700 هزار بشکه نفت ایران از بازار خارج شد/انتخاب هند و چین حتی با تخفیف و نصف قیمت، آمریکاست نه ایران

مرتضی بهروزی فر در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصادی ایلنا، درباره میزان خروج نفت ایران از بازار اظهار داشت: در یک ماه گذشته و در اولین ماه با توجه به استارت تحریم‌های ثانویه 700 هزار بشکه از بازار خارج شد.

وی با بیان اینکه خریداران عمده نفت ما مثل هند و چین از وضعیت کنونی ما حداکثر بهره را می‌برند و منافع ملی ما نیز همچنان دچار مشکل می‌شود، افزود: تجربه قبلی ثابت کرده کشورها در شرایط خاص دنبال منافع مالی خود هستند و صرفا با ما بازی می‌کنند، با وجودی که حتی دوره قبل وضعیت تحریم‌ها به خرابی این دوره نبود چین عملا واردات نفت ایران را به یوان حساب می‌کرد و بخشی از پول را مجبور بودیم کالای چینی خریداری کنیم. اکنون دو مسئله داریم یک مسئله فروش و دیگری در اختیار داشتن ارز قابل قبول دنیا است یعنی اگر حتی یوان هم به ما بدهد در هیچ جای دنیا غیر از چین نمی‌توان خرید کرد.

چین و هند نه می‌خواهند و نه می‌توانند پول نفت ما را با ارزهای رایج بپردازند

این کارشناس ارشد حوزه انرژی خاطرنشان کرد: هند نیز قطعا پول نفت را به روپیه پرداخت می‌کند، بخشی از آن را باید از همین کشور خرید کنیم و با توجه به اینکه حتی امکان نقل و انتقال روپیه هم وجود ندارد بخش دیگر پول نفت باید در بانک‌های این کشور بماند. بنابراین مسلما هر دو کشور هند و چین نه می‌توانند و نه تمایل دارند که پول ما را به دلار و یورو پرداخت کنند.  

کشورها بین ایران و آمریکا، آمریکا را انتخاب می‌کنند

وی درباره میزان تنزل فروش نفت ایران بیان کرد: میزان فروش ما بسته به این است که چقدر آمریکا فشار وارد کند، ما دوره قبل یک قطره نفت هم به اروپا نمی‌فروختیم و صادرات یک میلیون بشکه‌ای به اروپا صفر شد. یعنی اگر کشورها ازجمله هند و چین بخواهند بین ایران آمریکا  یکی را انتخاب کنند متاسفانه طرف ایران را نخواهند گرفت.

بهروزی فر تاکید کرد: بدون تردید حتی اگر نفت را تخفیف و نصف قیمت هم بدهیم، حتی اگر بگوییم پول را به روپیه و یوآن بدهید، اگر آمریکا واقعا بخواهد جلوی فروش نفت ایران را بگیرد، امکان ندارد که کشورها به ایران بچسبند، تصور آن هم دور از ذهن است.

وی در ادامه با اشاره به تصمیمی که ایران می تواند در نشست آتی اوپک اتخاذ کند، گفت: ما به خاطر مشکلاتی که با کشورهای عرب منطقه داریم، در اوپک دست بالا نداریم، توافقات اوپک صرفا بر مبنای اجماع است یعنی اگر حتی یک کشور کوچک تصمیمی را قبول نداشته باشد براحتی می‌تواند آن را وتو کند بنابراین با توجه به قدرتی که کشورهای عرب دارند ما حرفی برای گفتن نداریم.

این کارشناس حوزه نفت یادآور شد: یعنی تصور اینکه ما در اوپک کاری کنیم که مشکلات‌مان حل شود غیرممکن است، چون اصلا عربستان آمده که برای ما مشکل ایجاد کند. ضمن اینکه حتی اگر تصمیم به نفع ما اتخاذ شود توافقات اوپک ضمانت اجرایی ندارد. بنابراین ما تا وضعیت تعامل‌مان را با دنیا حل نکنیم این مشکلات همچنان ادامه داشته و اضافه می‌شود.

وی درباره آلترناتیوهایی که باید به جای فروش نفت در نظر می‌گرفتیم، گفت: ما اقتصاد تک محصولی داریم که وابسته به ارز صادرات نفت است، هیچوقت سعی نکردیم ثروت زیرزمینی را تبدیل به ثروت روزمینی کنیم، هیچوقت در آمد نفتی‌مان را در توسعه صنعتی و اقتصادی کشور استفاده نکردیم، هر وقت پول نفت داشتیم دولت دست و دل بازانه شروع به توزیع رانت بین حامیان خود کرده و هر وقت پول نداشته فریاد زده که مردم کمربندهایتان را ببندید دچار مشکل شدیم، تنها مورد استثنا دولت خاتمی بود که حساب ذخیره ارزی به صندوق ذخیره ارزی تبدیل شد و شروع به کار کرد، ما هیچوقت درآمد نفتی مان را در جایی که تبدیل به ثروت مولد شود، هزینه نکردیم.  

سرمایه‌گذاری کرده‌ایم؛ اما غیرعقلایی و غیرمنطقی

بهروزی فر ادامه داد: ما در کشور سرمایه‌گذاری زیادی کرده‌ایم اما منطقی نبوده است مثلا در وسط کویر صنعت فولاد را که به شدت آب بر است توسعه داده‌ایم، صنعت پتروشیمی را در سطح بالا گسترش داده‌ایم اما گاز را تبدیل به ماده اولیه پتروشیمی کرده‌ایم که ارزش افزوده چندانی ندارد، حتی زنجیره ارزش را تکمیل نکردیم تا ایجاد اشتغال و ثروت کند، اگر سرمایه‌گذاری هم کردیم بسیار غیرعقلایی و غیرمنطقی بوده و عملا به جایی نرسیدیم. قسمت عمده پول‌مان را حیف و میل کردیم، در آمد نفتی به عنوان هزینه جاری رفته و عملا ایجاد تورم کرده و قیمت‌ها را بالا برده است.