آب را باید مدیریت کرد
آبرسانی به روستاهای تشنه در کنار دریا!
برای اجرایی شدن این طرح قرار بود اعتبار مناسبی از سوی صندوق توسعه ملی اختصاص یابد ولی رقمی که در مجلس شورای اسلامی مصوب شد در مقایسه با کاری که قرار است انجام شود رقم ناچیزی بود.
به گزارش ایلنا ، مهندس "علی اصغر قانع" معاون برنامه ریزی و توسعهٔ شرکت مهندسی آب و فاضلاب کشور از نکات مهم طرح آبرسانی روستایی کشور سخن گفت، طرحی که دولت یازدهم را مصمم کرده تا تمامی روستاهای کشور را تحت پوشش شرکت آب و فاضلاب روستایی قرار داده و از شبکه آب شرب سالم و بهداشتی برخوردار کند.
*برنامهریزی اولیه برای اعتبار کم و اثربخشی بیشتر
معاون برنامهریزی و توسعهٔ شرکت مهندسی آب و فاضلاب کشور از آغاز طرح آبرسانی روستایی سخن گفت و افزود: برای اجرایی شدن این طرح قرار بود اعتبار مناسبی از سوی صندوق توسعه ملی اختصاص یابد ولی رقمی که در مجلس شورای اسلامی مصوب شد در مقایسه با کاری که قرار است انجام شود رقم ناچیزی بود.
او ادامه داد: ما در مجتمع‌های آبرسانی نیاز به اعتباری بالغ بر 6 هزار و 700 میلیارد تومان داشتیم و در کل برای مجتمع‌های آبرسانی و تک روستایی به منظور برطرف شدن مشکلات آبی روستاهای کشور به اعتباری بالغ بر 12 هزار میلیارد تومان نیاز داریم ولی آنچه که تصویب شد حدود 2 هزار میلیارد تومان یعنی یک ششم اعتبار مورد نیاز ما بود، لذا از یک طرف توقعی را در جامعه ایجاد کرده بودیم و نمایندگان مجلس نیز انتظار داشتند مشکل آبرسانی به تمام روستاها مرتفع شود و از سویی نیز، این اعتبار فقط یک ششم نیاز ما را برآورده می‌کرد، بنابراین تصمیم گرفتیم بیشترین اثر بخشی را از این اعتبار داشته باشیم و با استفاده از قانون بیست هشتاد، مصمم شدیم با استفاده از 20 درصد اعتبار 80 درصد اثربخشی ایجاد کنیم تا در این راستا به اهداف خود نزدیک‌تر شویم.
او افزود: پس از احصای مجتمع‌ها و تکمیل مجتمع‌های نیمه تمام، برنامهریزی دقیقی در این حوضه صورت گرفت و با توجه به توقع زیادی که در بین نمایندگان مجلس ایجاد شده بود وزارت نیرو توانست با اولویت‌بندی مناسب در برنامه‌های خود، کارنامه درخشانی را به دولت و ملت ارائه کند.
قانع اضافه کرد: برنامه‌ریزی‌ها به گونه‌ای بود تا مردم بتوانند به سرعت اثربخشی طرح‌های اجرایی را مشاهده کنند و کارها با اولویت بندی و سرعت زیاد ادامه داشته باشد و پروژه‌ها به‌طور مستمر و مداوم در مرحله افتتاح قرار گرفته و به بهره برداری برسند.
از طرفی هم بایستی خواسته‌های نمایندگان مجلس در خصوص حوزه انتخابیه‌شان به گونه ای مرتفع می‌شد که تمام سعی خود را بر این امر معطوف کردیم تا بخش عمده ای از این انتظارات اجرایی شود که با اجرای روش تک روستایی رضایت آنان را نیز فراهم کردیم.
*استفاده از مدل علمی برای رفع نیازها
معاون برنامه ریزی و توسعهٔ شرکت مهندسی آبفای کشور با بیان اینکه، جلب رضایت قوه مقننه با در دست داشتن یک ششم اعتبارات مورد نیاز بسیار دشوار بود، اظهار داشت: شاخص‌های توزیع در استان‌ها برای ما بسیار مهم بود لذا با استفاده از یک مدل علمی پیشرفته توانستیم بخش زیادی از نیازها را مرتفع کنیم.
