محصولات تیس کو 40 درصد ارزان‌تر از خودروهای خارجی است / برخی سرمایه گذاران به دنبال تجارت زمین هستند؛ نه خودروسازی

تقریبا یک سال گذشته اکبرترکان، دبیر شورای عالی مناطق آزاد از تاسیس شرکت خودروسازی جدید با همکاری برندهای جهانی  در منطقه آزاد چابهار خبر داد و براساس گفته های این مقام مسئول  قطب جدید خودروسازی در چابهار که تاسیس آن  نظر شخص رئیس‌جمهور است،قرار است انحصار بازار خودروی داخی را بشکند و کیفیت تولیدات را با شراکت برندهای قدر خارجی ارتقا دهد. مطالعات قطب سوم خودروسازی با نام تجاری "تیس کو" کلید خورد و در نیمه راه صحبت هایی از ورود هیوندا به این مجموعه زده شد، هر چند این احتمال از سوی ترکان تکذیب شد اما واقعیت این است که با ایجاد فضای مثبت در روند مذاکرات 1+5 گزینه های تیس کو برای انتخاب شریک تجاری خود افزایش یافت و در ادامه این رایزنی ها  گروه های تجاری دیگری وارد مذاکرات با ایران  شدند. درباره آخرین وضعیت عملکرد گروه صنعتی تیس کو در چابهار،«غیاث الدین طاهری» مدیر قطب جدید خودروسازی کشور به گفت وگوی تفصیلی با ایلنا پرداخت.

پس از بحث راه اندازی قطب سوم خودروسازی در چابهار، خبر همکاری با برند هیوندا مطرح شد، آیا پس از انجام توافق هم هنوز گزینه مورد نظر هیوندا است؟ پس از اعلام توافق، وارد مذاکره با شرکت های خودروساز دیگری شده ایم؟    

مذاکرات با گروه های صنعتی و تجاری افزایش یافته است اما هنوز با شرکت و برندی به قطعیت نرسیده ایم. با شرکت های ژاپنی ، چینی و اروپایی مذاکرات کلی انجام داده ایم اما در حال بررسی مذاکرات هستیم تا به مرحله عملیاتی برسیم.

البته باید متذکر شوم که شرکت های خارجی به صورت پلکانی وارد مذاکرات می شوند و تمام جوانب را بررسی می کنند و یک باره وارد شراکت نمی شوند البته ما هم نمی خواهیم به بازار فروش یکسری شرکت های خودروساز تبدیل شویم و معتقدیم نباید بازارمان را رایگان در اختیار خودروسازهای خارجی قرار دهیم. هدف ما این است که تکنولوژی را به کشورمان منتقل و آن را در صنعت خودروسازی نهادینه کنیم.

دبیر شورای عالی مناطق آزاد شرط و شروطی برای شرکت های خارجی در صورت همکاری با ایران در تولید خودروی جدید تعیین کرده اند که از جمله آن صادرات است. چه براوردی از توان صادرات داشته اید؟   

مزیت فعالیت اقتصادی در منطقه آزاد این است که شرکت ها از معافیت های مالیاتی و عوارض گمرکی برخوردار هستند و با توجه به بازاری که در منطقه وجود دارد از جمله بازارهای عمان، پاکستان، افغانستان و کشورهای CIS که از طریق آب های آزاد و دریای عمان به چابهار می رسند؛ بنابراین این منطقه به غیر از جمعیت ایران حدود 350 الی 600 میلیون نفر، جمعیت قابل پوشش دارد و طبیعتا پتانسیل صادراتی بسیار خوبی برای قطب سوم خودروسازی کشور در چابهار فراهم می شود. به هر حال وقتی شرکت معتبر خارجی شریک ایران در تولید خودرو شود؛ چابهار به قطب و پایگاه خودروسازی در منطقه کشورهای  CIS  تبدیل خواهد شد. بازار داخلی هم از تیراژ پیروی می کند و وقتی تیراژ افزایش یابد، خود به خود قطعه سازان منطقه را به رشد می رساند. 

برای ورود شرکت های خارجی چه شرایطی تعیین کرده اید؟  

در حال حاضر مشکلی که خودروی تولید داخل با آن مواجه است، بحث کیفیت، قیمت و خدمات پس از فروش است. اگر بتوانیم این مشکلات را در تولیدات تیس کو از بین ببریم، صنعت خودروسازی در کشورمان رشد خواهد کرد. بنابراین از شرایطی که برای ما مهم است بحث کیفیت و مطلوبیت قیمت است. هر شرکتی که بتواند سه معیار گفته شده را در بهترین شرایط عرضه کند، شریک ایران در تولید خودرو می شو. 

آیا با ورود محصولات تیس کو به بازار داخلی، شکسته می شود؟

معتقدم وجود و ادامه فعالیت شرکت های خودروسازی فعال در بازار برای اقتصاد ایران بسیار مهم و موثر است اما یک جوی در ایجاد شده است که عده ای می خواهند بازار کشورمان را مفت و مجانی در اختیار برندها و شرکت های خارجی قرار دهند. یادمان باشد که  بیش از یک میلیون نفر در مجموعه ایران خودرو سایپا مشغول به کار هستند. اگر بخواهیم خودروسازی و تولید کشور را تضعیف کنیم در آن زمان برای ورود هر خودرویی با هر کیفیتی نیاز به پرداخت ارز داریم بنابرای نرخ ارز هم به واسطه آن افزایش می یابد و مشکلات جدیدی به وجود می آید. از سویی دیگر به هر حال باید نقاط ضعف هم دیده و اصلاح شوند تا اعتماد به تولید داخل هم افزایش یابد.

