افزایش سهم بازار سرمایه از اوراق بدهی/ تشکیل صندوق سرمایه گذاری با هدف توسعه نظام تأمین مالی

به گزارش ایلنا از پایگاه اطلاع رسانی بازار سرمایه(سنا)، علیرضا توکلی در خصوص عملکرد فرابورس ایران در حوزه اوراق بدهی، اظهار داشت: سهم بازار سرمایه از اوراق بدهی کشور تا پایان سال 94 معادل 36 درصد پیش بینی شده در حالی که سهم فرابورس ایران از بازار اوراق بدهی کشور از یک درصد در سال 1389 به 17 درصد در پایان سال 1393 رسیده است.

وی حجم کل اوراق بهادار مبتنی بر بدهی را که در سیستم بانکی و بورس و فرابورس وجود دارد، در پایان سال 1393، رقم 258 هزار میلیارد ریال اعلام و پیش بینی کرد که این حجم در پایان سال 1394 به بیش از 400 هزار میلیارد ریال خواهد رسید.

توکلی با بیان اینکه بازار سرمایه در حال افزایش سهم خود از اوراق بدهی کشور است، اذعان داشت: سهم بازار سرمایه در تأمین مالی مبتنی بر بدهی در کشور نسبت به دیگر روش ها در حال افزایش است و در این بین شرکت های مشاور سرمایه گذاری باید تلاش کنند تا زمینه انتشار اوراق به منظور تأمین مالی شرکت ها را فراهم کرده و در این زمینه بازاریابی مناسبی نیز داشته باشند.

رئیس اداره ابزارهای نوین مالی فرابورس ایران، تشکیل و مدیریت صندوق های سرمایه گذاری در اوراق بهادار با درآمد ثابت، توسط شرکت های مشاور سرمایه گذاری را یکی از اقدامات مهم و اساسی در راه توسعه نظام تأمین مالی مبتنی بر بدهی در کشور دانست و افزود: با تشکیل این صندوق ها، راه برای انتشار بیشتر اوراق تأمین مالی فراهم خواهد شد.

وی در خصوص تشکیل صندوق های سرمایه گذاری، گفت: شرکت های مشاور سرمایه گذاری با تأسیس و مدیریت این گونه صندوق های سرمایه گذاری می توانند منابع سرمایه گذاران را به طور غیرمستقیم وارد بازار اوراق بدهی کنند و با حذف برخی محدودیت های بورس از جمله تصفیه T+1، پیچیدگی های مربوط به محاسبه سود روزشمار، تعطیلی بورس در روزهای پنجشنبه و موارد مشابه را رفع کنند.

وی با اشاره به ایجاد ابزارهای متنوع تأمین مالی و توسعه ابزارهای نوین مالی در چند سال اخیر، افزود: این مساله از یک طرف سبب کارآمدتر شدن بازار سرمایه شده و از طرف دیگر پیچیدگی هایی را در بازار ایجاد کرده است.

به گفته توکلی، با توجه به اینکه وجهه فقهی و شرعی ابزارهای مالی در درجه بالایی از اهمیت قرار دارد، سازمان بورس به منظور تطابق فعالیت های تجاری شرکت ها با بازارهای مالی، با کمک شرکت های تامین سرمایه و بورس ها ابزارهای متنوعی را طراحی و پس از تایید کمیته تخصصی فقهی سازمان بورس، به بازار ارائه کرده است.

وی گفت: تنوع ابزارها سبب شده تا ضمن رعایت اصول فقهی و شرعی، حجم بیشتری از نیازهای تامین مالی در بازار پوشش داده شود و انتشار بیش از 50 هزار میلیارد ریال انواع اوراق تامین مالی در بازار سرمایه در چند سال اخیر، نشان دهنده استقبال بازار از این ابزارها و تایید کننده حرکت صحیح سازمان بورس در این مسیر بوده است اما از سوی دیگر، تنوع ابزارها سبب ایجاد ابهام و پیچیدگی در سوی دیگر بازار شده است.

رئیس اداره ابزارهای نوین مالی فرابورس ایران با اشاره به جلسه مشترک فرابورس ایران با شرکت های مشاور سرمایه گذاری با هدف ارایه تجربیات فرابورس در زمینه اوراق بدهی، ادامه داد: براین اساس، شرکت های مشاور سرمایه گذاری باید ضمن آشنایی بیشتر با این ابزارها، بتوانند آنها را به زبان ساده به مشتریان خود معرفی کنند ضمن اینکه تأسیس و مدیریت صندوق های سرمایه گذاری در اوراق بهادار با درآمد ثابت، روش دیگری است که شرکت های مشاور سرمایه گذاری می توانند از این طریق نیز خدمات تخصصی خود را به بازار سرمایه ارائه کنند.

وی افزود: با استفاده از صندوق های سرمایه گذاری، عموم مردم و سرمایه گذاران بدون آنکه لازم باشد با پیچیدگی های ابزارهای نوین مالی آشنا شوند، منابع خود را در این ابزارها سرمایه گذاری می کنند و در واقع شرکت های مشاور سرمایه گذاری با استفاده از مدیران خبره خود، نسبت به بررسی و مقایسه ریسک و بازده ابزارهای نوین مالی اقدام کرده و متناسب با شرایط سبد دارایی های هر صندوق، اقدام به خرید اوراق جدید می کنند.

