در گفتوگو با ایلنا تشریح شد:
ترکیه و سودای جاده ابریشم قرن ۲۱ / آیا استقلالطلبی انرژی ترکها عملیاتی میشود؟
خط لوله باکو -تفلیس-جیحان برای انتقال نفت جمهوری آذربایجان به سواحل دریای مدیترانه در ۲۲ تیرماه ۱۳۸۵ در بندر جیحان ترکیه احداث شده و منابع نفت خزر را منتقل میکند. اردوغان نخست وزیر ترکیه این خط لوله را "جاده ابریشم قرن ۲۱" نامیده است.
محسن پاک آیین در گفتوگو با خبرنگار اقتصادی ایلنا، با اشاره به برنامههای ترکیه در راستای استقلال انرژی از کشورهایی مثل روسیه و ایران اظهار داشت: ترکیه برای کاهش وابستگی به واردات انرژی از کشورهای منطقه از جمله روسیه، سعی دارد ظرفیت پالایشی خود را افزایش دهد. به همین دلیل احداث دو پالایشگاه خصوصی با مجموع ظرفیت ۴۵۰ هزار بشکه در روز را مدنظر دارد. این اقدام موجب میشود که این کشور علاوه بر تأمین نیازهای داخلی، بخشی از فرآوردههای نفتی خود را هم صادر کند. ترکیه همچنین با همکاری شرکت سوکار آذربایجان یک پالایشگاه با ظرفیت ۲۱۴ هزار بشکه نفت احداث میکند. دو سال قبل شرکت «انرژی سوکار ترکیه» دفتر خود را در باکو دایر کرده و مشارکت با این شرکت آذربایجانی را دنبال میکند.
وی در ادامه درباره اینکه آیا روسیه بدنبال محدود کردن بلندپروازیهای ترکیه در حوزه انرژی است، گفت: مسکو و آنکارا علیرغم اختلاف نظرهای سیاسی دارای انگیزههای اقتصادی زیادی برای همکاری بخصوص در حوزه انرژی هستند. بنابراین این دو کشور به دنبال اقدامات رقابتی منفی و محدودکننده برای یکدیگر نیستند. همکاریهای روسیه و ترکیه را باید در چارچوب روابط دوجانبه دو کشور تحلیل کرد و من ارتباطی بین این موضوع و درگیریهای آذربایجان و ارمنستان نمیبینم.
سفیر سابق ایران در جمهوری آذربایجان درباره اقدام اخیر ترکیه در زمینه توقف دریافت گاز از خط لوله بلواستریم روسیه تصریح کرد: اقدام اخیر ترکیه دلیل اقتصادی داشته و ارتباط مستقیم با قیمت گاز شرکت روسی گاز پروم دارد. آنکارا ترجیح میدهد با افزایش خرید الانجی، وابستگی خود را با منابع گازپروم کاهش دهد. قیمت گاز گازپروم چند برابر قیمت گاز طبیعی مایعشده (الانجی) است. البته روسها میگویند استفاده از یک خط لوله (ترک استریم) که هماکنون فعال است برای آنها کفایت میکند.
وی درباره اهداف ترکیه برای توسعه برنامههای انرژی در منطقه مدیترانه و لیبی بیان کرد: ترکیه در چشمانداز برنامههای خود در حوزه انرژی، به اکتشاف نفت و گاز در دریای مدیترانه و آبهای منطقهای لیبی نظر دارد. برخی مؤسسات مجاز ترک هم وارد مطالعه و امکانسنجی در این زمینه شدهاند. اما حوزه عملیاتی ترکیه در بخش مورد مناقشه با قبرس است و مخالفت نیکوزیا و اتحادیه اروپا را در پی دارد و این موضوع یک مانع جدی برای ترکیه محسوب میشود. حتی مصر هم به دلیل حمایت از حفتر در لیبی با اقدامات ترکیه در لیبی مخالف است. یونان نیز به دلیل مشکلات مرزی با دولت آنکارا مخالف حضور نفتی ترکیه در مدیترانه است. حتی اتحادیه اروپا اعلام کرده که ممکن است ترکیه را به دلیل اکتشاف گاز طبیعی در آبهای ساحلی قبرس تحریم کند. بنابراین بنظر نمیرسد ترکیه بتواند حوزه مدیترانه را جایگزین همکاری با روسیه و ایران کند.
پاکآیین با اشاره به چشم دوختن ترکیه به قفقاز برای تامین انرژی خاطرنشان کرد: ترکیه پس از فروپاشی شوروی و روابط بسیار خوب با جمهوری آذربایجان و همچنین گرجستان، خود را به عنوان یک شریک راهبردی در حوزه قفقاز معرفی کرده است. اجرای پروژههای خط لوله انتقال نفت خام باکو- تفلیس - جیحان و خط لوله انتقال گاز ترانس آناتولی(TANAP) مصادیق مهم این مشارکت است. خط لوله باکو -تفلیس-جیحان برای انتقال نفت جمهوری آذربایجان به سواحل دریای مدیترانه در 22 تیرماه 1385 در بندر جیحان ترکیه احداث شده و منابع نفت خزر را منتقل میکند. اردوغان نخست وزیر ترکیه این خط لوله آن را "جاده ابریشم قرن 21" نامیده و امیدوار است ترکیه نقش محوری در ترانزیت انرژی منطقه ایفا کند.