رییس کل بانک مرکزی:
عده‌ای اصرار دارند نرخ ارز را بالا ببریم/ تا کی می‌خواهید خودروسازی فشل کشور را ادامه دهید؟/ ۷۱ درصد ارز صادراتی به کشور بازگشته است/ طرح «گام» به زودی در شورای پول و اعتبار تصویب میشود
رییس کل بانک مرکزی اظهار داشت: در حال حاضر عده‌ای اصرار دارند و فشار می‌آورند که قیمت ارز را افزایش دهیم اما بنده رئیس بانک مرکزی 83 میلیون نفر هستم و به طور قطع منافع یک شخص را به منافع گروهی ترجیح نخواهم داد.
به گزارش خبرنگار اقتصادی ایلنا، عبدالناصر همتی در جلسه هیات نمایندگان اتاق ایران با بیان اینکه خوشبختانه در حال حاضر در اقتصاد کشور شرایط آرامش نصبی حاکم شده است، گفت: هدف دشمن نابودی جمهوری اسلامی از طریق فروپاشی اقتصادی و پول ملی و مختل کردن تجارت خارجی بود که با همت مردم و بخش خصوصی این اتفاق نیفتاد.
وی گفت: در حال حاضر عده‌ای اصرار دارند و فشار می‌آورند که قیمت ارز را افزایش دهیم اما بنده رئیس بانک مرکزی 83 میلیون نفر هستم و به طور قطع منافع یک شخص را به منافع گروهی ترجیح نخواهم داد.
وی تاکید کرد: البته بنده مخالف ارز 4200 تومانی هستم اما باید به سیاست‌های متعددی توجه داشته باشیم و به موضوعات یک‌جانبه‌نگری نکنیم.
رئیس بانک مرکزی با بیان اینکه بانک مرکزی تمام دولت و همه نظام نیست، اظهار داشت: برخی از تصمیمات ما به تایید نهادهایی مربوط میشود که در اختیار بنده و بانک مرکزی نیستند اما تمام تلاش ما رفع مشکلات است و برای رفع این مشکلات از هیچ تلاشی فروگذار نبوده‌ایم.
وی با اشاره به تلاش‌های بخش خصوصی در این شرایط اقتصادی کشور گفت: اگر بخش خصوصی حضور نداشت، معلوم نبود که وضعیت امروز چگونه می‌شد.
آنگونه که می‌توانید، ارز را به چرخه اقتصاد برگردانید
وی با اشاره به لزوم برگشت ارز صادراتی به چرخه اقتصاد گفت: برخی‌ها نسبت به سیاست‌های برگشت ارز به چرخه اقتصاد به بنده ایراد می‌گرفتند اما بنده اعلام کردم که هر فعال اقتصادی آنگونه که می‌تواند ارز را به چرخه برگرداند. اگر می‌خواهید مواد اولیه بیاورید هیچ مشکلی وجود ندارد و تمام تلاش ما این است که کار برای بخش خصوصی در این شرایط روانتر باشد.
وی تاکید کرد: کسانی که تاخیر در بازگشت ارز صادراتی دارند باید بدانند که در آن سوی کانتر همکاران خودتان هستند که نیاز به ارز دارند تا بتوانند فعالیت اقتصادی خود را ادامه دهند.
تحریم‌ها و توطئه‌های آمریکایی در اوج باقی مانده است
رئیس بانک مرکزی با تاکید بر کاهش درآمدهای نفتی گفت: سالانه 50 میلیارد دلار صادرات حاصل از نفت داشتیم که دیگر این رقم در دست ما نیست و باید سیاست‌های خود را براساس این شرایط تنظیم کنیم.
همتی با تاکید بر اینکه تحریم‌ها ریسرت نشده‌اند و هنوز در شرایط اوج تحریم‌ها قرار داریم، گفت: عده‌ای می‌گویند حالا که به فضای آرامش اقتصادی رسیده‌ایم محدودیت‌ها را کاهش دهیم اما باید توجه داشته باشیم این آرامش نسبی نباید ما را به اشتباه بیندازد و همچنان تحریم‌ها و توطئه‌های آمریکایی وجود دارد و در اوج باقی مانده است.
