احتمالا عربستان برای سالها یک بدهکار بزرگ باقی خواهد ماند
عربستان سعودی برای آنکه وامدهندگان خود را به ادامه وامدهی به این کشور متقاعد کند، ولخرجیهای زیادی انجام داده است. ریاض اخیرا به خرید شرکتهای نفتی، کشتیها و تیم فوتبال پرداخته است.
به گزارش ایلنا و به نقل از بلومبرگ، در ماه گذشته صندوق ثروت ملی عربستان مبالغی را برای خرید یا برنامهریزی خرید ۲.۸ درصد سهام شرکت کشتیسازی کارنیوال، حدود ۸۰ درصد باشگاه فوتبال نیوکاسل یونایتد و هلدینگهای رویال داچ شل، توتال اسای، انیاسپیای و اکوئینور ایاسای هزینه کرد.
به هرحال شاید معقولترین خرید این فهرست، خرید تیم رده ۱۳ لیگ برتر انگلیس باشد. زیرا پس از آنکه عربستان سعودی ماه گذشته سهام شرکت کشتی سازی کارنیوال را خریداری کرد، ارز آن تا حدود یک سوم کاهش یافت.
از طرف دیگر کشوری مانند عربستان که خود ذخیره نفتی عظیمی در اختیار دارد نباید دیگر پول خود را صرف خرید نفت بیشتر کند. سهامدار کنترلی اکوئینور نروژ سال گذشته به صندوق بازنشستگی خود دستور داد، سرمایهگذاری در بخش نفت و گاز را واگذار کند تا اینگونه ثروت دولت در برابر کاهش دائمی قیمت نفت آسیب پذیر نباشد. اما عربستان سعودی دقیقا برعکس عمل کرد.
سرمایهگذاریهای عربستان در بخشهای غیرنفتی هم چندان موفق نبوده است. به عنوان مثال سرمایه ۵.۳ میلیارد دلاری عربستان در شرکت فنآوریهای اوبر اکنون کمتر از ۲ میلیارد دلار ارزش دارد. ۳۸ درصد سهامی که ریاض در سال ۲۰۱۵ در شرکت مهندسی و ساختمانی کره جنوبی خرید نیز بیش از دو سوم ارزش خود را از دست داده است.
تا سال ۲۰۱۴، سالها بهرهگیری از سود سرشار فروش نفت موجب شده بود دولت عربستان به ثروت خالصی معادل ۴۷ درصد تولید ناخالص داخلی دست یابد. از آن زمان کاهش قیمتها و هزینه کردنهای بیوقفه، با سرعتی خیره کننده ثروت عربستان سعودی را کاهش داد.
صندوق بینالمللی پول گزارش داد بدهی خالص عربستان امسال ۱۹ درصد تولید ناخالص داخلی خواهد بود. این رقم سال آینده به ۲۷ درصد و به دلیل شیوع ویروس کرونا و اختلاف نظرها برسر تعیین قیمت نفت احتمالا تا سال ۲۰۲۲ به ۵۰ درصد خواهد رسید.
بدون کاهش فوقالعاده بودجه یا افزایش شدید قیمت نفت همانند آنچه در سال ۲۰۰۸ روی داد، عربستان به احتمال زیاد تا سالهای قابل پیشبینی همچنان یک بدهکار خالص باقی خواهد ماند.
نویسنده در بخش دیگری از این تحلیل نوشته است: باوجود ولخرجیهایی که ریاض انجام میدهد، برخی نشانهها از آن حکایت دارد که به خوبی میداند تا چه حد با محدودیت مواجه است.
از اعلام آتشبس هفته گذشته در جنگ خونین پنج ساله یمن، به لحاظ بشردوستانه استقبال میشود، اما این کار از لحاظ عملی نیز ضروری بود. هزینههای نظامی عربستان سعودی بعد از آمریکا و چین در رده سوم جهان قرار دارد و مبلغ غیرعادی ۸.۸ درصد تولید ناخالص داخلی این کشور را شامل میشود.
گفته میشود این آتشبس نتیجه شیوع ویروس کرونا بوده است، اما باید توجه داشت که هزینههای نظامی امسال به پایینترین میزان در یک دهه گذشته خواهد رسید.
نویسنده در ادامه با بیان یانکه ۲۸ درصد از بودجه عربستان به تامین امنیت داخلی اختصاص مییابد، گفت: البته دولتی که فاقد مشروعیت مردمی است و در وسط یک منطقه متلاطم قرار گرفته، مجبور است پول زیادی برای محافظت از خود هزینه کند.
این در حالی است که کشوری که ۴۰ درصد از جمعیت ۳۳ میلیون نفری آن زیر ۲۵ سال سن دارند، میخواهد سرمایهگذاری بیشتری بر روی بخش سلامت، آموزش و دیگر اهداف بلند مدت انجام دهد.