معامله تهران-کاراکاس آغازی بر تغییر ژئوپلیتیک انرژی خواهد بود؟

مهدی مطهرنیا در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصادی ایلنا، درباره ورود نفتکش‌های ایران به آب‌های ونزوئلا در شرایط تحریم هر دو کشور و تاثیر آن بر احتمال تغییر ژئوپلیتیک انرژی جهان اظهار داشت: آنچه در باب نفتکش‌های ایران و حضور آنها در ونزوئلا مطرح است در ارتباط با تهدیدات ایالات متحده و تحریم‌های اعمالی بر صادرات نفت ایران اهمیت پیدا می‌کند، امریکا به مجازات شرکت‌ها و کشورهایی می‌پردازد که نفت ایران را خریداری می‌کنند، ونزوئلا نیز از قبل مورد تحریم امریکا و جامعه هدفی همانند ایران بوده و به این ترتیب دو جامعه‌ای که به عنوان جامعه هدف امریکا در تحریم‌ها قرار دارند، با یکدیگر مبادله نفتی داشته‌اند و این قابل تامل است.

وی افزود: عده‌ای بر این باور بودند که امریکا مسیر حرکت کشتی‌های ایرانی به سمت آب‌های ونزوئلا را مسدود خواهد کرد که به این ترتیب قواعد ناظر بر تحریم‌ها ابعاد دیگری پیدا می‌کرد و منجر به درگیری نظامی می‌شد که آغازگر آن ایالات متحده امریکا بود. بنابراین امریکا با وجود ادعایی مبنی بر نظارت بر حرکت نفتکش‌ها به این مقوله ورود نکرد، پس باید پذیرفت آنچه امریکا انجام داده نوعی محافظه‌کاری در آستانه انتخابات 2020 است.

این کارشناس امور بین‌الملل تصریح کرد: چنانچه امریکا حرکتی مبنی بر دخالت عملی بر مسیر حرکت نفتکش‌ها اعمال می‌کرد در واقع ورود به یک منازعه بین‌المللی بود که انگشت اتهام نخبگان و افکار عمومی را به سمت واشنگتن نشانه می‌رفت. 

وی تاکید کرد: اینکه گفته شود تجارت تهران- کاراکاس می‌تواند آغازی بر تغییر ژئوپلیتیک انرژی باشد تا حدی بزرگ‌نمایی است اما واقعیت اینکه این موضوع تا اندازه‌ای اهمیت دارد که نشان می‌دهد ایران توانسته حداقل با ونزوئلا وارد معامله نفتی و داد و ستد شود، اما مخرج مشترک در باب اینکه در ژئوپلیتیک انرژی جهان تغییر ایجاد کند جای تردید است، چون ایران و ونزوئلا هر دو جزء کشورهای صادرکننده نفت هستتند و اکنون در وضعیت مبادله نفت بین یکدیگر برای گریز از تحریم ایالات متحده هستند.

مطهرنیا درباره اینکه آیا معامله با کشورهای تحت تحریم امریکا می‌تواند یکی از گزینه‌های تجارت نفت و فرآورده ایران باشد یا خیر، گفت: تنها راه گریز ایران از تحریم‌های امریکا گزینش کشورهایی است که از ریسک‌پذیری کمتری در برابر آمریکا با هدف معامله و تجارت با ایران برخوردارند، اما نکته این است که اگر این مسئله گسترش پیدا کند و  ایران بتواند با کشورهایی که دارای ریسک کمتری در تجارت هستند وارد معامله شود و بتواند در عرصه تجاری به حداکثر حداقل‌های خود دست یابد، آیا امریکا گام دیگری بر نخواهد داشت؟ به نظر می‌رسد با روی کار آمدن ممکن دموکرات‌ها در آینده باز این سیاست‌ها به روش دیگری دنبال و اعمال شود، یعنی تحریم‌های ایران از قالب تحریم‌های فلج‌کننده به سمت بازگشت به میز مذاکره با رویکرد دموکرات‌ها تغییر کند که به طبع می‌تواند منطق تنفسی برای ایران ایجاد کند. اما اگر ترامپ ماندگار باشد و تحریم‌ها ادامه یابد و نتواند اثر بخشی خود را در جهت نشاندن ایران پای میز مذاکره داشته باشد پیش‌بینی می‌کنم امریکا باز هم منابع نفتی را مورد هجمه قرار می‌دهد.