توسعه‌نیافتگی علل داخلی دارد / امید به ورود بخش‌خصوصی‌در همگرایی کشورهای اسلامی

به گزارش خبرنگار ایلنا، جواد اطاعت در مراسم اختتامیه اجلاس توسعه علوم و فناوری کشورهای اسلامی با اشاره به گفتمان حاکم بر جهان بیان داشت: گفتمان حاکم برجهان گفتمان توسعه است و مکاتب متعددی در این حوزه فعالیت‌های پژوهشی انجام داده‌اند که مهمترین آنها مکتب مدرنیزاسیون بوده که در مقابل آن مکتب وابستگی قرار دارد که عامل توسعه‌نیافتگی را دنبال می‌کند و معتقد است برخی از کشورها به دلیل استعمار توسعه پیدا نکرده است.

وی در ادامه خاطر نشان کرد: همچنین این مکتب معتقد است که دلیل و عامل توسعه‌نیافتگی داخلی است و عدم مناسبات بین‌المللی موجب بوجود آمدن چنین پدیده‌ای شده‌است باید بگوییم که کشوری مانند آمریکا که اقتصاد اول دنیا را به خود اختصاص داده‌است خودش روزی مستعمره بریتانیا بوده که با تقویت مناسبات خود توانست به چنین سطحی برسد. دومین کشوری که اقتصاد دوم دنیا را به خود اختصاص داده است جمهوری خلق چین است اما باید توجه داشت که این کشور از حیث توسعه‌یافتگی در سطح پایینی قرار دارد که حتی می‌توان آن را پایین‌تر از ژاپن قلمداد کرد .مثلا کشور دیگری که می‌توان برای اثبات این موضوع مثال زد کشور پرتغال است که مستعمره بوده اما همچنان نقش چندانی در حوزه اقتصاد بین‌الملل و مناسبات اقتصادی ندارد.

عضو شورای اتاق فکر دولت با اشاره به نقش رهبران و حاکمان کشورها در توسعه‌یافتگی دولت ـ ملت‌ها بیان کرد: حاکمان و رهبران کشورها اعم از اسلامی و غیر اسلامی نقش بسیار مهمی در خصوص توسعه و یا عدم توسعه کشورها برعهده دارد و از حیث دیگر باید بگوییم که منابع جغرافیایی کشورها هم در این بین حائز اهمیت است. در دنیای کنونی هرمی برای توسعه کشورها تبیین و تدوین شده است که مواردی مانند تمرکززدایی و توسعه اقتصادی، فرهگی و خصوصی‌سازی را پیشنهاد می‌کند عده‌ای دراین اجلاس به این موضوع اشاره کرده‌اند که دولت در چنین رویداد بزرگی به میان نیامده است اما به نظر من باید این موضوع را به فال نیک گرفت تا توانمندی‌های  غیر دولتی ما و ورود بخش‌خصوصی به این موضوع بیش از گذشته پررنگ شود. اگر نگاهی به هزینه‌های جاری دولت بیاندازیم احساس ورود به بخش‌خصوصی به چنین موضوعات و محورهایی بیش از پیش مملوس خواهد بود.

وی در تشریح محورهای دیگر توسعه‌یافتگی بیان داشت: علاوه بر نظام تدبیر، بحث سرمایه‌ها را بایدمد نظر قرار داد که باید بگوییم سرمایه‌های انسانی‌ـ اجتماعی و سایر آن‌ها مورد نظر است و البته باید این نکته مورد توجه باشد که علت دیگر عدم توسعه‌یافتگی فقدان آموزش بوده که چنین اجلاس‌هایی می‌بایست در حوزه آموزش هم فعال شوند. برای اثبات این موضوع کافی‌است نگاهی گذرا به اقدامات دانشمندان اسلامی در قرون گذشته بخصوص در حوزه‌های علوم وفناوری داشته‌باشیم چرا که دانشمندان اسلامی کتب متعددی را در این خصوص داشته‌اند و حتی به تدریس چنین مسائلی مشغول بودند و لذا باید تمامی این محورها در شاخص‌های گوناگون بررسی شود.

اطاعت با تاکید بر رخدادن تحول در حوزه اختراعات و فناوری‌ها اظهار کرد: تحولی که در دنیای غرب  و کشورهای اروپایی به وقوع پیوست این است که در این حوزه فعالیت و اختراعات فردی نداریم و تمامی اختراعات و نوآوری‌ها به صورت گروهی و تیمی صورت می‌گیرد که پژوهش‌هایی در تولید این محورها بررسی می‌شود و نهایتا اختراعات به صورت تیمی منتشر می‌شود. نکته دیگری که باید به آن توجه داشت این است که در کشورهای جهان و غرب مبحثی به عنوان صادرات کالا وجود ندارد چرا که بیش از 70 درصد صادرات‌ها در حوزه صادرات فناوری‌ها و انتشار آن تنها توسط انتشار یک فرمول صورت می‌پذیرد و این نشان‌دهنده ‌‌آن است که مدل صادرات درقرن بیست و یکم تغییر پیدا کرده و کلا به سمت فناوری سوق داده شده است.

وی در پایان گفت: در محورهای مختلف مانند صنعت نفت چیزی در حدود 11 درصد ذخایر مربوط به کشورمان است اما در مقابل صنعت گردشگری ما در بدترین حالت قرار دارد همچنین بایدبدانید که صادرات و واردات گاز کشورمان با هم برابری می‌کنند لذا برگزاری چنین جلساتی و اجلاس‌هایی می‌تواند در سامان دادن به بخش‌های خصوصی و بخصوص بحث توسعه علوم و فناوری در کشورهای اسلامی که پتانسیل بالای انرژی در این منطقه قرار دارد مفید واقع شود که امیدواریم در اجلاس سال آینده دستاوردهای بیشتری را شاهد باشیم.