و از سوی دیگر نیز دریافتی معلمان افزایش می‌یابد و در نتیجه بهبودی در وضعیت اداره مدرسه، رضایتمندی معلمان، کارکنان و حتی اولیای دانش آموزان از جهت مراجعه به مدرسه، ثبت نام و… حاصل می‌شود. البته در این زمینه باید بحث‌های کار‌شناسی دقیق‌تری صورت بگیرد و به صورت آزمایشی در بعضی از مناطق اجرا شود و نتایج ارزیابی به تمامی مدارس تعمیم یابد.
حاجی خاطرنشان کرد: باید از حالت سنتی گذشته بیرون بیاییم و مدارس به آنچه که انجام می‌دهند، پاسخگو باشند تا آموزش و پرورش مجال و فرصت یابد که به کارهای اصلی خود یعنی برنامه‌ریزی، هدایت، حمایت و نظارت بر کیفیت آموزشی بپردازد.
حاجی ادامه داد: در این شرایط، ساختار اداری کوچک اما متفکر و چابک خواهد شد و واحد‌ها که مانند یک آویزه‌ای به اداره‌ای آویزان شده‌اند، از این پس احساس شخصیت و استقلال می‌کنند و کار‌ها را به نحو احسنت پیش خواهند برد.
وزیر اسبق آموزش و پرورش درباره نوع و روند واگذاری مدارس به بخش خصوصی گفت: در حال حاضر ارزیابی از این موضوع ندارم که واگذاری‌ها تا چه اندازه موفق بوده و نمی‌توانم قضاوت کنم، اما اصل فکر را تائید می‌کنم و به اعتقاد من مدارس باید حالت استقلال یافته پیدا کند.
حاجی در پاسخ به این سوال که تفکیک دانش آموزان در مدارس مختلف از جمله مدارس تیزهوشان، هیات امنایی، غیرانتفاعی و… را چگونه ارزیابی می‌کنید، گفت: مدارس خاص در نقاط دیگری در دنیا وجود دارد که برای دانش آموزان خاص و رشته‌های خاص تاسیس شده‌اند؛ مانند هنرستان‌های فنی و حرفه‌ای و کار و دانش. لازم نیست همه این مدارس مانند هم باشند، اما طبیعتا رشد بی‌رویهٔ بعضی از آنها باعثمی‌شود که خاص بودنشان از دست برود.
وزیر اسبق آموزش و پرورش ادامه داد: به طور مثال درباره دانش آموزان استثنایی که دارای کم‌توانی یا پرتوانی هستند، می‌طلبد که از مراقبت‌های ویژه‌ای برخوردار باشند و برای این مراقبت‌ها نیز سازو کار مناسبی هم طراحی شود که در این صورت با تنوع مدارس موافقم، اما رشد بی‌رویه هم نباید داشته باشند؛ جرا که گاهی احساس می‌شود که رشد بی‌رویه مدارس بهانه‌ای برای پول گرفتن است، چرا که وقتی مدرسه‌ای خاص باشد برای خدمات اضافه هزینه بیشتری هم دریافت می‌کند.
وی درباره اظهارات دبیر کل شورای عالی آموزش و پرورش مبنی بر اینکه مدارس سمپاد باید با شیب ملایم کاهش پیدا کند و در پی آن انتقاد مسئولان سابق آموزش و پرورش به این موضوع، گفت: به نظرم اظهارات دبیر کل شورای عالی آموزش و پرورش با شرایط امروز آموزش وپرورش سازگار‌تر است و رشدشان باید محدود‌تر شود و به جای توسعه کمی، توسعه کیفی را برای آنها پیش بینی کرد.