وی گفت: این مدل مبتنی بر 5 شاخص بود که این شاخص‌ها شامل تعداد روستاهای موجود در استان مورد نظر، تعداد روستاهای غیر برخوردار، جمعیت روستایی، درصد برخورداری و اعتبار مورد نیاز برای تکمیل این طرح‌ها بود که برای ایجاد این مدل علمی از متخصصان علمی وزارت نیرو و دانشگاه‌ها کمک گرفته شد.
*نادیده گرفته شدن روستاهای محروم
علی اصغر قانع سپس به بیان خاطراتی مبنی بر ضرورت اجرای طرح‌های آبرسانی به روستاها پرداخت و افزود: در سفر به یکی از روستاهای خراسان رضوی مشاهده شد در وسط روستا حوضچه‌ای وجود دارد که تنها منبع آب روستا برای تمام مصارف بود و بسیار غیر بهداشتی بود که همان زمان تصمیم گرفتیم بطور موقت آبرسانی با تانکر بخصوص برای شرب روستا اجرایی شود تا بعداً بتوانیم طرح‌های بهتری را پیاده سازی کنیم.
وی خاطر نشان کرد: زمانی که این تصمیم اتخاذ شد خانمی با چند قرص نان محلی که پخته بود جلو آمد و گفت، این تمام دارایی من است که به شما می‌دهم و شما در عوض به ما آب برسانید و این جز شرمندگی برای ما چیزی در بر نداشت.
ما چگونه متولیان آب در کشور بودیم که تا کنون هموطنان مان را نادیده گرفته بودیم، لذا مصمم شدیم تا هرچه زودتر مشکل آب مردم این روستا را حل کنیم تا در مقابل نگاه پر تمنایشان شرمنده نباشیم.
*استفاده کپرنشین‌ها از آب‌های غیربهداشتی
قانع آنگاه به سفر دیگری که به روستای حسن آباد در منطقه بشاگرد از استان سیستان و بلوچستان داشته اشاره کرد و افزود: در منطقه بشاگرد شاهد واقعیت‌هایی تلخ بودیم که بسیار تأسف برانگیز بود، تا 100 کیلومتری روستای حسن آباد که همگی کپر نشین هستند هیچ منبع آب بهداشتی وجود نداشت و آن‌ها از ماندآب غیر بهداشتی که بر اثر بارش‌های فصلی در محلی با پرتگاه خطرناکی در فاصله 2 تا 3 کیلومتری ایجاد شده بود به منظور شرب، استحمام، شستن ظروف، لباس و دام‌های خود استفاده می‌کردند.
وی ادامه داد: تصمیم گرفتیم تا در نزدیکی همان ماندآب چاهی حفر شود و آب آن از طریق یک پمپ و لوله کشی به محل سکونت کپرنشینان منتقل شود تا بتوانند از آب سالم تری بهره مند شوند و این موجبات رضایت وصف ناپذیری در آن روستا ایجاد شد.
قانع با اشاره به اینکه حدس می زند این روستا از ابتدای پیدایش فاقد آب مناسب بوده و سال‌ها این هموطنان با مشقات زیاد از آب غیربهداشتی استفاده کرده‌اند، گفت: مطمئن هستم آن‌ها دراثر مصرف آب آلوده به بیماری‌های گوناگونی نیز دچار می‌شدند ولی اکنون این امکان برایشان فراهم شده تا با شرایط بهتری به گذران زندگی ادامه دهند.
*روستایی در کنار دریا که آب نداشت
معاون برنامه ریزی و توسعهٔ شرکت مهندسی آب و فاضلاب کشور افزود: ما با توجه به اینکه قبل از اجرای پروژه وضعیت منطقه را به خوبی بررسی می‌کنیم و از نزدیک با زندگی مردم آشنا می‌شویم، بعد از اجرای پروژه نیز شاهد تغییرات مثبتی در رفاه و زندگی مردم هستیم و این باعث می‌شود احساس خوشایندی به ما دست دهد که هیچ چیزی نمی‌تواند جای شعف و احساس رضایت و شادمانی و خرسندی را که بعد از کمک به دیگران، به انسان دست می‌دهد را بگیرد.
