کاهش ۶ درصدی درآمدهای مالیاتی/ وصول ۴۵ هزار میلیارد تومان مالیات بر کالا و خدمات

به گزارش ایلنا، معاونت بررسی‌های اقتصادی اتاق بازرگانی تهران در گزارشی اقدام به مقایسه وضعیت درآمدهای مالیاتی در ایران و کشورهای منطقه و اقیانوسیه کرده است که در بخشی از این گزارش در توضیح وضعیت درآمدهای مالیاتی ایران آمده است: درآمدهای مالیاتی ایران در سال 1397 با کاهش 6 درصدی نسبت به سال 1396 به حدود 109 هزار میلیارد تومان رسیده است. این در حالی است که رقم درآمدهای مالیاتی برای نه ماهه 1397 در مقایسه با مدت مشابه قبل، از رشد 12.8 درصدی برخوردار بوده است. کاهش 6 درصدی درآمد مالیاتی در سال 1397 مربوط به کاهش قابل توجه 40 درصدی این درآمدها در فصل چهارم این سال است.

- با توجه به اعلام سازمان امور مالیاتی، وصولی بخش مالیات‌های مستقیم در سال 1397 رقمی معادل 64 هزار میلیارد تومان بود که 101 درصد تحقق و 15 درصد رشد نسبت به سال 1396 را نشان می‌دهد. همچنین در سال گذشته، حدود 45 هزار میلیارد تومان مالیات بر کالا و خدمات وصول شد که تحقق 91 درصدی و رشد 11 درصدی نسبت به سال 1396 را نشان می‌دهد. با توجه به اینکه هنوز جزئیات ارقام عملکرد مالیات کشور به صورت کامل برای سال 1397 منتشر نشده است، با تحلیل آمار اظهار شده توسط مسئولان مالیاتی، دلیل افت 6 درصدی درآمدهای مالیاتی در سال 1397 را میتوان به کاهش قابل توجه درآمد مالیات بر واردات نسبت داد.

- درآمدهای مالیاتی مصوب در قانون بودجه کل کشور برای سال 1397 معادل 112 هزار میلیارد تومان تعیین شده بود که با توجه به عملکرد این درآمدها، حدود 95 درصد از این درآمدها، محقق شده است.

- سهم درآمدهای مالیاتی از منابع عمومی بودجه مصوب در سال 1397 معادل 36.7 درصد در نظر گرفته شده بود که عملکرد درآمدهای مالیاتی در این سال نشان می‌دهد سهم مزبور محقق نشده و به 27.7 درصد رسیده است.

- نسبت درآمدهای مالیاتی به تولید ناخالص داخلی ایران در سال 1397 با کاهش شدید 2.3 واحد درصدی نسبت به سال 1396 به حدود 5.4 درصد رسیده که تقریباً مشابه رقم سال 1391 است بالاترین نسبت مزبور در سال 1395 اتفاق افتاده که برابر با 7.2 درصد بوده و بعد از آن روند افزایشی که از سال 1392 آغاز شده بود، متوقف و نزولی شده است. در مقایسه با بازارهای نوظهور و حتی کمترتوسعه یافته، نسبت مزبور برای ایران بسیار کم است و نشان می‌دهد درآمدهای مالیاتی سهم خود را در اقتصاد کشور متناسب با حجم اقتصاد، ایفا نکرده و چه بسا با نواقص هم از حیث ساختار نظام مالیاتی و هم از لحاظ روش‌ها و ابزارهای بکارگرفته شده، مواجه است.

این گزارش می‌افزاید: بخش مهمی از عملکرد نامناسب شاخص‌های مالیاتی از جمله نسبت درآمد مالیاتی به تولید ناخالص داخلی، ناشی از عدم انجام اصلاحات مالیاتی به شکل منسجم و کامل در برخی اقتصادهاست. در تحقیق جدیدی که در ماه مه 2019 توسط صندوق بین‌المللی پول انجام شد به الزامات انجام اصالحات مالیاتی در کشورها پرداخته است. بر اساس نتایج این مطالعه، انجام درست اصالحات مالیاتی در یک اقتصاد نیازمند وجود تعهد سیاسی قوی و پذیرش آن توسط کلیه ذی‌نفعان است. کشورهایی که هم نسبت به اصلاح نظام اداری مالیاتی و هم اصلاحات سیاستی مالیاتی اقدام میکنند، منافع مستمر بزرگتری را کسب خواهند کرد.

این گزارش ادامه می‌دهد: یک استراتژی موفق اغلب با اعمال اصلاحات مالی که اثرات سریع‌تری دارند آغاز می‌شود تا از این طریق ممنتم لازم برای ادامه سایر اصلاحات تامین گردد. از جمله موارد مزبور می‌توان به ساده‌سازی نظام مالیاتی، کاهش معافیت‌ها، اصلاح مالیات غیرمستقیم بر کالاها و خدمات و همچنین مدیریت بهتر نظام ارزیابی و انطباق از طریق تقویت بخش مالیات‌دهی (اغلب از طریق تقویت دفتر مرتبط با مالیات دهندگان بزرگ)، اشاره کرد. یک استراتژی جامع اصلاحات که می‌تواند در قالب استراتژی میان-مدت هم طراحی شود، به اولویت دهی درست روش‌های انتخاب شده و تسهیل اجرای صحیح آن کمک می‌کند.