ریشه مشکلات اقتصادی کشور؛ داخلی یا خارجی؟

به گزارش ایلنا، مهدی کریمی تفرشی در یادداشتی با عنوان "ریشه مشکلات اقتصادی کشور داخلی یا خارجی" نوشت:

ایران کشوری است با یک درصد مساحت و جمعیت جهان  که بیش از 12 درصد ذخایر نفتی و 25 درصد ذخایر گازی جهان را به خود اختصاص داده است. کشوری با ذخایر معدنی گسترده که تنها 7 درصد این ذخایر اکتشاف شده است. ایران کشوری است با بیش از 2700 کیلومتر مرز آبی و دسترسی به اقتصاد دریا با ظرفیت‌های عظیمی در بخش‌های گردشگری، ترانزیت و کشاورزی و کشوری چهارفصل که موقعیت منحصر بفردی از لحاظ اقلیمی و جغرافیایی دارد. 

تولید ناخالص داخلی اقتصاد ایران در حدود 400 میلیارد دلار است ولی متاسفانه 25 درصد از این تولید ناخالص داخلی وابسته به فروش نفت است و بخش عمده‌ای از صادرات در ایران بر پایه صادرات نفت و گاز می‌باشد.

ایران چهارمین تولیدکننده نفت در جهان و دارای اولین ذخایر گازی جهان است. کشورهایی نظیر هند و چین در دوره قبلی تحریم ها تمایلی به تبعیت از تحریم های آمیکا در خصوص کاهش خرید نفت از ایران نداشتند. اما پیش بینی می شود در دوره جدید تحریم‌ها بسیاری از متحدان آمریکا از سیاست های این کشور تبعیت و با تحریم‌ها همراهی کنند.

اینکه تا چه میزان اقدامات ضد جهانی و مستبدانه آمریکا بتواند مخالفت جهانی را برانگیزد و مانع همراهی کشورها با این سیاست ها شود چیزی است که در آینده مشخص خواهد شد. اما ایران با اتخاذ سیاست های هوشمندانه نفتی و با ارائه معافیت ها و تخفیفات نفتی می‌تواند بسیاری از کشورها را به خرید نفت از ایران ترغیب نماید.

تقویت صنایع کوچک و متوسط در کشور و توسعه جدی صنایع داخلی و حمایت همه جانبه در تقویت تولید داخلی از دیگر راهکارهای مقابله با تحریم هاست. از دیگر راهکارهای مورد نیاز کشور جایگزینی ارز مبادلاتی به جای دلار است تا مشکل مبادلات ارزی با بسیاری از بانک های جهانی در معاملات بین المللی در این خصوص حل شود، کاری که در حال حاضر در مبادلات با برخی از کشورهای همسایه نظیر ترکیه و عراق در حال انجام است و این راهکار بویژه می‌تواند مشکل بسیاری از شرکت‌های نفتی را در انجام مبادلات با ایران مرتفع سازد و سیاست‌های آمریکا را در این خصوص ناکام گذارد.

هر چند تعامل با جهان و بویژه کشورهای اروپایی در مقطع کنونی برای ایران بسیار مهم و تعیین کننده است اما مسئله خروج آمریکا از برجام تنها بخشی از تاثیر گذاری در مسائل و چالش های اقتصادی کشور را عهده دار است و سهم عمده ای از مشکلات اقتصادی کشور را باید در سیستم مدیریتی و بی نظمی در نظام درونی اقتصادی کشور و اخلال های داخلی جستجو کرد.

آمریکا نشان داده که به جنگ اقتصادی با ایران آمده و ایران باید در این خصوص توان مقابله اقتصادی خود را تقویت نماید. اما با نگاهی عمیق تر به خوبی می‌توان پی برد که بسیاری از مشکلات اقتصای کشور ریشه در درون نظام اقتصادی کشور دارد.

شفافیت اقتصادی و مبارزه با اخلالگران و سوء استفاده متخلفان و مقابله جدی با رانت خواری و قاچاق از ابزارهای مهمی است که کشور در حال حاضر بیش از هر چیز به آن نیاز دارد.

اقتصاد واردات محور و وابسته به نرخ ارز یکی از مشکلات ساختاری کشور است که تا زمانی که به طور جدی بازنگری و اصلاح نشود بسیاری از مشکلات اساسی درپیکره اقتصاد کشور پابرجا خواهد بود.

واردات بی رویه و اتخاذ سیاست هایی که کشور را به این سمت و سو سوق می دهد یکی از اشکالات اساسی در اقتصاد کشور است که می‌تواند ضربه‌های سنگینی به تولید داخلی، اشتغال، بنگاه‌های اقتصای و بالطبع رونق صنععت و اقتصاد کشور و وضعیت معیشتی مردم وارد کند.

در شرایطی که تولیدکنندگان داخلی با تمام توان به تولید محصولات با کیفیت و قابل رقابت با محصولات مشابه خارجی همت می‌ورزند و نیروهای متخصص ، جوان، کارآزموده، خلاق و تحصیلکرده کشورمان در طرح ایده ها و نوآوری و همگامی با آخرین تکنولوژی ها و دستاوردهای روز دنیا از هیچ کوششی فروگذار نمی‌کنند ورود بی‌رویه و کنترل نشده و اغلب قاچاق محصولات مشابه خارجی به کشورمان و پر کردن لاین‌های فروشگاه‌ها با این محصولات بی‌انصافی در حق تولیدکننده زحمتکش، نیروهای تحصیلکرده و فرهیخته و کارگر زحمتکش ایرانی است و خوابیدن چرخ های تولید بسیاری از صنعتگران و تعطیلی بسیاری از واحدهای تولیدی و بیکار خیل عظیمی از نیروهای کار از پیامدهای این بی تدبیری است.

اصلاح نظام بانکی از عوامل بسیار کلیدی در مدیریت اقتصادی یک کشور است که می‌تواند با مهار تورم و رونق بنگاه‌های اقتصادی ثبات و آرامش را در  اقتصاد جامعه ایجاد کند. آنچه که متاسفانه سال‌هاست کشور با آن دست به گریبان است مشکلات ساختاری نظام بانکی، نوسانات در تصمیم گیری‌ها و آزمون و خطاهایی بوده که نتایج خوبی برای اقتصاد کشور به دنبال نداشته است.

در کشوری که مهد اقتصاددانان و نخبگان و دانشمندان فرهیخته است چرا نباید از این سرمایه‌های ارزشمند در تدوین سیاست‌ها و ارائه راهکارها و تصمیم گیری‌های کلان اقتصادی به نحو درست و شایسته‌ای بهره‌برداری کرد؟

کشور ما پتانسیل‌های بسیار بالایی دارد که اگر به درستی مورد بهره‌برداری قرار گیرد و از تمامی توان و دانش فنی و گنجینه‌های عظیم ملی در مسیر خودکفایی استفاده شود با اقتدار می‌توان در مقابل تمامی فشارهای آمریکا ایستادگی کرد و در راستای تحول اقتصادی گام‌های بزرگی برداشت و این مهم به یک عزم ملی و جهادی در همه ارکان پیکره جامعه نیازمند است.