دولت وعده‌ خود به دانشگاه‌ها را فراموش نکرده است / نمی‌توانم تاسفم برای از دست دادن فرجی‌دانا را بیان نکنم

رئیس جمهور گفت: دولت وعده‌ای را که نسبت به دانشگاه‌ها داده فراموش نکرده است و به اعتقاد من به بخشی از آنها نیز جامه عمل پوشانده است.

به گزارش خبرنگار ایلنا، رئیس جمهور در مراسم آغاز سال تحصیلی دانشگاه‌ها و مراکز پژوهشی که در دانشگاه تهران برگزار شد، گفت: دانشگاه تهران عظمت خاص خود را دارد. امروز دانشگاه‌های بزرگ دیگری در کشور هستند که هر کدام در زمینه خود در علم و دانش سرآمدند. در واقع دانشگاه تهران ترکیبی بود از مراکز بزرگ علمی که به دست بزرگان و فرهیختگان تاسیس شد. از دارالفنون دوران امیرکبیر گرفته تا مدرسه صنایع و هنرهای کمال‌الملک و مدرسه سیاسی دهخدا.

وی گفت: اساتیدی که در رشته‌های قدیم و جدید تبحر داشتند، در این مدارس به کار گرفته شدند. دانشگاه تهران تلفیقی بین همه مراکز علمی و علوم کهن و جدید بود. شاید دانشکده حقوق و علوم سیاسی از مظاهر حضور دانشمندان مقتدر حتی بیش از دانشکده الهیات بود. استاد شهابی‌ها، گرجی‌ها و کاتوزیان‌ها در این دانشگاه‌ها از دانش جدید و قدیم بهره بردند.

رئیس جمهور خاطرنشان کرد: دانشگاه تهران به عنوان مظهر تلفیق علوم و اولین مرکز مهم برای رشد علم و دانش در این سرزمین است. علم یک سنت جاری است. اساسا روزی علم رشد پیدا کرد که حکمت ایرانی با فسلفه یونانی و فلسفه یونانی با حکمت اسلامی در کنار هم تلفیق شدند. علوم جدید و قدیم قطرات و جویبارهای کوچکی بودند که در کنار هم رودخانه علم و دانش را به وجود آوردند.

وی افزود: ما نمی‌توانیم هیچ علمی را کنار بگذاریم. معنای علم بشری این نیست که در آن خطا و اشتباه نباشد. حتی علم بشری باید ابطال‌پذیر هم باشد. امروز دانشی مورد احترام است و فردا نظریه‌ای بالاتر می‌آید. امروز ایده‌ای از سوی گروهی دانشمندان به اثبات می‌رسد و تبدیل به نظریه علمی می‌شود و فردا دانشمندان دیگری نکته جدیدی را به اثبات می‌رسانند.

روحانی با تاکید بر اینکه تحول علمی در سایه نقدپذیری علم است، گفت: حتی در تفاسیر قرآن و نظرات فقهی و اصولی نیز اینچنین است. بسیاری از استدلال‌ها را می‌دیدیم که دانشمندانی اثبات کرده و روز گذشته گروهی آن را نقض کردند.

وی با بیان اینکه علم و دانش نقدپذیر است، گفت: حتی فهم وحی الهی ممکن است تغییر کند. امروز ممکن است علمی به یک عمق و فردا به فهم عمیق‌تری برسد. لذت علمی در سایه تحولات علمی است.

رئیس جمهور گفت: اسلامی کردن علوم انسانی به آن مفهوم نیست که دانش بشری را در بخش علوم انسانی کاملا کنار بگذاریم. ممکن است در این بخش نقدهایی داشته باشیم، اما علم را باید نقد کرد و نباید آن را حذف کرد. اشکال ما این است که می‌خواهیم برخی علوم را حذف کنیم در حالی‌که علم حذف شدنی نیست.

روحانی تاکید کرد: چطور است که عده‌ای به این فکر افتاده‌اند که بخشی از علوم را حذف کنند. چنین چیزی معنا ندارد. ما می‌توانیم حرف دقیق‌تر و علمی‌تری را عرضه کنیم و نکات گذشته را مورد نقد و حتی ابطال قرار دهیم. این مساله اشکالی ندارد.