وی اظهار داشت: شاهد آن هستیم که آمریکا تحریم‌های دوباره و سه‌باره علیه بانک مرکزی اعمال کرده حال اینکه اتفاقا این اشتباه آمریکایی‌ها است چراکه بانک مرکزی هیچگونه عملیاتی انجام نمی‌دهد بلکه به دنبال شرایط این فضا و محیط اقتصادی است.
تحریم‌ها را دور نمی‌زنیم بلکه تجارت بدون تحریم انجام می‌دهیم
همتی با تاکید بر اینکه ما تحریم‌ها را دور نمی‌زنیم بلکه تجارت بدون تحریم انجام می‌دهیم، اظهار داشت: ظرف هفت ماه 20 میلیارد دلار کالای وارداتی که اکثر آن کالاهای اساسی بود را تامین کردیم که ادامه این روند یک افتخار بزرگ برای کشور محسوب میشود و ما به پیروزی بزرگ اقتصادی می‌رسیم.
رشد غیرنفتی مثبت است
رئیس بانک مرکزی با بیان اینکه در حال حاضر رشد غیرنفتی مثبت است و نشان می‌دهد سیاست‌های ما درست بوده، گفت: با برگشت درآمدهای نفتی نباید تجربه تلخ گذشته را تکرار کنیم و باید از این پتانسیل عظیم بخش خصوصی نهایت استفاده را داشته باشیم.
وی با تاکید بر اینکه بسیاری از سفرها و مذاکرات با مسئولان و مدیران خارجی را اطلاع‌رسانی نمی‌کنم تا در شرایط سخت تحریم قرار نگیرند، ادامه داد: اخیرا در سفر به کویت با توجه به افتخاراتی که بخش خصوصی در این دوره برای ایران داشت و مقاومتی که مردم کشورمان از خود نشان داد بسیاری از کشورها اعلام آمادگی برای همکاری با ایران را داشتند و اقدامات مثبت قابل توجه‌ای انجام شد.
از مرحله خطر عبور کرده‌ایم
همتی با تاکید بر اینکه تمام شواهد اقتصادی نشان می‌دهد که از مرحله خطر عبور کرده‌ایم، گفت: البته نباید فراموش کنیم که همچنان تحریم‌ها علیه ایران ادامه دارد.
رئیس بانک مرکزی با تاکید بر اینکه هرگز منافع یک جریان یا یک نفر را به 83 میلیون نفر ترجیح نمی‌دهم، گفت: بنده رئیس بانک مرکزی یک صادرکننده هرچند صادرکننده موفق نیستم بلکه رئیس بانک مرکزی 83 میلیون نفر هستم و نمی‌توانم سیاست‌های بانک مرکزی را فقط با سیاست‌های یک جریان تنظیم کنم.
همتی با تاکید بر اینکه عده‌ای فشار می‌آورند که نرخ ارز را افزایش دهیم، گفت: به آنها می‌گویم باید ببینیم نرخ ذاتی ارز چقدر است. در این تصمیمات باید در نظر داشته باشیم که اقشاری که حقوق و درآمد ثابت می‌گیرند با افزایش نرخ ارز روز به روز له می‌شوند و وظیفه ما حمایت از این اقشار است.
رئیس بانک مرکزی با تاکید بر اینکه بنده با ارز 4200 تومانی مخالف هستم، تاکید کرد: دلایلم برای مخالفت با ارز 4200 تومانی قانع‌کننده است اما این سیاست دولت است و بنده رئیس جمهور نیستم که بتوانم حکم قاطع در این باره بدهم.
