وضعیت قرمز آبی در 107 شهر / 17 میلیون نفر از جمعیت کشور در تنش شدید آبی

به گزارش خبرنگار اقتصادی ایلنا، شاهین پاکرو در نشست خبری که به منظور تبیین وضعیت منابع آب شرب و تشریح راهکارهای سازگاری با کم آبی برگزار شد، گفت: باکنون به لحاظ بارندگی شرایط خوبی در کشور نداریم و حجم ذخیره برفی نسبت به سال گذشته کاهش داشته است. 

وی با بیان اینکه به‌طور متوسط کاهش بارش‌ها در کشور به حدود ۴۰ درصد می‌رسد، افزود: بارش‌های اخیر نمی‌تواند تأثیر چندانی در بهبود شرایط و خروج از خشکسالی و کم‌آبی داشته باشد.

معاون راهبردی نظارت بر بهره‌برداری آبفای کشور تصریح کرد: از 6 حوضه آبریز کشور بزرگ‌ترین آن یعنی حوضه فلات مرکزی  با چالش‌های جدی بارش‌ها مواجه است و این در حالی است که بیشترین جمعیت کشور نیز در حوضه فلات مرکزی ساکن هستند. در این حوضه نسبت به مدت مشابه سال قبل ۵۲.۲ درصد بارش‌ها کاهش داشته است و اگر اعداد بارش را به روان‌آب‌ها تقسیم کنیم، نشان می‌دهد که ۱۵۱ میلیارد مترمکعب از حجم روان‌آب‌ها کاهش یافته است.

وی شرایط  کنونی کشور را در ۵۰ سال گذشته بی‌سابقه دانست و گفت: امسال بدترین سال را در حوضه فلات مرکزی تجربه می‌کنیم.

پاکرو بیان کرد: اگر متوسط درازمدت بارندگی را ۲۵۰ میلی‌متر در نظر بگیریم، بدترین سال به سال‌های ۸۶ و ۸۷ بازمی‌گردد که میزان بارندگی به ۱۵۰ میلی‌متر رسید، اما همین امسال از همان بدترین سال‌ها نیز بدتر است به طوری که میزان بارش به ۱۲۰ میلی‌متر رسیده است.

وی با بیان اینکه ذخیره برف در سال جاری ۲۵ هزار و ۷۰۰ کیلومتر  بوده است، افزود: این رقم در سال گذشته  ۱۰۰ هزار کیلومتر بوده است. به این معنا که سطح پوشش برف نیز به یک‌چهارم تقلیل پیدا کرده است.

این مقام مسئول در ادامه اظهار داشت:  در حال حاضر اصفهان، کرمان، فارس، خراسان رضوی و سیستان و بلوچستان درگیر خشکسالی شدید هستند.

وی در ادامه به ذخایر سدها اشاره و تصریح کرد: ۵۵ سد از سدهای در حال بهره‌برداری به امر تأمین بخشی از آب شرب شهرها اختصاص یافته، در این بین سد استقلال که برای تأمین آب شهر بندرعباس احداث شده، تنها ۱۱ درصد آب دارد و سد درودزن فارس نیز تنها ۳۷ درصد حجم این سد را آب تشکیل داده است. سد دوستی نیز که تأمین‌کننده آب شهر مشهد است تنها ۲۱ درصد حجم آن موجودی آب دارد، زانیده رود نیز فقط 13 درصد آب دارد. 

پاکرو در ادامه به روند مصرف آب اشاره و اظهار داشت: به طور مثال استفاده از کولرهای آبی باعث می‌شود مصرف آب به‌شدت افزایش یابد به طور مثال روشن شدن کولرهای آبی در شهرهای یزد، کرمان و کاشان که با مشکل کم آبی هم مواجه هستند مصرف آب به یکباره ۵۰ درصد افزایش می یابد.

معاون نظارت بر بهره‌برداری آبفا با اشاره به بحث تنش آبی گفت:  تنش آبی به شرایطی اطلاق می‌شود که در ساعاتی از شبانه‌روز تولید آب از مصرف و حتی بیش از ۲۰ درصد کمتر باشد. بنابراین شهرهای دارای تنش آبی به ۳ سطح زرد، نارنجی و قرمز تقسیم می‌شوند با این تعریف طبق مطالعات انجام گرفته ۳۳۴ شهر در کشور دارای تنش آبی هستند.

