مسوولان بورس کالا از فشار و تهمت رانت‌خوارها خسته نشوند

به گزارش ایلنا، رضا ویسه، معاون هماهنگی و نظارت معاون اول رییس جمهور کارکردهای بورس کالای ایران در اقتصاد کشور طی 15 سالی که از عمر نخست بورس کالایی کشور می گذرد را مورد بررسی قرارداد و از این بورس به عنوان عصای دست دولت یاد کرد.

معاون هماهنگی و نظارت معاون اول رییس جمهور در ابتدا با اشاره به دلایل راه اندازی بورس کالا در کشور که با تشکیل بورس فلزات در سال 82 آغاز بکار کرد، گفت: بین سال های 76 تا 80 به دلیل اجرای پروژه های جدید در کشور به یکباره با افزایش حجم تقاضای محصولات فولادی و فلزی و سرمایه گذاری در این حوزه روبه رو شدیم؛ در آن زمان افزایش قیمت فلزات و نقش مخرب واسطه ها به حدی رسید که قیمت محصول تولید شده از درب کارخانه تا رسیدن به بازار مصرف با رشد چند برابری مواجه می شد؛ به عبارتی محصول برای رسیدن به مصرف کننده چند دست میان واسطه ها می چرخید و سود اصلی به جیب آنها می رفت.

ویسه افزود: همین عامل و وجود رانت های عظیم در بازار محصولات فلزی کشور باعث شد تا دولت به دنبال راه چاره ای جدید برای تنظیم بازار و قیمت ها بیفتد. از آن جهت که مسوولان اقتصادی وقت اعتقادی به سهمیه بندی نداشتند و بر اصول اقتصاد بازار تکیه می کردند، بهترین روش، راه اندازی یک بازار متشکل برای تجمیع عرضه و تقاضای محصولات فلزی با عنوان بورس فلزات تهران انتخاب شد.

معاون هماهنگی و نظارت معاون اول رییس جمهور اظهار داشت: به این ترتیب نخستین بورس کالایی کشور با معاملات فلزات آغاز بکار کرد و با ایجاد فضای تعادلی ایجاد شده خیلی سریع اثرات تشکیل بورس فلزات در قیمت محصولات و رسیدن سود اصلی به تولیدکننده مشاهده شد.

به گفته ویسه، مزایای ایجاد بورس فلزات باعث شد تا این بازار توسعه یابد و رفته رفته با تشکیل بورس کالای ایران انواع محصولات در حوزه های صنعتی و معدنی، پتروشیمی و فرآورده های نفتی و کشاورزی در این بورس عرضه و معامله شود تا شفافیت در روند معاملات کالاهای کشور حکمفرما شود.

آدرس های غلط به مسوولان طی 15 سال اخیر

وی با بیان اینکه در طول این سال ها بورس کالا همواره با وجود برخی مقاومت ها در روند توسعه و تغییر ساختارهای معاملاتی کالاها از سنتی به مدرن مواجه بوده است، گفت: واسطه ها و افرادی که انحصار و احتکار ایجاد می کردند همواره با جوسازی و ارائه آدرس های غلط به مسوولان، قصد تخریب بورس کالا را داشتند به طوریکه هر کالایی در بورس کالا پذیرش می شد امکان نداشت که چالش و مقاومتی در روند عرضه آن رخ ندهد که این موارد همگی ناشی از حذف سود عده ای به دلیل ایجاد شفافیت در بازار فلان محصول داشت.

معاون هماهنگی و نظارت معاون اول رییس جمهور با بیان اینکه مخالفان بورس کالا با مقاومت و نفوذ و درگیری رسانه ای همواره سعی در تخریب بورس کالا را داشته و دارند، گفت: چندسالی بحث خروج محصولات پتروشیمی از بورس کالا مطرح شد و این موضوع باعث آزار فعالان این بازار شد اما در پایان با اتکا به قانون و حمایت مسوولان این بحث مسکوت ماند.

خواسته مخالفان چیست؟

به گفته ویسه، افرادی که مخالف وجود بورس کالا هستند یک خواسته اصلی دارند و آن، خارج شدن معاملات کالاها از فضای شفاف و واقعی و قدرت گرفتن بازارهای غیر شفاف و کاذب است که بدون شک اگر محصولات در بورس کالا عرضه نشود به سرعت شاهد ایجاد انحصار در بازار کالای کشور خواهیم بود.

معاون هماهنگی و نظارت معاون اول رییس جمهور با اشاره فضای کنونی اقتصاد کشور و فعالیت انحصارگران و واسطه ها گفت: اگر امروز محصولات در بورس کالا عرضه نشود، انحصار گران و واسطه ها که افراد پر قدرتی هستند، پس از جمع آوری محصولات از بازار و انتقال به انبارها، زمینه کاهش کالا در بازار را فراهم کرده و به هر قیمتی که می خواهند مواد را به متقاضیان می فروشند.  

