وزارت نیرو افزایش بازدهی نیروگاه‌های گازی موجود را پیگیری کند

یادداشت- سیدمسعود احمدی- کارشناس ارشد انرژی- بنابر اظهارات مسئولین وزارت نیرو برای پاسخگویی به رشد تقاضای مصرف برق، لازم است هر ساله به طور متوسط 5 هزار مگاوات ظرفیت جدید تولید برق به شبکه اضافه شود. افزودن چنین ظرفیتی به شبکه سالانه حدود 12000 میلیارد تومان هزینه لازم دارد. در روزهای اخیر وزارت نیرو تلاش دارد که از سرمایه‌گذاری خارجی برای افزایش ظرفیت تولید برق کشور استفاده کند. جدی‌ترین اقدام وزارت نیرو برای احداث نیروگاه توسط سرمایه‎‌گذار خارجی قرارداد با شرکت ترکیه‌ای یونیت اینترنشنال است.این شرکت قرار است 5نیروگاه با ظرفیت 5 هزار مگاوات وبه ارزش3میلیارد دلار در ایران احداث کند. قراردادی ۲۰ ساله که نوع آن مالکیت، ساخت و بهره‌برداری (BOO) و دوره خرید تضمینی برق تولیدی آن ۶ سال است. در این قرارداد، تضمین وزارت اقتصاد برای پرداخت پول برق به شرکت یونیت اینترنشنال داده شده است، تضمینی که با وجود درخواست سرمایه‌گذاران داخلی، در اختیار آن‌ها قرار نمی‌گیرد.

همزمان با رسانه‌ای شدن موضوع این قرارداد انتقادهای فراوانی به آن وارد شد. ارائه تضمین دولتی برای بازپرداخت هزینه‌ها، برگزار نشدن مناقصه و نادیده گرفتن توان شرکت‌های داخلی از مهم‌ترین محورهای منتقدین به شمار می‌رود.

مسئولین وزارت نیرو علاوه بر افزایش ظرفیت تولید برق، افزایش بازده نیروگاه‌های کشور را یکی از دلایل انعقاد این قرارداد عنوان می‌کنند. این در حالی است که کارشناسان عقیده دارند کاهش تلفات تولید برق در نیروگاه‌های موجود می‌بایست به عنوان اولویت اول این وزارت‌خانه برای سرمایه‌گذاری انتخاب می‌گردید نه احداث نیروگاه جدید. نیروگاه‌های حرارتی کشور با مصرف 30% از کل مصارف سوخت فسیلی کشور بیشترین سهم مصرف سوخت فسیلی (گاز، گازوییل و نفتکوره) را دارند. از طرف دیگر این مراکز با بازده میانگین 37% بیشترین میزان اتلاف انرژی فسیلی را نیز به خود اختصاص داده‌اند. از مهم‌ترین راهکارهای افزایش بهره‌وری نیروگاه‌های حرارتی، تبدیل نیروگاه‌های گازی موجود به نیروگاه‌های سیکل ترکیبی و همچنین احداث آب‌شرین‌کن در کنار نیروگاه‌های حرارتی نزدیک به سواحل است.

نیروگاه‌های گازی فعلی با بازده 31%، نزدیک به 70% از انرژی فسیلی دریافتی را در مرحله تولید برق تلف می‌کنند. این درحالیست که اضافه شدن بخش بخار به نیروگاه گازی و تبدیل شدن به نیروگاه سیکل ترکیبی بازدهی نیروگاه را از31به 45 درصد افزایش می‌دهد. همچنین اضافه شدن بخش بخار و واحدهای شیرین‌سازی آب به نیروگاه‌های گازی باعث افزایش بازدهی مجموعه از 31به 80 درصد می‌شود.

محاسبات نشان داده است که با افزایش بازده 16 هزار مگاوات از نیروگاه‌های گازی کشور از 31 درصد به 45 درصد می‌توان سالانه 14 میلیارد مترمکعب در مصرف گاز صرفه‌جویی کرد و ظرفیت تولید برق کشور را بدون مصرف سوخت اضافی حدود 8000مگاوات افزایش داد.

در حال حاضر وزارت نیرو بدون توجه به اهمیت کاهش تلفات تولید برق در نیروگاه‌های موجود، افزایش ظرفیت نامی نیروگاه‌های کشور با احداث نیروگاه‌های جدید توسط شرکت‌های خارجی را به عنوان راهکار تامین برق مورد نیاز کشور انتخاب کرده است. این انتخاب علاوه بر تضعیف توان داخل در ساخت نیروگاه، تعهدات بین المللی را برای کشور به همراه خواهد داشت. پیشنهاد می‌گردد که وزارت نیرو افزایش بازدهی نیروگاه‌های گازی کشور را از طریق احداث بخش بخار به عنوان اولویت سرمایه‌گذاری انتخاب کند که علاوه بر جلوگیری از اتلاف بالای سوخت فسیلی در کشور، افزایش تولید برق در کشور بدون مصرف سوخت محقق شود.