صادرات برق امنیت زاست/ برق توان رقابت با گاز را ندارد

فریدون اسعدی کار‌شناس مسائل انرژی در گفت‌و‌گو با خبرنگار ایلنا در خصوص ظرفیت‌های تولید و صادرات برق کشور گفت: اگر ادعا کنیم که در هر کشوری هیچ ارزش افزوده‌ای بدون برق حاصل نمی‌شود ادعای گزافی نیست چرا که برای ایجاد هر شغلی حداقل برق مورد نیاز باید مصرف شود.

وی با بیان اینکه برغم اهمیت برق متاسفانه در چند سال گذشته مورد توجه واقع نشده، افزود: بی‌توجهی‌ها باعث شده به بخش خصوصی و دیگر بخش‌های صنعت برق خسارتهایی وارد شود کما اینکه آنگونه که از شواهد برمی آید تا سال ۹۷ با عدم اطمینان‌هایی نسبت به تامین برق کشور مواجه خواهیم بود.

اسعدی تصریح کرد: طبق اعداد و ارقامی که تابستان امسال وزارت نیرو پیش بینی کرده بود در سال جاری ۳۵۰۰ مگاوات کمبود برق داشتیم و آنگونه که برآورد شده این عدد کاهش تولید برق تا سال ۹۷ ادامه دارد.

وی در ادامه به دلایل عدم رشد صنعت برق در کشور اشاره و اظهار داشت: به خاطر عدم پیش بینی دقیق دولت نهم و دهم در ارتباط با توسعه صنعت برق کشور و عدم تحقق ظرفیت‌های این صنعت، تولید برق به میزانی که بنا بود در قالب قانون برنامه برسد، نرسید.

صادرات برق می‌تواند امنیت زا باشد

این کار‌شناس مسائل انرژی با اشاره به اینکه صنعت برق می‌تواند بعنوان یکی از فاکتورهای امنیت زا تلقی شود، گفت: ما به لحاظ برخورداری از تعداد همسایه رتبه حائز اهمیتی در منطقه داریم چون داشتن مرز با ۱۵ کشور فرصت بسیار خوبی از نظر موقعیت استراتژیک پیش روی کشور قرار می‌دهد که می‌تواند به لحاظ تامین انرژی در کشور‌ها حیاتی تلقی شود.

وی با اشاره به اینکه مقوله انرژی می‌تواند امنیت پایدار را در کشور‌ها محقق کند، ادامه داد: ما تنها کشوری در منطقه هستیم که از این فرصت برخورداریم که هم نفت و هم گاز در اختیار داشته باشیم و اگر هر دو این مقولات را باهم در نظر بگیریم شاید در دنیا رتبه اول را به لحاظ منابع هیدروکربوری باشیم اما نتوانستیم از این فرصت خوب بهره برداری کنیم.

قیمت گذاری انرژی در کشور مبهم است

اسعدی با بیان اینکه عدم قیمت گذاری صحیح انرژی یکی از دلایل بهره نبردن از فرصت‌های استراتژیک کشور به لحاظ موقعیت جغرافیایی و منابع انرژی است، گفت: عوامل متعددی در بهره برداری از فرصتهای یاد شده نقش دارند از جمله اینکه قیمت گذاری انرژی هنوز در کشور ما مبهم است ضمن اینکه در صادرات برق نیز برغم فرصت‌هایی که در اختیار داشته‌ایم متاسفانه نتوانستیم به جمع بندی مناسبی برای اینکه صادرات برق داشته باشیم یا گاز نرسیده‌ایم.

با صادرات برق کشور‌ها را به خود وابسته کنیم

وی با تاکید براینکه با صادرات انرژی باید کشورهای منطقه را به خود وابسته کنیم یادآور شد: شکی نیست که تامین انرژی دیگر کشور‌ها از جمله گاز و یا برق می‌تواند امنیت پایدار را در کشور‌ها تضمین کند اما ما هنوز به دلیل عدم تمرکز مجموعه انرژی در کشور نتوانستیم به این جمع بندی برسیم که کدامیک از انواع انرژی را صادر کنیم.

هنوز نمی‌توان صادرات برق را بصورت جدی تعقیب کرد

این کار‌شناس اظهار داشت: برای صادرات برق ابتدا باید تکلیف سوخت و خوراک نیروگاه‌ها را روشن کنیم زیرا هنوز قیمت نفتگاز و گاز طبیعی در کشور مشخص نیست لذا تا این مقوله شفاف سازی نشود نمی‌توان صادرات برق را بطور جدی تعقیب کرد.

وی تصریح کرد: در حال حاضر ما به افغانستان، ترکیه، عراق، پاکستان، برخی کشورهای آسیای میانه ازجمله ارمنستان و آذربایجان صادرات برق داریم اما همچنان اختلاف نظر وزارت خانه‌های نفت و نیرو در زمینه اقتصادی بودن گاز یا برق به قوت خود باقی است.

راندمان پایین و تلفات بالای نیروگاه‌ها صادرات برق را در رتبه دوم بعد از گاز قرار می‌دهد

اسعدی ادامه داد: در حال حاضر وزارت نفت معتقد است با شیوه کنونی تولید برق در کشور و راندمان پایین و تلفات بالا به صرفه‌تر این است که گاز صادر شود تا اینکه هزینه تبدیل گاز به برق را متحمل و سپس برق را صادر و یا مبادله کنیم.

وی توضیح داد: در شمال کشور با کشورهایی مثل روسیه، ارمنستان و ترکمنستان همسایه هستیم و از طرفی مصرف کننده‌های قدری مثل عربستان و امارات در جنوب کشور و حاشیه خلیج فارس داریم که می‌توانیم در زمان پیک مصرف برق از کشورهای شمالی وارد و به کشورهای جنوبی صادرات داشته باشیم اما متاسفانه از این فرصت استفاده نکرده و برنامه ریزی دقیق، سنجیده، قابل اجرا و عملیاتی نداشته‌ایم که بتوانیم از این فرصت‌ها برای تبادل برق و صادرات استفاده کنیم که مهم‌ترین دلیل آن نیز قیمت سوخت، تلفات بالای و راندمان پایین برق است.

صادرات برق و گاز مقولاتی سیاسی

اسعدی با بیان اینکه مباحث اقتصادی را نمی‌توان بدون در نظر گرفتن مقولات سیاسی در نظر گرفت، گفت: از طریق صادرات برق می‌توانیم مباحث تامین امنیت کشور را تامین کنیم کما اینکه در حال حاضر در مرز ایران و افغانستان امن‌ترین مکان جایی است که سیم‌های برق ایران و افغانستان رد شده که این مسئله خودبه خود هزینه ایجاد امنیت را کاهش می‌دهد.

وی با بیان اینکه نگاه صرف اقتصادی به صادرات برق یا گاز نمی‌تواند منطق درستی باشد، افزود: در حال حاضر با توجه به راندمان پایین نیروگاه‌ها که در سال ۹۳ بطور متوسط ۳۷ درصد بود با صرفه‌تر این است که گاز را صادر کنیم ضمن اینکه در شرایط کنونی و با وضعیت نامشخص بودن قیمت گاز طبیعی تحویلی به نیروگاه‌ها بخش برق و گاز به لحاظ صادرات رقیب هم شده‌اند.