تحلیلگر موسسه وودمکنزی در گفت‌وگو با ایلنا:
سوءاستفاده امریکا از اکتشافات گازی ترکیه علیه ایران/ استراتژی تهاجمی آنکارا با اهرم گاز
تحلیلگر موسسه وودمکنزی گفت: وابستگی کامل ترکیه به گاز خارجی و وجود خط لوله‌های مختلف قدرت مذاکره این کشور را بالا برده و البته پایین آمدن قیمت ال‌ان‌جی و دسترسی بیشتر و آزادتر به منابع ال‌ان‌جی در دنیا نیز پیش از این و در آستانه مذاکرات آتی برای تمدید قرارداد با این سه کشور صادرکننده گاز، قدرت ترکیه را بیشتر کرده بود.
همایون فلکشاهی در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصادی ایلنا، در ارزیابی اکتشافات جدید گازی ترکیه اظهار داشت: قطعا کشف میادین گازی در دریای سیاه بر روابط بین‌المللی ترکیه و بقیه کشورهای منطقه از جمله ایران تاثیرگذار خواهد بود، اهمیت این اکتشاف در حدی است که قرارداد بود آنکارا قراردادهای جاری میان ترکیه و همسایگانش مثل ایران، روسیه و آذربایجان را تمدید کند، بنابراین بدون شک این کشف و کشف‌های آتی پایه قدرت مذاکراتی ترکیه را قوی‌تر خواهد کرد.
قدرتی که با لوله‌های گاز بدست آمد
وی با اشاره به تاثیر اکتشافات ترکیه بر تغییر بازی‌های گازی منطقه تصریح کرد: تا به حال ترکیه کاملا واردکننده گاز بود، به معنای اینکه نزدیک 100 درصد نیازهای گازش را از کشورهای ثانویه وارد می‌کرد. حجم بیشتری از واردات گاز ترکیه از طریق خط لوله‌هایی است که این کشور را به روسیه، ایران و آذربایجان متصل می‌کند، وابستگی کامل ترکیه به گاز خارجی و وجود خط لوله‌های مختلف قدرت مذاکره این کشور را بالا برده و البته پایین آمدن قیمت ال‌ان‌جی و دسترسی بیشتر و آزادتر به منابع ال‌ان‌جی در دنیا نیز پیش از این و در آستانه مذاکرات آتی برای تمدید قرارداد با این سه کشور صادرکننده گاز، قدرت ترکیه را بیشتر کرده بود، اما این کشف تا سطح بیشتری شرایط را تغییر خواهد داد، هرچند تولید از این میدان گازی فقط یک‌چهارم تا یک‌پنجم نیازهای گازی ترکیه را تامین خوهد کرد، اما وابستگی این کشور به گاز خارجی کمتر خواهد بود و ترکیه می‌تواند حجم کمتری با قیمت مناسب‌تر خریداری کند.
3 راهی که آنکارا باید طی کند تا هاب انرژی باشد
تحلیلگر موسسه وودمکنزی گفت: ترکیه تا به حال موفق نشده که یک هاب انرژی باشد، زیرا اولا در زمینه ظرفیت ذخیره گاز به اندازه کافی پیشرفت نکرده است که بتواند گاز وارداتی را ذخیره و در صورت لازم به طور مستقل صادر کند. موضوع دیگر اینکه این کشور حق مداخله در قراردادهای میان روسیه و آذربایجان از یک طرف و کشورهای اروپایی را در طرف مقابل ندارد، پس فعلا ترکیه فقط در جایگاه یک کارفور (خرده‌فروش) استراتژیک در شرق اروپا قرار دارد. نکته آخر به گاز شرق مدیترانه ربط دارد که در حال حاضر این کشور در ارتباط با مصر، اسرائیل و قبرس در وضیعت خوبی قرار نگرفته است، اگر شرایط ژئوپلیتیکی تغییر پیدا کند، ترکیه می‌تواند از قدرت صنعتی خود استفاده کرده تا خط لوله و یک جاده جدید از شرق به غرب احداث کند، در آن صورت می‌تواند موفق شود که به یک هاب گاز تبدیل شود.