وی تاکید کرد: استقلال بانک مرکزی به این مفهوم نیست که فقط حرف خود را بزند و گوش شنوا نداشته باشد بلکه به طور قطع ما به مسائل کارشناسی توجه داریم اما براساس قانون عمل می‌کنیم و اگر مباحث غیرکارشناسی را قبول نداشته باشم با قاطعیت آن را رد می‌کنم و به اجرا نمی‌رسانم.
خودورسازان نقدینگی خود را به باد دادند
همتی ادامه داد: یکی از این موضوعات به بحث ارائه نقدینگی به خودروسازی‌ها برمی‌گردد. همواره این انتظار وجود دارد که نقدینگی در اختیار خودروسازها قرار دهیم و همواره هم خودروسازها مدعی هستند که این نقدینگی را شش ماهه پس می‌دهند و یا شش ماهه شرایط را بهبود می‌بخشند اما نه تنها شرایط را بهتر نکردند بلکه شرایط خودروسازی‌ها همواره بدتر هم شده است و هرچه نقدینگی داشتند به باد دادند.
رئیس بانک مرکزی ادامه داد: پیشنهاد من به خودروسازی‌ها این بود که 440 میلیون یورو به شرطی در اختیار خودروسازی‌ها قرار می‌گیرد که شرایط LC خارجی‌ها را داشته باشند و اینگونه حسن نیت خود را به آنها نشان دادم به این شرط که بتوانند این نقدینگی را تا سال آینده به ما پس بدهند.
بانک مرکزی ریسک خودروسازها را نمی‌پذیرد
وی گفت: چرا باید ریسک خودروسازی‌ها را بانک مرکزی بپذیرد و تا حرفی می‌زنیم عده‌ای می‌گویند خودروسازی‌ها شرایط حساسی دارند و اگر اتفاقی برای آنها رخ دهد چندین هزار کارگر بیکار خواهند شد. سوال من این است که تا کی می‌خواهید این شرایط خودروسازی فشل را ادامه دهید و چرا باید بانک مرکزی این ریسک را بپذیرد؟!
همتی درباره مبحث مخالفت تجارت بدون انتقال ارز گفت: عده‌ای از فعالان اقتصادی می‌گویند ما ارزهایی در خارج داریم که اجازه بدهید از آن استفاده کنیم. ما به آنها اعلام کردیم که حاضر هستیم این ارز را 5 درصد بالاتر از نرخ بازار از شما خریداری کنیم.
فعالان اقتصادی منشا ارز را اعلام نمی‌کنند
رئیس بانک مرکزی ادامه داد: از فعالان اقتصادی می‌خواهیم منشأ ارز را اعلام کنند اما نه منشأ ارز را می‌گویند و نه حاضر هستند این پیشنهادات ما را بپذیرند بنابراین بنده هم نمی‌توانم چنین تقاضایی را به سمت صرافی‌های تهران و امارات روانه کنم و در این صورت جواب مردم را چه خواهم داد؟
تقاضای سوداگری را سرکوب کردیم
همتی اظهار داشت: عده‌ای می‌گویند همتی تقاضا را سرکوب کرده اما از ابتدای سال 32 میلیارد دلار ارز ثبت سفارش شده که توانستیم 20 میلیارد دلار آن را تامین کنیم که عمده آن مواد اولیه و کالای واسطه‌ای غذایی و غیرغذایی بوده است. بنده اگر تقاضایی را سرکوب کرده‌ام آن تقاضای واسطه‌گری بوده است و کار خوبی هم کرده‌ام.
بازار ریسک برگشت قیمت‌ها را نپذیرفته است
رئیس بانک مرکزی تاکید کرد: هر تغییر بدون کارشناسی در قیمت ارز می‌تواند 83 میلیون نفر را به خاک سیاه بنشاند و می‌دانم که بسیاری از تولیدکنندگان، صادرکنندگان و فعالان اقتصادی تحت فشار هستند.
وی تاکید کرد: هنوز هم بسیاری از قیمت‌ها به ارز 11000 تومان برنگشته که این نشان می‌دهد هنوز بازار ریسک برگشت قیمت‌ها را نپذیرفته است.