رئیس جمهور مجموعه حرکت علمی کشور را مطلوب ارزیابی کرد و گفت: دولت وعده‌ای را که نسبت به دانشگاه‌ها داده فراموش نکرده است و به اعتقاد من به بخشی از آنها نیز جامه عمل پوشانده است. اینکه در برنامه امروز نمایندگان دانشجویان حرف نزدند مایه تاسف است. آمدن من به دانشگاه بیشتر برای شنیدن بود تا حرف زدن.

رئیس جمهور اضافه کرد: پارسال دقایقی که دانشجویان حرف می‌زدند برای من لذت‌بخش و آموزنده بود. نقد دانشجویی لذت دیگری دارد. نقد دانشجو، بی‌غل و غش است چرا که هر آنچه می‌بینید و در دل دارد و می‌فهمد را بیان می‌کند و نشاط دانشگاه نیز به همین مسئله است.

وی با بیان اینکه اگر فضای دانشگاه برای نقد و گفت و شنود فراهم نباشد دیگر آنجا را نمی‌توان دانشگاه نامید، یادآور شد: زمانی که من دانشجو بودم کلاس‌هایی را می‌پسندیدیم که فضا برای نقد فراهم بود. حیاط کلاس و دانشگاه به نقد، سخن و بیان نظرات متفاوت است و نباید بترسیم که اساتید ما سخنان متفاوتی را بیان ‌کنند.

رئیس دولت تدبیر و امید با تاکید بر اینکه سخن متفاوت غیر از سخن مغرضانه است اظهار داشت: خواهش می‌کنم سخت‌گیری نکنید. سختگیری‌های بی‌مورد منجر به عدم تساهل و عدم تساهل منجر به رانده شدن افراد لایقی که بیان‌شان صریح است می‌شود. سخت‌گیری منجر به بالا آمدن تملق‌گویان می‌شود و نگذارید در دانشگاه فضای تملق باز شود.

روحانی ادامه داد: من در جایی گفته بودم که دوست ندارم که جمعیت هشتاد میلیونی ایران به ۱۶۰ میلیون تبدیل شود که هر فرد دو چهره داشته باشد. می‌خواهیم هشتاد میلیون، همان هشتاد میلیون بماند.

رئیس دولت یازدهم با یادآوری اینکه حکومت کردن بدون سعه صدر امکان پذیر نیست، تصریح کرد: خواهش می‌کنم صبر پیدا کنید و اجازه بدهید افراد حرف‌شان را بزنند. به خاطر خرده اشکال، افراد بزرگ را کنار نگذاریم. همه اشتباه می‌کنند و بی‌جهت نباید افراد را زیر علامت سوال نبریم.

وی با اشاره به اینکه قصد داشته تا فردی را برای سمتی منصوب کند، خاطرنشان کرد: یک نفر عکسی را آورد و از میان جمعیت یک نفر را نشان داد و گفت این همان فردی است که می‌خواهید منصوب کنید. من گفتم از کجا استعداد داری که از میان آن همه می‌گویی این فرد همان است. گفت احتیاط است که کنار بگذاریم. این در حالی است که اساس دین در برائت است. این‌ها جزو الفبای علوم اسلامی هستند. در یکی از مراکز مهم تصمیم‌گیری و زمانی که می‌خواستیم فردی را برای دانشگاه منصوب کنیم، گفتند که این کار را نکنید و این به مصلحت نیست. چطور آبروی افراد را می‌بریم و اسمش را گذاشته‌ایم دقت نظر. این دقت نظر، تخریب یک مسلمان و بردن آبرو است و اگر سند و مدرک قابل اتکایی بود می‌توان به آن استناد کرد نه آنکه اتهام‌زنی کنیم.

رئیس شورای عالی انقلاب فرهنگی با بیان اینکه تلاش دولت در یک سال گذشته این بوده است که فضای دانشگاه‌ها از فضای امنیتی فاصله بگیرد تاکید کرد: تلاش کرده‌ایم اگر فردی با دلایل ضعیف کنار گذاشته شد به سر کار و کلاس خود برگردد. تلاش بوده که در دانشگاه، فضا آرامش باشد ضمن آنکه همه گروه‌ها نقد و نظرات خودشان را داشته باشند. با این مساله که اینجا دانشگاه است و نه باشگاه سیاسی و اینجا محل فعالیت احزاب نیست.

