قانون پروانه‌دار کردن چاه‌های غیر مجاز، خلاف منافع ملی است
یک فعال بخش خصوصی گفت: قانون پروانه‌دار کردن چاه‌های غیر مجاز که در مجلس هشتم رقم خورد، به ضرر منافع ملی کشور بود.
به گزارش ایلنا، حسین مرعشی، فعال بخش خصوصی بیان کرد: خوشبختانه وزارت نیرو به قانون عمل نکرد و بسیاری از پرونده‌هایی که تشکیل شده بود از تهران برگشت داده شد.
رییس سابق سازمان میراث فرهنگی در پاسخ به این پرسش که در برنامه ششم برای مدیریت منابع آب چه راهکارهایی باید پیش‌بینی شود، عنوان کرد: اساسا در ایران برنامه‌ها را برای اجرا نمی‌نویسیم. برنامه می‌نویسیم که برنامه داشته باشیم اما هر کاری که دلمان می‌خواهد انجام می‌دهیم.
وی اضافه کرد: باید ببینیم چند درصد اهداف برنامه‌های قبلی محقق شده‌است. با توجه به عملکردهای گذشته نمی‌توان از برنامه ششم توقع خاصی داشت. کارهایی در کشور انجام شده که در هیچ برنامه‌ای نبوده و مغایر اسناد بالادستی است.
این فعال بخش خصوصی با اشاره به اینکه در برنامه ششم توسعه افکار عمومی نسبت به مسئله آب حساس شده و سیاستگذاران هم مسئله کمیابی آب را درک کرده‌اند، گفت: در چنین شرایطی دست برنامه‌ریزان به دلیل همراهی افکار عمومی برای اعمال سیاست‌های جدید بازتر است. در حال حاضرتوجه به کمیابی آب در ایران در سطح سیاستگذاران یک مسئله جدی شده‌است اما کماکان موضوع آب، محیط زیست و منابع طبیعی از حوصله نظام برنامه‌ریزی ما خارج شده است.
وی اضافه کرد: نظام برنامه‌ریزی ما قادر به طراحی مدل‌ها و راهکارهایی برای این مشکل نیست. حل بحران آب از موضوعاتی است که به نظر من اگر شخص رییس جمهور به آن توجه کند و اراده لازم وجود داشته باشد، شاید بتوان آن را حل کرد.
به اعتقاد مرعشی گره خوردن منافع مشاوران و پیمانکاران با پروژه‌های عمرانی ،سبب شده که سرمایه‌گذاری‌ها در بخش آب به درستی انجام نشود و پروژه‌های غیرضروری در کشور کلید بخورد.
وی ادامه داد: سد کرخه طوری طراحی شده که هیچ‌گاه به مرحله سرریز نمی‌رسد. سدهای دیگری هم وجود دارند که هیچ‌گاه آب پشت آنها جمع نمی‌شود مگر آنکه سیلاب‌هایی که 30 سال یکبار رخ می‌دهد، پشت آنها ذخیره شود.
رییس سابق سازمان میراث فرهنگی معتقد است: بدون اعمال قاطع قوانین در مدیریت منابع آب از بحران فعلی خارج نخواهیم شد. البته حاکمیت امکانات فنی برای شناسایی جرایم، چاه‌های غیرمجاز و برخورد با آن را در اختیار دارد.
وی افزود: در ایران با اعمال سیاست‌های نادرست، مصرف‌کننده را تقویت می‌کنیم. مثلا 85 درصد کمک بلاعوض به کشاورزان برای توسعه آبیاری تحت فشار می‌دهیم و چون منابع مالی وجود ندارد، صف‌های طولانی برای دریافت منابع مالی تشکیل می‌شود. در حالی که در سایر نقاط جهان این گونه عمل نمی‌شود.
مرعشی بیان کرد: در کشور چین برای کنترل مصرف بیش از حد منابع آب، کارت هوشمند برق بین کشاورزان توزیع شد تا بحران کنترل شود اما در ایران تسهیلات توزیع می‌کنیم. این شیوه غلط است. تا قبل از اعمال مدیریت بر منابع آب، توزیع منابع مالی برای توسعه آبیاری تحت فشار، به مفهوم تشویق مصرف است.
وی اضافه کرد: در ابتدای پیروزی انقلاب اسلامی صندوق عمران مراتع با هدف کاهش فشار دام بر مرتع، تصمیم گرفت جوی ارزان بین عشایر توزیع کند. این سیاست به عشایر قدرت بیشتری برای نگهداری گوسفند داد و آنها را تشویق کرد که تعداد دام خود را افزایش دهند. این تصمیم بسیاری از مراتع کشور را نابود کرد.
این فعال بخش خصوصی تاکید کرد: کشاورز مطلقا اهل صرفه‌جویی نیست. کمک بلاعوض برای توسعه آبیاری تحت فشار، کشاورز را تشویق می‌کند که سطح زیر کشت خود را افزایش دهد.
وی با اشاره به انحراف ایجاد شده در نرخ آب طی سال‌های اخیر، گفت: ارزش آب در کشاورزی سنتی بسیار زیاد بود و گاهی تا 50 درصد ارزش محصول را شامل می‌شد اما قوانینی به تصویب رسانده‌ایم که ارزش آب را کاهش داده‌است.
مرعشی اضافه کرد: بر اساس مصوبات قانونی جدید، ارزش آب در شبکه‌های سنتی یک درصد، نیمه سنتی دو درصد و مدرن 3 درصد بهای محصول است. این انحراف قیمت، مصرف کننده را به سمت افزایش مصرف سوق داده‌است. نرخ آب باید تغییر کند تا این رویه اصلاح شود.
وی سخنان خود را با طرح این پرسش که چرا دولت به کشاورزان اجازه فروش و معامله آب را نمی‌دهد، ادامه داد.
به اعتقاد این فعال بخش خصوصی در شرایطی که مالکیت آب و زمین به هم مرتبط است و حتما باید آب در زمینی که به آن تعلق دارد، مصرف شود، این ماده حیاتی صرف تولید کالای کم بازده می‌شود. زیرا کشاورز می‌خواهد مالکیت خود را بر منابع آبی زمینش تثبیت کند.
وی ادامه داد: اگر کمبود منابع آب داریم، باید قیمت آن را افزایش دهیم و کشاورزان اجازه داشته باشند منابع آب خود را به جای مصرف در زمین‌های کشاورزی کم بازده، به صنایع پربازده یا کشاورزی‌های متمرکز که قدرت خرید آب گران دارند، بفروشد.
مرعشی تشکیل بازار آب را عاملی برای حذف تولید کالاهای کم بازده از نظر مصرف منابع آب، در عرصه اقتصاد ایران اعلام کرد.
وی تاکید کرد: ایران کشور فقیری است و مردم باید با این واقعیت روبه‌رو شوند تا قدر منابع آب موجود در کشور را بدانند. ما برای همیشه نمی‌توانیم بدون توجه به این کمبودها به راحتی زندگی کنیم.