ناترازی بانک‌ها وحشتناک است
رئیس بانک مرکزی با بیان اینکه امروز بانک‌ها با ناترازی وحشتناکی مواجه هستند، گفت: به دنبال این هستیم که آرام آرام شرایط بانکی را هم مدیریت کنیم.
وی درباره میزان بازگشت ارز صادراتی اظهار داشت: از تاریخ 1/2/97 تا 31/2/98، 25 میلیارد یورو ارز صادراتی برگشته که با توجه به توافقاتی از جمله تخفیفات 20 درصدی پایه‌های صادراتی در گمرک و 2 میلیارد یورو صادرات ریالی این رقم به 71 درصد ارز صادراتی کشور می‌رسد یعنی تاکنون 71 درصد ارز صادراتی به کشور بازگشته که این موفقیت بسیار بزرگی است.
در حال حاضر یک میلیارد دلار میزان تقاضا کمتر از عرضه است
وی ادامه داد: عده‌ای می‌گویند چرا ارز نیمایی را نمی‌خرند؟ پاسخ من به آنها این است که باید نرخ خود را تصحیح کنید چراکه در حال حاضر یک میلیارد دلار میزان تقاضا کمتر از عرضه است و این می‌تواند خبر بسیار خوبی باشد.
رئیس بانک مرکزی اظهار داشت: بنده دخالتی در قیمت ارز ندارم و تنها طرف عرضه و تقاضا را مدیریت می‌کنم. بانک مرکزی برای بازار نرخ تعیین نمی‌کند و نخواهد کرد.
بازار آزاد روبه پایین است
وی تاکید کرد: در حال حاضر صفی که کالاهای اساسی در بانک مرکزی دارد 10 برابر صفی است که برای ارز نیما ایجاد شده است.
همتی تاکید کرد: خوشبختانه در حال حاضر بازار آزاد رو به پایین است و صادرکنندگان باید قیمت‌های خود را تعدیل کنند.
نمی‌توان دروازده‌ها را برای واردات انواع کالاها باز کرد
همتی با بیان اینکه بنده هیچ دخالتی در روند ثبت سفارش ندارم گفت: اگر محدودیتی‌هایی در ثبت سفارش باعث سخت شدن سفارش برای فعالان اقتصادی شده به این دلیل است که همچنان در جنگ اقتصادی قرار داریم و نمی‌توان دروازده‌ها را برای واردات همه انواع کالا باز کرد.
وی ادامه داد: قاچاق بحث امروز و دیروز نیست قاچاق چیزی است که سال‌ها در اقتصاد ایران وجود اشته و آن را نمی‌توان به موضوع ثبت سفارش ارتباط داد.
وی تاکید کرد: در حال حاضر 800 میلیون یورو ارز در بازار مانده و کسی آن را خریداری نمی‌کند حال اینکه قاچاقی که در اسکله انجام میشود را بانک مرکزی نمی‌تواند جلوی آن را بگیرد. اگر این طور باشد مواد مخدر هم وارد میشود، بنابراین باید به آن هم ارز 4200 تومانی ارائه کنیم.
همتی با بیان اینکه در یک پارادوکسی قرار گرفته‌ایم اظهار داشت: درحال حاضر نقدینگی به دو میلیون میلیارد تومان رسیده و در طول 59 سال گذشته میانگین رشد نقدینگی حدود 24.9 درصد بوده و مردم اساسا به رشد نقدینگی 25 درصد عادت کردند.
همتی ادامه داد: هر چند وقت یک بار شاهد دو برابر شدن حجم نقدینگی می‌شویم.
رئیس بانک مرکزی اظهار داشت: در سال 53 نرخ رشد نقدینگی 52 درصد بود و در سال 87 کمترین نرخ رشد نقدینگی 16 درصد بود اما در این سال نقدینگی 29 هزار میلیارد تومان رشد کرد.