توکلی تصریح کرد: با توجه به فرهنگ سازی هایی که در چند سال اخیر در حوزه صندوق های سرمایه گذاری رخ داده است، عموم اهالی بازار با این صندوق ها آشنا شده اند و حجم این صندوق ها که تا چند سال پیش به سختی به 5 هزار میلیارد ریال می رسید، هم اکنون به بیش از 74 هزار میلیارد ریال رسیده و حجم صندوق هایی که صرفاً در اوراق بهادار با درآمد ثابت سرمایه گذاری کرده اند نیز به رقم قابل توجه 67 هزار میلیارد ریال رسیده است.

وی در خصوص تعامل فرابورس با بانک مرکزی در زمینه انتشار اوراق بدهی اظهار داشت: تعامل و رایزنی با بانک مرکزی برای پذیره نویسی و ایجاد معاملات ثانویه انواع اوراق در فرابورس ایران صورت گرفته است که در پی این تعاملات، ضمن اینکه تمامی عملیات مربوط به اوراق در بازار سرمایه صورت می پذیرد، بانک مرکزی نیز با استفاده از سامانه های نظارتی خود بر این بازار نظارت داشته و از این طریق تعادل بین بازار پول و سرمایه را برقرار خواهد کرد.

توکلی افزود: طبق قانون بودجه و مقررات بالادستی، مقرر شده که تمامی اوراق مشارکت و اوراق بدهی معامله پذیر، برای انجام معاملات ثانویه به بازار سرمایه منتقل شوند.

رئیس اداره ابزارهای نوین مالی فرابورس ایران، خاطرنشان کرد: شرکت های مشاور سرمایه گذاری همچنین می توانند شرکت های معتبری که نیاز به تأمین مالی دارند را با ابزارهای جدید و راه های تأمین مالی از طریق بازار سرمایه آشنا کنند و فرابورس ایران نیز آمادگی خود را برای برگزاری نشست های مشترک و ارائه راهکارهای لازم اعلام می کند.

وی با بیان اینکه مشاوران سرمایه گذاری می توانند برای بازارگردانی از روش جدید مبتنی بر حراج استفاده کنند، در خصوص این روش توضیح داد: در این روش، بازارگردان به جای تلاش برای حفظ کف قیمت اسمی اوراق تلاش خود را معطوف به تأمین نقدشوندگی اوراق با حفظ دامنه مظنه می کند و تمرکز بازارگردان بر خرید یک طرفه اوراق نیست، بلکه بازارگردان باید بتواند با تعیین قیمت صحیح اوراق در هر زمان، فاصله مظنه های خرید و فروش را کاهش داده و به سطح یک درصد برساند.

توکلی با طرح مثالی در این زمینه گفت: اگر دامنه مظنه یک درصد، سفارش انباشه یک هزار ورقه و دامنه نوسان 50 درصد باشد بازارگردان موظف است مظنه خرید و فروش خود را در دامنه نوسان و با فاصله یک درصد وارد سامانه معاملاتی کند. در این حالت قیمت اوراق می تواند بین 50 تا 150 هزار تومان در روز نوسان کند و این به معنای افزایش وسیع دامنه نوسان است. اما از طرف دیگر وی موظف است دامنه مظنه را در هر لحظه در سطح حداکثر یک درصد حفظ کند. به عنوان مثال اگر بازارگردان قیمت 980.000 ریال را برای اوراقی در نظر داشته باشد، باید مظنه خرید و فروش خود را به ترتیب 980.000 ریال و 980.980 ریال ( یک درصد بیشتر از قیمت خرید) وارد سامانه معاملاتی خواهد کرد. حجم هر سفارش نیز در مثال فوق برابر یک هزار ورقه خواهد بود.

توکلی تأکید کرد: در این صورت بازار همواره اطمینان دارد که مستقل از قیمت، این اوراق توسط بازارگردان نقد خواهد شد و در صورت افزایش حجم عرضه نیز، بازارگردان می تواند در هر 2 دقیقه قیمت سفارش خود را تا 50 درصد تعدیل کند.

وی گفت: با توجه به وجود اوراق مختلف در بازار که دارای نرخ سودهای متنوع و دوره های پرداخت سود متنوع هستند، تشخیص اینکه کدام ورقه بازده بالاتری دارد، مشکل خواهد بود ضمن اینکه در صورت معامله اوراق با قیمت های متنوع بین 80 تا 100 هزار تومان و حتی دامنه های بالاتر تغییرات قیمت، محاسبه نرخ مؤثر اوراق پیچیده تر نیز خواهد شد.

وی در پایان ابزار امیدواری کرد که با توسعه بازار بدهی، بخشی از بار تامین مالی از روی دوش بانک ها برداشته شده و بانک ها بتوانند با استفاده از ظرفیت ایجاد شده، نسبت به ارائه تسهیلات جدید در بخش های مختلف اقتصادی، اقدام کنند.