غفلت از راهکارهای کم هزینه اما موثر برای مقابله با بحران برق

یادداشت- سید مسعود احمدی- در روزهای اخیر با گرم شدن هوا، اوج مصرف برق کشور همواره به بالای 52000 مگاوات رسیده در حالی که توان تولیدی از کل نیروگاههای کشور پاسخگوی این نیاز مصرفی نبوده و نهایتا هر روز در نقاطی از کشور شاهد خاموشی برق بودهایم.

با این وجود اقدامات وزارت نیرو برای پیشگیری از خاموشی برق محدود به همکاری صنایع و بخش کشاورزی کشور بوده و بسیاری از مشترکین خانگی،تجاری و حتی صنایع کوچک بدون آگاهی از وضعیت شبکه با قطعی ناگهانی برق مواجه شدهاند. بررسی اقدامات وزارت نیرو در این ایام نشان میدهد که اقدام جدی و موثری از سوی وزارت نیرو برای اطلاع رسانی و آگاه سازی به مشترکین در مورد شرایط بحرانی فعلی صورت نگرفته است.

استفاده از ظرفیت رسانه ها برای مقابله با بحران برق در دیگر کشورهای جهان

بر اساس گزارش مرکز پژوهش های مجلس که اخیرا منتشر شده است]1[، بسیاری از کشورهای برای مقابله با بحران اوج مصرف برق کارهای متنوعی انجام داده اند که یکی از مهم ترین آنها استفاده از ظرفیت رسانه ها برای ایجاد ارتباط و اطلاع رسانی با مشترکین است.

رسانه های جمعی، ابزار اصلی برای ارتباط با مصرف‌کنندگان هستند و قدرت و سرعت ابزارهای دیگر به رسانه‌های جمعی نمی‌رسد. رسانه‌های جمعی مانند تلویزیون، رادیو،روزنامه‌ها و اینترنت (در صورت فراگیر بودن) می‌توانند در مدت کوتاهی تعداد زیادی از مشترکین را برای انجام هدفی مشترک (مانند کاهش مصرف در ساعات اوج مصرف) با یکدیگر همراه کنند.

بیشتر کشورها برای ارتباط با مشترکین به نوعی از رسانه های جمعی استفاده کرده اند. هدف از این کارهای رسانه‌ای، ارائه اطلاعات به مشترکین به منظور تهییج آنها برای کاهش مصرف برق است.

یکی از نمونه های موفق این فعالیت های رسانه ای طرح هشدار برق در آفریقای جنوبی است. در این طرح درجه‌های رنگی که نشانگر میزان مصرف برق است در ساعت اوج مصرف و در فواصل زمانی ۳۰ دقیقه ای از یکی از شبکه های اصلی تلویزیون به نمایش در می‌آید. شکل زیر نمایی از این نمایشگر را نشان می‌دهد:

درجه های رنگی دارای ۴ وضعیت بودند که به شرح ذیل است:

• وضعیت سبز: مقدار بار شبکه در وضعیت طبیعی است و از مشترکین خواسته می شود که صرفه جویی در مصرف برق را به عنوان یک فعالیت روزمره و برای دستیابی به بهره وری انرژی بالاتر انجام دهند.

• وضعیت نارنجی: مقدار بار شبکه در حال افزایش است و از مشترکین خواسته می شود برخی از لوازم غیر ضروری(مانند خشک کن ها،ماشین ظرف شویی و غیره) را از برق خارج کنند.

• وضعیت قرمز: مقدار بار شبکه بسیار افزایش پیدا کرده است و احتمال قطعی برق بسیار بالا رفته است. از مشترکین خواسته می شود که لوازم غیر ضروری و لوازمی که مصرف بالایی دارند(مانند دستگاه های تهویه، بخاری های برقی و غیره) را برق خارج کنند.

• وضعیت قهوه ای: مقدار بار شبکه به حالت بحرانی رسیده است و قطعی برق در برخی نقاط شبکه در حال انجام است. از مشترکین خواسته می شود همه وسایل برقی به جز وسایلی که مطلقا ضروری هستند را از برق جدا کنند.

برآوردها نشان داده است این اقدام ساده توانسته است تا 500 مگاوات از توان مصرفی شبکه را کاهش دهد. با توجه به صحبتهای اخیر رضا اردکانیان، هزینه ساخت یک نیروگاه 500 مگاواتی حدود 400 میلیون یورو یا به عبارتی 2000 میلیارد تومان خواهد بود. واضح است که هزینه طراحی یک نمایشگر و درج آن بر روی رسانه ملی بسیار کمتر از این رقم خواهد بود. به همین دلیل لازم است تا وزارت نیرو روشهای ارتباطی خود را با مردم بیش از پیش تقویت کرده و به جای کلی گویی در کاهش مصرف برق، راهکارهای متناسب رسانهای را بری مقابله با خاموشی برق اتخاذ نماید.

مراجع

ارزیابی ابعاد بحران تأمین برق تابستان و راهکارهای مقابله با آن، مرکزپژوهشهای مجلس شورای اسلامی، تیرماه