روحانی با بیان اینکه حضور دانشجو و بیان نقدهایش فقط نباید در خصوص مسائل سیاسی باشد، ابراز داشت: محیط زیست، شرایط آب و هوایی، خشکسالی و کم‌آبی، صادرات و واردات، تعادل میان استان‌ها و مسائل اقتصادی چطور؟ اگر در کشور ما از لحاظ محیط زیست مشکل داریم تنها دولت مسئول نیست. دانشگاه‌های ما هم مسئولند. اگر مشکل اقتصادی داریم دولت تنها مسئول نیست. بلکه دانشگاه‌های ما نیز مسئول هستند. باید بگویم که دانشگاه فقط برای جذب افراد برای پاس کردن چند واحد و مدرک دادن نیست بلکه دانشگاه برای ساختن افراد مسئول و مشارکت‌جو است.

رئیس جمهور با یادآوری اینکه ما تنها از علمی فاصله می‌گیریم که با اخلاق فاصله داشته باشد عنوان کرد: ما به دنبال علم سلاح‌های کشتار جمعی، شیمیایی و… نمی‌رویم. سعی ما در این است که فعالیت‌مان در چارچوب اخلاق علمی باشد و دولت چقدر هزینه می‌دهد که فعالیت‌هایش در چارچوب اخلاق علمی باشد.

وی افزود: حق مجلس در استیضاح است ولی نمی‌توان تاسف خود را از این که یک وزیر عالم، اخلاقی، دانشمند و انقلابی را از دست داده‌ایم بیان نکنم. آیا وقتی آن همه از سوی شما برای من نامه نوشته می‌شود که دکتر فرجی دانا شایسته‌ترین فرد برای وزارت علوم است من با فشار این و آن حاضر شوم که ایشان استعفا دهد؟ مگر این با اخلاق و چارچوبی که قول آن را به مردم داده بودم انطباق دارد؟

رئیس دولت تدبیر و امید با اشاره به اینکه سال قبل نیز وزارت علوم دارای سرپرست بود گفت: در این مدت این وزارتخانه ۴ سرپرست و وزیر را تجربه کرده است. ابتدا از آقای میلی منفرد درخواست کردم تا این مسئولیت را عهده‌دار شود که مجلس نپذیرفت. سپس دکتر توفیقی را انتخاب کردیم که از یمین و یسار به من فشار آمد که ایشان معرفی نشود و من برای آنکه کشور و دانشگاه در آرامش باشد سر تعظیم فرود آوردم. آقای دکتر فرجی دانا آمد و بورسیه مطرح شد. " و ما ادراک بورسیه ". باید به اخلاق علمی توجه کنیم. در صحبت اولی هم که با دکتر نجفی داشتم به ایشان بیان کردم که شما باید مسئله بورسیه را دنبال کنید.

روحانی اضافه کرد: خوشبختانه قدم‌های مهمی در این یک سال گذشته از سوی مسئولان، دانشگاهیان و دانشجویان در عرصه علم و فناوری برداشته شده است.

رئیس شورای عالی انقلاب فرهنگی با بیان اینکه دانشگاه‌ها در صورتی پیشرفت علمی می‌کنند که با دنیا متصل شوند و تعامل فقط در عرصه سیاست خارجی نیست، اظهار داشت: سیاست دولت تعامل با دنیا است. اقتصاد، محیط زیست و علم ما نیز باید با دنیا ارتباط داشته باشد. ما به فکر ساخت یک شهرک بزرگ IT با یکی از کشورهای بزرگ هستیم. باید بگویم که دنیای امروز دنیای رقابت است و اگر عقب افتادیم دیگر عقب افتاده‌ایم و حتی این مساله می‌تواند استقلال ما را به خطر بیندازد.

وی ادامه داد: می‌گویند اگر اساتیدی به خارج بروند و اساتیدی از خارج بیایند ممکن است یک نفر از آنها جاسوس باشد. از این بهانه‌گیری‌ها دست بردارید. اگر من در چیزی متخصص نباشم حداقل در امنیت ملی متخصص هستم. اساتید ما باید با مراکز علمی دنیا در تعامل باشند و بتوانند بروند و بیایند.