 در حال حاضر تیس کو در چه مرحله از کارهای اجرایی و عملیاتی قرار دارد؟    

 در حال حاضر 300 هکتار زمین در پیکره هفتم شرقی منطقه آزاد چابهار برای احداث بناها و کارگاه های این پروژه اعطا شده که در بهترین منطقه صنعتی چابهار هم جانمایی شده است. نام تجاری شرکت ثبت و مطالعات به صورت کامل انجام شده است. طبق براوردها  نرخ بازدهی داخلی بالای 44 درصد خواهد بود که عدد بسیار خوبی است.

در طول یک سال گذشته بیش از صدها سرمایه داخلی و خارجی مشاوره گرفته ایم.در مقطعی با بانک ها وارد مذاکره شدیم اما پس از اعلام سیاست بانک مرکزی مبنی براینکه بانک ها باید از بنگاه داری خارج شوند؛ مذاکرات با نهادهای مالی ادامه پیدا نکرد. با سرمایه گذاران بخش خصوصی هم وارد مذاکره شدیم اما از آنجایی که سرمایه گذاری در صنعت خودروسازی ، اعتبارات و منابع مالی کلانی را می خواهد، باید توان سرمایه گذاران را ارزیابی کنیم. برای مثال تنها برای ایجاد سوله ای برای تولید 50 هزار دستگاه خودرو به 50 الی 60 میلیارد تومان سرمایه نیاز داریم.

بیش از 2 هزار میلیارد تومان سرمایه در گردش هم برای واردات ckd نیاز داریم. ارقام سرمایه گذاری بسیار بزرگ است و از سوی دیگر در شرایط اقتصادی قرار داریم که سرمایه گذاران در حالت انتظار قرار گرفته اند و هنوز تمایلی برای ورود به میدان عمل ندارند.

علت انتظاری که در بازار ایجاد شده را چه عواملی می دانید ؟

هم سرمایه گذاران داخلی و هم سرمایه گذاران خارجی منتظر اجرای  واقیع عملیات هستند و تا تغییر عملیاتی در اقتصاد کشور رخ ندهد، سرمایه گذاری هم افزایش نمی یابد. نظر رییس جمهوری و آقای ترکان هم این است که سرمایه گذاری توسط بخش خصوصی صورت بگیرد. معتقدیم نباید این دور باطل تکرار شود که ابتدا شرکتی دولتی تاسیس شود و بعد بخواهیم آن مجموعه دولتی را خصوصی کنیم. ساختار از ابتدا باید خصوصی باشد و به همین دلیل پیشرفت این پروژه کند شده است چراکه به دنبال سرمایه گذار بخش خصوصی هستیم اما بسیاری ها منتظر ثبات اقتصادی در کشور هستند و به محض ظهور علائم ثبات سرمایه گذاری ها کلید می خورد.

در مطالعاتی که انجام شده چه براوردی از میزان تیراژ و نرخ گذاری داشته اید؟

طبق مطالعاتی که انجام شده، بازه زمانی هر فاز را یک سال در نظر گرفته ایم و  در فاز اول تولید 50 هزار دستگاه پیش بینی شده و در فاز نهم که سال دهم است تولید به 20 میلیون دستگاه می رسد.  

اما در بحث تعیین قیمت باید بگویم که قیمت و نرخ گذاری طبیعتا به عوامل مختلفی بستگی دارد از جمله نوع خودروی تولید شده . شرکتی مانند تویوتا انواع مختلفی از خودرو را تولید می کند که قیمت های مختلفی هم دارند. اما به طور قطع خودرویی که در گروه صنعتی تیسکو تولید خواهد شد، نسبت به خودرو خارجی وارداتی چیزی حدود 35 درصد تا 40 ارزان تر خواهد بود چراکه ارزش افزوده ای در منطقه آزاد برای تولید محصول ایجاد می شود و از سوی دیگر زمانی که وارد سرزمین اصلی می شود به همان نسبتی  که از تعرفه گمرکی کم می شود قیمت تمام شده کاهش می یابد و قیمت فروش هم پایین می آید.

زمان دقیقی از ورود محصولات تیسکو به بازار می توایند اعلام کنید؟

تولید و ورود محصولات به بازار، بستگی به ورود سرمایه گذاران دارد. در حال حاضر تمام مطالعات انجام شده و مقدمات آماده است البته سرمایه گذارهایی هم وارد میدان شده اند اما باید ارزیابی دقیقی از میزان توان این سرمایه گذاران انجام شود. برخی از این سرمایه گذاران توان ورود به صنعت خودروسازی را ندارند و هدفشان از ورود به این حوزه کاسبی در بخش اراضی و زمین است و نه ایجاد قطب سوم خودروسازی در کشور و اشتغالزایی.

صنعت خودروسازی اشتغالزایی قابل توجهی را ایجاد می کند به طوری که در فاز اول چیزی حدود 500 نفر جذب خواهد شد و در فاز نهایی این مجموعه نیروی کار 60 هزار نفری خواهد داشت. ما به دنبال ارتقای تولید داخل هستیم و نه اینکه عده ای وارد تجارت و کاسبی در مناطق آزاد شوند.

نازیلا مهدیانی