وی گفت: اکنون 165 شهر وضعیت زرد دارند یعنی تنش آبی آنها 10 درصد است، 62 شهر وضعیت نارنجی دارند یعنی تنش آبی آنها بین 10 تا 20 درصد است و 107 شهر وضعیت قرمز دارند یعنی تنش ابی در آنها بیش از 20 درصد است.

وی افزود: شهرهایی که تولید آب در آنها ۱۰ درصد کمتر از نیاز باشد در تقسیم‌بندی رنگ زرد قرار می‌گیرد و در حال حاضر ۱۷ میلیون نفر از جمعیت شهری کشور در معرض تنش آبی شدید و یا وضعیت قرمز قرار دارند.

پاکرو در ادامه اظهار داشت: با توجه به شرایط خشکسالی و اقلیمی، خشکسالی پدیده نیست بلکه واقعیت است، سال به سال بارش‌ها در حال کاهش بوده و باید تدبیری در این خصوص صورت گیرد. 

وی افزود: شهرهای یزد، کرمان،‌ اصفهان، بندرعباس، شیراز و بوشهر در معرض تنش آبی شدید قرار دارند که با حفر و تجهیز چاه بخشی از کسری آب را تأمین خواهیم کرد.

معاون راهبردی و نظارت آبفا تصریح کرد: تأمین آب در شهر اصفهان یکی از این اقدامات است که با همکاری خوب شهرداری اصفهان ۷۰ حلقه چاه جدید حفر خواهد شد و وارد چرخه تأمین آب شرب خواهد شد.

وی گفت: مشکل این است که ۶۵ درصد مصرف آب در کشور توسط ۴۴ درصد مشترکان پرمصرف به مصرف می‌رسد که اگر مصرف آب خود را کاهش دهند، ۵۰ درصد مشکل تنش آبی حل خواهد شد.

وی در ادامه بیان کرد: نزدیک 8 میلیون مشترک پرمصرف آب در کشور داریم که پیشنهاداتی برای برخورد با مشترکین پرمصرف در قالب طرح های اخطاری و جریمه ای تدوین و به دولت ارائه شده، اما خود مردم می توانند با اصلاح روند مصرف، در پایدار شدن شرایط آبی کشور کمک کنند.

پاکرو در خصوص اقتصاد آب نیز گفت: اقتصاد آب ضعیف است و سهم هزینه آب شرب در سبد هزینه کالای مردم کمتر از نیم درصد است، طبیعتاً این کالا نه با نگرش اقتصادی، بلکه مصرف بی‌رویه با آن برخورد می‌شود، در این خصوص تغییرات قیمت باعث کنترل مصرف می‌شود، اما یکی از راه‌ها برای کنترل مصرف آب اقتصاد آن است.

وی درباره بحث جیره بندی در شهرهایی مثل اصفهان گفت: تا این لحظه وزارت نیرو هیچ برنامه‌ زمان‌بندی برای جیره‌بندی آب ندارد، مخصوصاً در شهر اصفهان که با حفر و ورود چاه‌های جدید مشکل تأمین آب برطرف خواهد شد.

معاون راهبردی و نظارت آبفا بیان کرد: زاینده‌رود که دو استان اصفهان و یزد را تأمین آب می‌کند به دلیل کاهش بارش‌ها باعث شده سد مخزنی یک و دو میلیارد مترمکعبی زاینده‌رود به یک‌باره به ۴۰۰ میلیون مترمکعب کاهش یابد. بنابراین وقتی بارندگی نداریم این مشکلات به وجود می‌آید. 

پاکروح با بیان اینکه حفر 283 حلقه چاه در کل کشور تا قبل از پیک مصرف تابستان برنامه ریزی شده، گفت: در مجموع برای گذر از شرایط ویژه کم آبی امسال، 1000 میلیارد تومان نیاز است که 50 درصد آن باید تا پیش از تابستان تأمین و هزینه شود.

پاکرو خاطرنشان کرد: تا امروز برای هیچ نقطه ای از کشور جیره بندی آب در برنامه قرار نگرفته و تلاش می کنیم با وجود ویژه بودن شرایط کم آبی امسال، با اجرای پروژه های متعدد و مدیریت بخش تقاضا و مدیریت فشار، بدون مشکل تابستان امسال را پشت سر بگذاریم.