افزایش قیمت بنزین به شرط بازگشت پول به جیب مردم/ با سیاست‌های هدردهی و ایجاد رانت طبقه متوسط را نابود کردیم

حمیدرضا صالحی در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصادی ایلنا، درباره لزوم اصلاح قیمت بنزین اظهار داشت: نسبت مصرف انرژی در کشور ما از نرم‌های همه کشورها بالاتر است و قیمت‌ها از دولت‌های گذشته تاکنون به سمت منطقی شدن حرکت نکرده٬ رشد مصرف به صورت لجام گسیخته بالا رفته و به روزی رسیدیم که متوسط مصرف 90 میلیون لیتر در روز شده که این نگران کننده است. مصرف ما به قدری است که اگر همین رویه مصرف ادامه پیدا کند به شرایطی می‌رسیم که دوباره باید واردات داشته باشیم.

وی افزود: در عین حال نصف خانوارهای ایرانی اتومبیل ندارند و سوبسید فقط به خانوارهای توانمند و دارای ماشین داده می‌شود٬ هر کس هم اتومبیل بیشتری داشته باشد سوبسید بیشتری می‌گیرد، در رابطه با بنزین نسبت به دیگر حامل‌ها مثل آب، برق و گاز به دلیل اینکه نصف خانوارهای ایرانی ماشین ندارند ناعدالتی می‌شود، آیا این قابل جبران است؟ آیا راهی وجود دارد که به عدالت نسبی برسیم؟

عضو کمیسیون توسعه صادرات اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران تصریح کرد: ما در سال تولید و رونق اقتصادی هستیم، دولت نیاز دارد به بخش تولید منابع مالی تزریق کند تا تورم کنترل و اشتغال ایجاد و کیک اقتصادی کشور بزرگتر شود، از طرفی سرمایه گذاری در کشور با رشد منفی روبرو است و پول و منابع به کشور وارد نمی‌شود، بانک‌ها هم وضعیت خوبی ندارند، در رابطه با فروش نفت هم با محدودیت مواجهیم. اگر دولت بخواهد منابعی برای تزریق به بخش تولید ایجاد کند یا باید از طریق درآمدهای غیر نفتی برنامه‌ریزی کند، یا نرخ حامل‌های انرژی را افزایش دهد که فقط بنزین نیست برق، گاز و آب هم یارانه می‌گیرند، به طوری که به گفته آقای لاریجانی 900 هزار میلیارد تومان یارانه پنهان می‌دهیم و این یعنی هدردهی منابع.

وی با بیان اینکه بنا بر اعلام IEA ایران 45 میلیارد دلار به بخش آب و برق و گاز یارانه می‌دهد، گفت: این در حالی است که این میزان یارانه می‌تواند تبدیل به ارزش افزوده شود. سوال این است آیا دولت‌ها باید بگذارند منابعی که سرمایه و متعلق به مردم است در قیمت پایین بماند تا از بین برود؟ دولت می‌تواند درآمدهایی که بابت افزایش قیمت حامل‌های انرژی بدست می‌آورد تبدیل به یارنه مستقیم کرده تا به جیب خود مردم برود و یا دستمزدها بافزایش یابد تا قدرت خرید مردم بالا برود. انتقادی که هست اینکه اگر افزایش قیمت اعمال شود به دلیل اینکه حقوق‌ها پایین است بحران ایجاد می‌شود پس باید برای افزایش قدرت خرید مردم هم برنامه‌ریزی شود. انتظار از دولت این است اگر افزایش قیمت بنزین در برنامه است باید افزایش قدرت خرید مردم را نیز در نظر بگیرد.

صالحی خاطرنشان کرد: راهکار این است که اجازه بدهیم قیمت‌ها منطقی سازی شود و بخشی از درآمدهای ناشی از افزایش قیمت بین مردم توزیع شود و مابه التفاوتی را که بابت افزایش قیمت صرفه جویی می شود دولت صادر کند.

وی خاطرنشان کرد: از مسیر تعدیل قیمت سوخت 4.7 میلیارد دلار درآمد ایجاد می‌شود که درآمدهای آن می‌تواند به جیب مردم برود و یا خرج زیرساخت‌ها، بهداشت، رفاه مردم و راه آهن شده و پروژه عمرانی را جلو ببرد و جلوی آلودگی هوا را هم بگیرد چون مصرف پایین می‌آید، آلایندگی پایین آمده و قاچاق هم کمتر می‌شود.

این عضو اتاق بازرگانی ایران گفت: برآورد می‌شود 4 تا 5 میلیارد دلار قاچاق سوخت داشته باشیم که تبعات زیاد دارد و پولشویی هم صورت می‌گیرد که ریشه آن هم در قیمت سوخت است.

وی ادامه داد: اکنون دولت باید بین مردم بابت افزایش قیمت اعتماد ایجاد کند، مجلس هم باید تضمین بدهد نظارت ماهانه داشته باشد تا دولت متعهد به اجرای طرح باشد یعنی در ازای افزایش قیمت سوخت، قدرت خرید مردم بالا رفته و این مسئله بدون بحران منجر به کاهش مصرف شود.

صالحی در ادامه با بیان اینکه دو نرخی کردن باعث دلال بازی و فساد می‌شود، گفت: ما در مقطعی نیستیم که بتوانیم شاهد قبول رانت و فساد باشیم، کشور جای تحمل ندارد، امروز باید کاری کنیم مردم دنبال شغل‌هایی بروند که موجب ارزش افزوده شود، باید به سمت اقتصادی برویم که جوابگوی جمعیت 80 میلیونی باشد، باید جلوی مسیرهای رانتی را بگیریم، دو نرخی کردن شغل کاذب ایجاد می‌کند.

وی گفت: اکنون که درآمد نفت کاهش یافته باید به طور خودجوش درآمد ایجاد کنیم، اعتقاد این است که حامل‌های انرژی می‌توانند منجر به درآمد، کسب و کار و رفاه شوند به شرطی که صادقانه برنامه‌ها اعلام و بر اجرا نظارت درست صورت گیرد.

عضو کمیسیون توسعه صادرات اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران گفت: اگر مدعی هستیم که قیمت‌ها باید واقعی شود باید توان این را داشته باشیم که در مسیر موازی، قدرت خرید مردم را بالا ببریم، در ترکیه وقتی سیاست اصلاحات قیمت‌ها اجرا شد هر سه ماه یکبار حقوق کارمندان بالا می‌رفت و کارگر ترک افزایش قیمت‌ها را احساس نکرد. در کشور ما قرار بود طبقه مستمند را متوسط کنیم که تولید ثروت کند اما نشد. قرار بود از طبقه متوسط که مولد بوده و تولید ثروت می‌کنند حمایت کنیم اما با سیاست‌های هدردهی و ایجاد رانت باعث شدیم طبقه متوسط و مولد کشور نیز از اقتصاد کنار رفته و به سمت فقیر و مستمند شدن بروند.

وی تاکید کرد: نیازمند یک برنامه جامع هستیم، اگر مردم ببینند که دولت برنامه جامع دارد، همراهی می‌کنند، حتی اگر قیمت بنزین واقعی شود. چون می‌دانند آن پول به جیب خودشان برمی‌گردد٬ سهمیه بندی مسکن و مقطعی است٬ مشکل را حل نمی‌کند بلکه بحران بزرگتر می‌شود.