همتی با بیان اینکه همه توصیه می‌کنند مراقب رشد نقدینگی باشم گفت: چه کار باید کرد می‌گویند نقدینگی را به سمت بازار سرمایه هدایت کنیم اما بازار سرمایه هم جواب نمی‌دهد.
آغاز طرح گام برای هدایت نقدینگی
وی از آغاز طرح گام برای هدایت نقدینگی خبر داد و گفت: با تدوین طرح گام به دنبال ایجاد روش‌هایی برای استفاده از نقدینگی در کشور هستیم این طور که بانک‌ها به مشتریان خوش حساب خود گواهی ارائه می‌دهند که این گواهی تضمینی یک اعتبار محسوب میشود و فعالان می‌توانند آن را به نهاد‌ه‌ها بدهند تا مشکل نقدینگی خود را حل کنند و این اوراق از طریق بورس هم قابل فروش خواهد بود.
همتی گفت: طرح گام به زودی در شورای پول و اعتبار تصویب میشود.
رئیس بانک مرکزی با اشاره به تقاضای برخی از فعالان اقتصادی مبنی بر کاهش نرخ سود بانکی گفت: در کشوری که تورم 30 درصدی وجود دارد نمی‌توان انتظار این را داشت که نرخ سود بانکی مانند کشورهای خارجی به دو درصد برسد.
سرعت گردش پول به حداقل رسید
وی تاکید کرد: در حال حاضر که سرعت گردش پول به حداقل خود و ضریب فزاینده پول به حداکثر رسیده، تغییر در سیاست هر کدام از اینها می‌تواند تبعاتی به دنبال داشته باشد.
همتی با بیان اینکه در دوره‌ای که هیچ کس حاضر نبود مسئولیت بانک مرکزی را بپذیرد بنده این سمت را پذیرفتم گفت: عده‌ای به من می‌گفتند کار احمقانه‌ای کرده‌ای اما بنده با امیدواری‌هایی که رهبری می‌دادند تمام تلاش خود را برای رفع مشکلات به کار گرفتم.
وی تاکید کرد: در حال حاضر که در شرایط اقتصادی به یک ثبات نسبی رسیده‌ایم از این پس اتخاذ هر سیاست اشتباهی می‌تواند تمام دستاوردهای ما را زیر سوال ببرد و خراب کند.
فقط به خوش‌حساب‌ها نقدینگی اختصاص دهیم
رئیس بانک مرکزی تاکید کرد: سیاست ما این است که فقط به خوش‌حساب‌ها نقدینگی اختصاص دهیم و آنها بتوانند از نقدینگی موجود در بانک‌ها استفاده کنند.
همتی تاکید کرد: بسیاری از اصلاحات و تصمیمات در سیستم بانکی را اطلاع‌رسانی نمی‌کنم چرا که ضرورتی نمی‌بینم دغدغه‌ای به دغدغه‌های مردم اضافه شود.
وی گفت: عده‌ای با ارز 4200 تومانی به دنبال رانت هستند که ما به آنها می‌گوییم اگر به دنبال رانت هستید خداوند جای دیگری عوض شما را بدهد اما از کسی که با ارز 4200 تومانی بخواهد به مردم خدمت کند نهایت حمایت را می‌کنیم.
کل بدهی ایران به خارج از کشور 9 میلیارد دلار است
همتی درباره میزان بدهی خارجی ایران اظهار داشت: در حال حاضر کل بدهی ایران به خارج از کشور 9 میلیارد دلار است این در حالی است که کشور ترکیه 460 میلیارد دلار بدهی خارجی دارد.
رئیس بانک مرکزی تاکید کرد: در حال حاضر همه نفوذ ایران در منطقه را با قاطعیت پذیرفته‌اند بنابراین در این شرایط باید بخش خصوصی، دولت و سایر نهادها در کنار هم به رفع مشکلات اقتصادی کمک کنند.
