قیمت‌ها توان رقابت با شیل اویل را ندارند / آمریکا حمایت می‌کند
در حالی که بسیاری بر این باورند که کاهش بهای نفت می تواند تولید نفت شیل اویل را غیر اقتصادی کرده و آنرا متوقف کند عده ای نیز معتقدند که مولفه هایی همچون حمایت قدرت های بزرگ اجازه بی‌مصرف ماندن این نوع نفت را نخواهند داد هرچند تعداد دکل های حفاری امریکا به یک سوم کاهش یافته باشد.
به گزارش خبرنگار ایلنا، اواسط سال 93 که زلزله نفتی در جهان رخ داد، نفت بالای 100 دلار تا مرز 40 سقوط کرد و فروشندگان طلای سیاه را دچار شوک کرد.
برای سقوط پی در پی قیمت‌ها دلایل گوناگونی عنوان شد. برخی مذاکرات ایران با گروه 1+5 را مثبت پیش بینی کردند و این مسئله را دلیل دلیل کاهش قیمت نفت دانستند. عده ای کاهش قیمت ها را توطئه خواندند و گفتند که امریکا با هم‌دستی عربستان عامل سقوط قیمت نفت شده است. تحلیلگران اقتصادی اما به غیر از تاثیر رویدادهای سیاسی، دلایل اقتصادی از جمله افزایش عرضه را دلیل کاهش قیمت نفت عنوان کردند. گروهی نیز به پدیده ای بنام شیل اویل اشاره و تولید نفت خام از تپه‌های ماسه ای را عامل کاهش قیمت نفت دانسته و این گونه عنوان کردند که کشورهای نفت‌خیز با کاهش بهای نفت در صدد مبارزه با تولید این نوع نفت و غیر اقتصادی کردن تولید آن هستند.
حال مسئله این است که با سقوط قیمت ها، سرنوشت شیل اویل ها به کجا می انجامد؟ و سیاست بازان و لابی گران صحنه های اقتصادی، تولید نفت از صخره های شنی را به کدام سو هدایت می کنند؟
دکل‌های حفاری امریکا یک سوم شد
اکنون روز به روز شاهد کاهش سرمایه گذاری بر روی تولید نفت شیل در کشورهای غربی و آمریکایی هستیم به طوری که از تعداد 1809 دکل حفاری نفت فعال در امریکا در سال 2014 طبق آخرین خبری که شرکت خدمات نفتی بیکر هیوز اواخر تیر ماه منتشر کرده تنها 638 دکل مشغول کارند که بخش عمده این کاهش ناشی از غیر فعال شدن دکل‌های حفاری مربوط به استخراج از شیل اویل‌ها است.
کاهش یافتن این میزان از دکل های حفاری نشان از کاهش صرفه اقتصادی نفت شیل دارد. اما آیا با روند کنونی که بازار نفت در پیش گرفته پرونده شیل اویل ها برای همیشه بسته می شود؟
فریدون اسدی: تولید شیل تا نفت 50 دلاری ادامه دارد
فریدون اسدی کارشناس انرژی در گفت وگو با خبرنگار ایلنا، در تشریح وضعیت شیل اویل ها با توجه به کاهش قیمت نفت گفت: برای اقتصادی شدن شیل باید سطح قیمتی در نظر گرفته شود لذا در محاسبات قیمتی؛ مشخص شده به خاطر پیشرفت در تکنولوژی استحصال، شیل اویل، حتی تا بهای نفت 50 تا 70 دلاری هم توجیه دارد. قیمت‌های کمتر از این می تواند در بلند مدت تولید را غیر اقتصادی و تغییراتی در تولید و عرضه نفت خام رقم زده و تعدادی از تولیدکنندگان را از بازار تولید خارج کند.
وی افزود: با توجه به متفاوت بودن جغرافیای سیاسی در تولید و مصرف نفت و اینکه کشورهای صنعتی مثل اتحادیه اروپا، امریکا، هند و چین به لحاظ بازار مصرف نقش تعیین کننده ای دارند؛ کشوری مثل امریکا که تولیدکننده اصلی نفت شیل است، می تواند با لابی گری و ارتباطات نقش تعیین کننده برای قیمت نفت را داشته و در اقتصاد دنیا اثر گذار باشد.
اسدی تصریح کرد: با توجه به قدرت اقتصادی و سرمایه گذاری و برنامه ریزی هایی که برخی کشورها در ارتباط با تولید نفت دارند؛ می توانند در تولید شیل موثر باشند چرا که این کشورها برای مدیریت انرژی و تامین آن به لحاظ مصرف، تولید، عرضه و تقاضا برنامه ریزی کارشناسی و مطالعات عمده ای دارند.
تولید نفت نامتعارف ریشه های تاریخی دارد
وی خاطرنشان کرد: شاید نتوان پیش بینی کرد که تولید نفت شیل چه زمانی متوقف و از بازار خارج می شود زیرا طبق منابع و مستندات و همچنین تحولات بازار؛ و برعکس آنچه که همه فکر می کنند نفت نامتعارف ریشه تاریخی دارد و مباحث مربوط به آن به زمان جنگ جهانی دوم باز می گردد. در حالی که در اذهان عمومی اینگونه جا افتاده که نهایتا از یک دهه گذشته این اتفاقات افتاده بنابر این با توجه به پیشینه تاریخی نفت شیل برای تولید آن از مدتها پیش برنامه ریزی شده و نتیجه اینکه بعید است که به زودی از بازار تولید نفت خام خارج شود.
این کارشناس انرژی تاکید کرد: با توجه به تکنولوژی های موجود برای تولید و بهره برداری از این نوع نفت، قطعا هزینه ها کاهش پیدا می کند لذا بعید است که تولید شیل از بازار خارج شود.
حمایت‌های امریکایی از شیل اویل‌ها
وی یادآور شد: آنچه مسلم است تولید در بسیاری عرصه ها رقابتی است اما دلیل نمی شود که تولید مربوط به شیل از دستور کار خارج شود. ضمن اینکه درست است که در آمریکا یک نظام اقتصادی نسبتا رقابتی در دستور کار قرار دارد ولی با توجه به بحران‌های مالی اخیری که اتفاق افتاده، دولت آمریکا مجبور است که خودش از بعضی بنگاه های بزرگ حمایت کند.
اسدی اظهار داشت: تامین و امنیت انرژی مقوله مهمی در دستور کار تمامی نهادهای دولتی امریکاست، بطوری که از 5 وزارت خانه موجود در این کشور یک وزارتخانه، انرژی است که نشان دهنده اهمیت تامین انرژی در این کشور است. لذا جایی که احساس کند شیل از بازار خارج می شود و یا تولید آن اقتصادی نیست، اقدام به فعالیت حمایتی می کند.
گزارش: زهرا قلی‌پور