نگاهی به آخرین وضعیت بارشها در کشور؛
افت بارشها از مرز 50 درصد گذشت/ 27 استان کشور کم بارشترین سال نیم قرن اخیر خود را تجربه میکنند
فروردینماه کم بارش به نیمه راه خود رسیده است و عدم تحقق پیش بینیهای صورت گرفته برای جبران نیمی از بارشهای منفی کشور در کنار افت 50 درصدی نزولات جوی نگرانیهای جدیدی پیش روی تابستان سال جاری قرار گرفته است.
به گزارش ایلنا، بر اساس این پیشبینیها انتظار میرفت که تا انتهای زمستان سال گذشته بارشهای کشور به منفی 20 درصد رسیده و قدری وضعیت بهبود پیدا کند ولی در سال جدید هم بارندگی روی خوشی به کشور نشان نداد تا این امر موجب شود افت بارشهای ایران از مرز 50 درصد بگذرد و استانهای به مراتب بیشتری را درگیر معضل خشکسالی کند.
بررسی اطلاعات روزانه بارشها حکایت از آن دارد که میزان بارندگیهای کشور از ابتدای سال آبی (ابتدای مهرماه) تا پانزدهم فروردینماه امسال به 99.8 میلیمتر رسیده که نسبت به مدت مشابه سال گذشته کاهش 51 درصدی را نشان میدهد و این افت بارشها در مقایسه با میانگین متوسط 49 ساله نیز از مرز منفی 49 درصد عبور کرده است.
در این بین از میان 6 حوضه آبریز اصلی کشور (دریای خزر، خلیج فارس و دریای عمان، دریاچه ارومیه، فلات مرکزی، مرزی شرق، قرهقوم) حوضه آبریز مرزی شرق شامل مناطقی از استانهای خراسان رضوی و جنوبی و سیستان و بلوچستان با کاهش 69 درصدی بارشها همچنان شرایط بحرانیتری را در میان سایر مناطق یاد شده تجربه میکند. در این حوضه آبریز استان سیستان و بلوچستان با 22 میلیمتر بارش ماههای متوالی است که کم بارشترین منطقه را در این بخش از کشور به نام خود ثبت کرده است.
این استان واقع در جنوب شرقی کشور با کاهش 76 درصدی بارشها نسبت به سال گذشته در فقر شدید منابع آبی حاصل از بارندگی به سر میبرد و ذخایر آبی منطقه به ویژه مخازن سدهای استان را نیز تحت تاثیر خود قرار داده است. به طوری که افت بارشها در این منطقه موجب شده تا ورودی آب به سدهای این استان نسبت به سال قبل کاهش 90 درصدی داشته باشد.
البته نباید از این موضوع غافل شد که نه تنها سیستان و بلوچستان بلکه 26 استان دیگر کشور از جمله کرمان، هرمزگان، اصفهان، فارس، مرکزی، بوشهر و یزد هم همچنان با کاهش بارندگیها نسبت به سال گذشته روبرو هستند. همچنین حوضههای آبریز «فلات مرکزی» و «خلیج فارس» هم به ترتیب با کاهش 64 و 60 درصدی بارشها نسبت به سال قبل بیشترین استانهای درگیر افت نزولات جوی را در برگرفتهاند به طوری که کرمان و هرمزگان با کاهش 81 درصدی بارندگیها بدترین شرایط بارشها را در میان تمامی استانهای کشور تجربه میکنند.
اگر نیم نگاهی به وضعیت سدهای این دو استان بیندازیم ابعاد بحرانی این مسئله بیشتر نمایان خواهد شد چرا که افت بارشها و به طبع آن کاهش روان آبها موجب شده تا از ابتدای سال آبی تاکنون ورودی آب به سدهای استانهای کرمان و هرمزگان به ترتیب با کاهش 90 و 96 درصدی مواجه باشند.
ادامه این روند در مناطق یاد شده باعث شده تا سد استقلال هرمزگان تنها سد در کشور باشد که با کاهش 100 درصدی ورود آب به مخزن روبهرو شده است. روندی که به گفته مدیرعامل شرکت آب منطقهای هرمزگان موجب شده حجم مفید این سد به 10 میلیون مترمکعب برسد و ذخیره این سد تنها تا ابتدای تیرماه پاسخگوی تامین آب آشامیدنی شهرهای بندرعباس و بندرخمیر خواهد بود.
در این بین حوضههای آبریز قره قوم و حتی دریای خزر هم به ترتیب با کاهش 52 و 6 درصدی نزولات جوی مواجه هستند. وقوع این شرایط موجب شده تا استانهای نوار شمالی کشور هم چالش خشکسالی را به شکل عینیتری لمس کنند به طوری که استان گیلان 23 درصد و استان مازندران نیز دو درصد افت بارندگی دارند که رخداد این وضعیت در میان استانهای پربارش کشور کم سابقه بوده است. سایر استانهای پربارش کشور همچون لرستان، چهارمحال و بختیاری، کهگیلویه و بویراحمد و خوزستان هم حال و روز چندانی مناسبی نسبت به استانهای نوار شمالی کشور ندارند و کم بارشترین سال نیم قرن اخیر خود را تجربه میکنند.
به هر حال نباید از این مسئله مهم غافل شویم که افزایش دما و کاهش بارشهای امسال حکایت از تابستانی سخت دارد که شهرهای زیادی را در کشور گرفتار تنش آبی خواهد کرد. مواجه با این وضعیت بود که وزیر نیرو را بر آن داشت تا در همان دقایق ابتدایی سال 97 با صدور پیامی از مردم سراسر کشور درخواست کند تا با توجه به وضعیت بارشها از ابتدای سال آبی تاکنون، مشترکان نیز در نحوه مصرف خود مدیریت هر چه بیشتری داشته باشند تا در شهرها و روستاها و همچنین بخشهای مختلف کشور بتوانیم در سال ۱۳۹۷ نیز تامین آب و برق مناسبی را داشته باشیم.
به گفته وزیر نیرو موضوع سازگاری با کم آبی بحثی است که باید در سال ۱۳۹۷ مورد توجه بیشتر مشترکان قرار گیرد تا بتوانیم این سال را پر امید و سازنده پشت سر بگذاریم.