ساخت نانوحسگر ساندویچی برای تشخیص زودهنگام سرطان روده‌ی بزرگ
محققان دانشگاه مازندران نانوحسگری آزمایشگاهی را طراحی و ساخته‌اند که قادر است سلول‌های سرطانی روده بزرگ را با دقت و سرعت بالایی شناسایی کند. تشخیص زودهنگام سرطان روده بزرگ موجب سهولت درمان آن می‌گردد.
به گزارش ایلنا، سرطان روده‌ی بزرگ، یکی از شایع‌ترین انواع سرطان در جهان است که هیچ درمان مؤثری ندارد. این سرطان سومین سرطان و یکی از علل اصلی مرگ‌ومیر با بیش از یک میلیون نفر در سراسر جهان است. روش‌های مختلفی برای تشخیص این نوع سرطان توسعه یافته اند. هیچ نشانگر خاصی برای تشخیص سلول‌های سرطانی و درمان اختصاصی آن‌ها وجود ندارد. بنابراین ابداع یک روش بسیار حساس، سریع و انتخابی برای آشکارسازی و تعیین میزان سلول‌های سرطانی برای تشخیص بالینی و بهترین راه درمانی ممکن، بسیار حائز اهمیت است.
دکتر جهانبخش رئوف هدف نهایی از انجام این طرح را تهیه‌ی یک آپتاحسگر حساس و دقیق مبتنی بر فناوری نانو به‌منظور شناسایی زودهنگام سلول‌های سرطانی روده‌ی بزرگ عنوان کرد.
استفاده از این نانوحسگر علاوه بر افزایش دقت در تشخیص سرطان روده‌ی بزرگ، هزینه‌ی آن را نیز کاهش می‌دهد.
این نانوحسگر از یک بستر مزوحفره‌ی سیلیسی بهره می‌برد. وجود کانال‌های موازی، توزیع یکنواخت ساختار منافذ و سطح مؤثر بالای این ماده، آن را به‌عنوان یک بستر مناسب در طراحی و ساخت نانوحسگرها در آورده است. به‌علاوه، استفاده از نانوذرات طلا بر روی بستر مزوحفره و ساختار ساندویچی نانوحسگر منجر به افزایش انتقال الکترون و افزایش حساسیت این حسگر الکتروشیمیایی می‌شود.
در سنتز این نانوحسگر، ابتدا توالی آپتامر مربوطه برای شناسایی و اندازه‌گیری سلول سرطانی روده‌ی بزرگ انتخاب شده است. پس از آن سیلیکای مزوحفره به‌منظور تثبیت توالی‌های عامل دار شده ساخته شده است. در مرحله‌ی بعد، کشت سلولی انجام شده و سپس به بررسی ریخت شناسی سطح الکترود پرداخته شده است. پس‌ازآن، رفتار الکتروشیمیایی سطح الکترود بررسی قرار گرفته و در نهایت این رفتار در حضور و غیاب سلول‌های سرطانی رصد شده است.
به گفته‌ی ائمه باقری، این نانوحسگر دارای دو گستره‌ی خطی بین 10 تا 105 و 105 تا 106*6 سلول بر میلی‌لیتر را از خود نشان داد. همچنین، حد تشخیص این نانوحسگر دو سلول بر میلی‌لیتر تعیین شد.
این تحقیقات از تلاش‌های ائمه باقری حشکوائی، دانشجوی مقطع دکترای دانشگاه مازندران؛ دکتر جهانبخش رئوف و دکتر رضا اوجانی، اعضای هیأت علمی دانشگاه مازندران و سعید کاووسیان، محقق مرکز تحقیقات انستیتو پاستور شمال- است. نتایج این کار در مجله‌ی Biosensors and Bioelectronics با ضریب تأثیر 7/467 (جلد 192، سال 2017، صفحات 630 تا 637) چاپ شده است.