از تهمت ها نترسید

ویسه در پاسخ به این پرسش که چه عواملی می تواند مانع از فعالیت این افراد جویای رانت و پرقدرت شود؟ گفت: «قانون» و «اقتدار مجریان قانون» دو عامل اصلی در مقابل رسیدن این افراد به خواسته هایشان است.

وی در ادامه به بیان یک خاطره در زمان راه اندازی بورس فلزات اشاره کرد و گفت: به خاطر دارم که در زمان راه اندازی بورس فلزات، مخالفان به مکانیسم بورس انتقاد نمی کردند بلکه با تهمت زدن به مدیران وقت سعی در رسیدن به اهدافشان را داشتند که با نگاه همه جانبه مدیران وقت دولت آن زمان با توسعه بورس کالا سپری شد؛ جا دارد از زحمات دکتر عبده تبریزی که در آن زمان تلاش زیادی در راستای شکل گیری بورس کالا داشتند، تشکر کنم.  

معاون هماهنگی و نظارت معاون اول رییس جمهور خطاب به مسوولان بورس کالا گفت که با وجود شرایط بحرانی اقتصاد کشور و فشارها، این انتظار می رود که مسوولان بورس کالا از تهمت ها نترسند و خسته نشوند بلکه با پافشاری و استمرار در جهت ایجاد شفافیت در اقتصاد و حمایت از تولید قدم بردارند.

قوانین جدید برای توسعه بورس کالا

ویسه در ادامه بر لزوم توسعه هر چه با سرعت تر فعالیت های بورس کالا تاکید کرد و گفت: در بین سال های 84 تا 92 به دلیل نوسانات زیاد در پست های مدیریت کشور، شاهد رفتارهای سلیقه ای با بخش های مختلف اقتصادی و آزمون و خطاهای زیادی بودیم به طوریکه سلایق جای استدلال و مسایل علمی را تصمیم گیری ها گرفته بود که از این رو در فرآیند توسعه صنعت کشور، بخش بورس کالا مغفول مانده بود که اگر بورس کالا امروز هم کامل تر نشود بازهم مغفول می ماند.

به گفته وی، البته در دوره اخیر با نگاه مناسب به مباحث اقتصادی از سوی دولتمردان و مجلس، امروز بورس کالا به بلوغ خوبی رسیده اما این کافی نیست و باید با همکاری دولت و مجلس و اصلاح و پرورش قوانین جدید شاهد بزرگ و بزرگ شدن بورس کالا باشیم تا بخش قابل توجهی از اقتصاد کشور به این بازار اثبات شده در دنیا مرتبط شود.

معاون هماهنگی و نظارت معاون اول رییس جمهور اظهار داشت: هنوز خیلی از محصولات مهم کشور در بورس کالا به طور مستمر عرضه نمی شود برای مثال عرضه زعفران و پسته به عنوان دو محصول مهم کشور هنوز آن طور که شایسته است در بورس کالا رونق نگرفته که این موضوع هم به دلیل مقاومت عده ای خاص بوده است. در شرایطی که عرضه این محصولات در بورس در راستای حفظ منافع تولیدکننده و مصرف کننده واقعی لازم است اما سوداگران با آن مخالفند.

بورس کالا، عصای دست دولت

ویسه در ادامه به ارتباط مستقیم میان اقدامات دولت و بورس کالا اشاره کرد و گفت: تولد بورس کالا در اقتصاد ما کار دولت ها را در تنظیم بازار کالاها راحت کرده و به جرات می توان گفت که امروز بدون وجود بورس کالا، دولت نمی تواند به نحو مطلوب وظیفه اش را انجام بدهد.

معاون هماهنگی و نظارت معاون اول رییس جمهور در ادامه در پاسخ به این پرسش که پیشنهاد شما برای حل مشکلات فعلی در بازار کالای کشور چیست؟ گفت: انحصار، رانت، احتکار، واسطه گری و قیمت های کاذب، امروز از پدیده هایی هستند که به دلیل التهاب بازارها بزرگ شده اند که کلید حل این مساله ارتباط نزدیک و منسجم وزارت صنعت، وزارت اقتصاد و بورس کالاست که با اتخاذ بهترین تصمیمات حاصل از رویدادهای بازار زمینه ایجاد تعادل را فراهم کنند.

وی در پایان در خصوص چشم انداز بورس کالا در اقتصاد ملی گفت: با وجود همه مشکلات، اقتصاد ما روز به روز بزرگ تر می شود و احتیاج به نهادی مثل بورس کالا نیز روز به روز بیشتر می شود؛ پس باید بدانیم که بورس کالا همانند بورس های معتبر دنیا در مسیر رشد و توسعه قرار می گیرد و این بورس باید روزی به یکی از شاخص های اصلی قیمت های بین المللی در محصولاتی نظیر پسته، زعفران، مس و ... تبدیل شود تا به یک اعتبار برای کشور مبدل شود.