وی ادامه داد: در سفر به استان هرمزگان با روستایی مواجه شدیم که به رغم اینکه در کنار دریا بود، سال‌ها با مشکل تأمین آب مواجه بود و ما فقط قادر بودیم هر دو هفته یک بار برای اهالی آنجا با تانکر آبرسانی کنیم اما بعد از احداث پروژه‌های آبرسانی روستایی موفق شدیم با احداث یک دستگاه آب شیرین کن در این روستا مشکل آب اهالی را با استفاده از آب دریا برای همیشه رفع کنیم.
قانع با بیان این مطلب که ایران دارای مردم قدرشناسی است، گفت: این مردم آنقدر مهربان هستند که وقتی به همراه وزیر نیرو برای افتتاح آب شیرین کن به همان روستا رفتیم، با صحنه مفرحی از مراسم محلی به همراه پذیرایی ساده و بی آلایش و اشک شوق مواجه شدیم و در نهایت مردم روستایی با صفای دل و صداقت و چشمانی قدر شناس و رفتاری مبادی آداب با اهدای لوح تقدیری از طرف انجمن روستا، از نماینده دولت یعنی وزیر نیرو قدردانی کردند که این رفتار بسیار تأثیر گذار و ارزشمند بود.
*ممانعت از اجرای شبکه آبرسانی
وی در بخش دیگری از این گفت و گو به موانعی که سبب کندی اجرای پروژه‌ها می‌شد اشاره کرد و افزود: یکی از چالش‌های اصلی در زمان حاضر، دعوا بر سر آب است که در کشورها، استان‌ها، شهرها و الان بین روستاها نیز شاهد هستیم، برخی مواقع برای عبور شبکه انتقال یا انتقال آب از یک روستا به روستای مجاور شاهد ممانعت‌هایی از سوی روستائیان بودیم که بخشی از این مخالفت‌ها به خاطر ترس و دلهره ای است که مبادا حفر یک چاه در منطقه باعث شود تا سایر چاه‌ها نیز آسیب ببیند و بخشی دیگری از آن نیز به دلیل عدم توجیه مسئولان سیاسی و منطقه ای است که اگر کنترل نشود ممکن است بعضی پروژه‌ها با تأخیر زیاد به نتیجه برسند، لذا اگر از همان ابتدا مردم توجیه شوند و راهکارهای مناسبی ارائه شود بسیاری از این معضلات حل خواهد شد و نیاز به حضور نیروی انتظامی نخواهد بود.
او تصریح کرد: باید توجه داشته باشیم وقتی روستایی خودش دچار مشکل آب است و ما تصمیم داریم از این روستا شبکه انتقال آب برای روستای دیگری ایجاد کنیم به‌طور حتم حساسیت‌هایی در بین اهالی ایجاد خواهد شد لذا یا بایستی مشکل آب هردو روستا به طور همزمان حل شود یا اینکه ابتدا مشکل آب این روستا مرتفع شود سپس به بحث انتقال آب به روستای بعدی پرداخته شود.
قانع ساختار آبرسانی به مناطق عشایری را متفاوت و مربوط به سازمان امور عشایری دانست و با بیان اینکه برای اینکار اعتباری نیز از سوی شرکت آب و فاضلاب روستایی پرداخت شده است، بیان داشت: با این اعتبار کارهای آبرسانی موقت از جمله آبرسانی با استفاده از تانکر برای عشایر اجرایی شد و بخشی از جمعیت عشایری که تحت پوشش شرکت‌های آب و فاضلاب روستایی بودند نیز خدمت‌رسانی شدند.