ترکیه از واردات گاز بی‌نیاز شد؟
وی با اشاره کشفیات و پوشش نیازهای گازی ترکیه تصریح کرد: تقاضای گاز ترکیه حدود 50 میلیارد متر مکعب و یک‌چهارم تقاضای گاز ایران است. با اینکه برآورد حجم ذخایر میدان کشف شده جدید به نام ساکاریا باز افزایش پیدا کرده و به 400 میلیارد متر مکعب رسیده، درباره کیفیت گاز و مخزن ابهاماتی وجود دارد تا بدانیم ظرفیت تولید به چه اندازه خواهد رسید. اما بر اساس اطلاعات اولیه می‌توان گفت که این کشف کم و بیش برابر با یک فاز استاندارد پارس‌جنوبی (25 میلیون متر مکعب در روز) است.
فلکشاهی خاطرنشان کرد: اگر توسعه میدان گازی ساکاریا امکان‌پذیر باشد و ترک‌ها بتوانند آن را به بهره‌برداری برسانند، حدود 20 تا 25 درصد نیازهای گازی داخلی را تامین خواهند کرد.
امریکا، ترک‌ها را تشوق به امتیازگیری از ایران می‌کند
وی درباره اکتشافات گازی ترکیه و تاثیر آن بر روند صادرات گاز ایران به این کشور گفت: قطعا بازار ترکیه برای ایران کوچک‌تر خواهد شد و این در حالی است که رقبای ایران از جمله آذربایجان، روسیه و کشورهای صادرکننده ال‌ان‌جی تولید گازشان را افزایش داده‌اند، بنابراین ایران باید در یک بازار کوچک‌تری شرکت کند و احتمالا امتیاز بیشتری از دست بدهد تا بتواند حداکثر سهم خود را در این بازار نگه دارد و یا اینکه امریکا فشار وارد می‌کند که از ایران بخواهد قیمت پیشین گاز را که نسبتا گران تمام شده بود، جبران و از قدرت مذاکراتی خود سود بیشتری حاصل کند.
ترکیه و یک استراتژی تهاجمی با اهرم گاز
این تحلیلگر موسسه وودمکنزی درباره موضوع گاز و جایگاه ترکیه در جنگ‌های اخیر از جمله لیبی، قره‌باغ و مدیترانه گفت: فراتر از موضوع گاز و انرژی، اردوغان بدنبال این است که به یک قدرت منطقه‌ای تمام‌عیار تبدیل شود و مداخله‌های اخیر در موضوعات مختلف مثل جنگ قره‌باغ، جنگ داخلی لیبی و اکتشافات گاز در مدیترانه در این زمینه رقم خوردند. ترکیه کلا تمامی استراتژی منطقه‌ای خود را به یک استراتژی تهاجمی تبدیل کرده تا از هر پرونده ژئوپلیتیکی و انرژی باز منطقه سود و امتیاز بیشتری بگیرد. از سوی دیگر مشکل اساسی اروپا نیاز به یک دیواره آتش بین ورود مهاجران به خاک اروپا است که تنها اردوغان می‌تواند این دیواره آتش را فراهم کند.
سرنوشت ترک‌استریم چه می‌شود؟
وی درباره اکتشافات گازی در ترکیه و تاثیر بر واردات از روسیه و اجرایی شدن خط لوله ترک‌استریم نیز گفت: کشف میدان ساکاریا بر روسیه تقریبا همان تاثیری را خواهد داشت که بر ایران خواهد گذاشت. در حال حاضر ترکیه دو قرارداد واردات گاز با روسیه دارد که یکی از آنها برای واردات 4 میلیارد متر مکعب گاز در سال به غرب ترکیه است که تا 2021 به اتمام می‌رسد، اما قرارداد ترک‌استریم برای آنکارا خیلی اهمیت دارد، چون مقصد نهایی 14 میلیارد متر مکعب یا 44 درصد ظرفیت این خط لوله کشورهای عضو اتحادیه اروپا یعنی یونان، بلغارستان و ایتالیا است و این به معنای قدرت نفوذ بیشتری برای ترکیه بوده است. در کل ممکن است که ترکیه از قدرت مذاکراتی بیشترش استفاده کند تا از روسیه امتیاز بیشتری بگیرد. اما این دو کشور در زمینه افزایش نفوذ انرژی در اروپا متحد هستند و این بزرگترین تفاوت میان روابط گازی ترکیه با ایران و روسیه است.