*برخورداری دو میلیون نفر جمعیت روستایی از آب سالم
معاون برنامه ریزی و توسعهٔ شرکت مهندسی آب و فاضلاب کشور آنگاه به آبرسانی حدود سه هزار روستا در سال گذشته اشاره کرد و در ادامه افزود: در سال 95 حدود دو میلیون نفر تحت پوشش آب پایدار و مستمر قرار گرفتند ولی همه مشکلات آب روستایی کشور حل نشده و با یک ششم اعتبار مورد نیاز فقط توانسته‌ایم یک سوم مشکل را حل کنیم، لذا بایستی دولت و مجلس همت کنند و برای رفع مابقی مشکل نیز پیش قدم شوند.
وی ادامه داد: اگر نسبت‌ها و شاخص‌ها در نظر گرفته شود نمایانگر آن است که نه تنها رقم بالایی برای این کار هزینه نشده، بلکه در کنار این طرح‌ها تعداد زیادی شغل نیز ایجاد شده است.
*ایجاد 59 هزار شغل جدید در طرح‌های آبرسانی
قانع با بیان اینکه، برآوردها حاکی از آن است که در کارگاه‌ها، شرکت‌های مشاور و غیره حدود 59 هزار نفر در بخش‌های مختلف اجرایی، پیمانکاری و مشاوره ای و کارخانجات تولید لوله و تجهیزات آب در طرح‌های آبرسانی روستایی مشغول به کار شده‌اند، اظهار داشت: بر اساس آمار موجود پس از اجرای طرح‌های آبرسانی روستایی حدود 1000 روستا از آمار روستاهایی که با تانکر آبرسانی می‌شدند کم شده است که این بجز صرفه جویی در سوخت، سبب شد تا هزینه زیادی نیز از دوش دولت برداشته شود؛ زیرا آبرسانی تانکری با توجه به مسافت، برای دولت بین 15 تا 30 هزار تومان در هر مترمکعب هزینه در بر داشته است.
*توجه دولت یازدهم به آبرسانی روستایی
وی با اشاره به اینکه تا سال 92 اصلاً ردیف بودجه آبرسانی روستایی نداشتیم و در سال 93 برای اولین بار 200 میلیارد تومان و در سال 94، اعتبار 300 میلیارد تومان برای این طرح‌ها در نظر گرفته شد، افزود: در سال 95 اعتبار 330 میلیارد تومان در ردیف بودجه آبرسانی روستایی لحاظ شد که این میزان در سال 96 تا 1100 میلیارد تومان افزایش داشته است.
او تاکید کرد: این ارقام غیر از اعتبار صندوق توسعه ملی است که برای اینکار در نظر گرفته شده و نشان از آن دارد که دولت با همکاری مجلس توجه زیادی به بخش آبرسانی روستایی دارد و با دولت‌های گذشته قابل قیاس نیست.
*تعداد روستاهایی که تا کنون آبرسانی شده است
معاون برنامه ریزی و توسعهٔ شرکت مهندسی آبفای کشور ادامه داد: در زمان حاضر در سطح کشور در قالب مجتمع‌های آبرسانی، حدود 4 هزار روستای غیر برخوردار و فاقد شبکه و 3300 روستای سطح دو که با مشکلات شبکه مواجه هستند تحت پوشش شبکه آبرسانی روستایی نیستند لذا بایستی حدود 8 هزار روستا آبرسانی شود تا تمامی روستاهای کشور تحت پوشش شبکه آبرسانی سالم و بهداشتی قرار گیرند و برای تحقق این امر، اعتباری بالغ بر 10 هزار میلیارد تومان نیاز است.
وی با بیان این مطلب که برای سال 96 میزان اعتبار مصوب طرح‌های باقیمانده آبرسانی روستایی 300 میلیون دلار است که در قانون بودجه پیش بینی شده است، گفت: معادل این رقم نیز حدود 1000 میلیارد تومان منابع اعتباری داریم و پیش‌بینی می‌کنیم بین 1200 تا 1400 روستا را در سال جاری آبرسانی کنیم.
او ادامه داد: برای اولین بار 1100 میلیارد تومان ردیف تملک دارایی در بودجه پیش بینی شده است، که نسبت به سال گذشته حدود 300 درصد رشد دارد.
