خیز آلمانها برای باز پس‌گیری بازار نفت ایران از چین/آیا نفت برای منضبط‌های اروپایی جا باز می‌کند؟
بدست آوردن بازار نفتی که در اروپا بویژه آلمان از دست دادیم برای ما اهمیت خاصی دارد/سفیر آلمان در سفر و بازدید از عسلویه مشاهده کرد که ما به دلیل تحریم هیچ توقفی در صنعت پتروشیمی نداشته ایم
به گزارش خبرنگار ایلنا، روابط ایران و آلمان به طور رسمی از سال ۱۸۷۳ میلادی و در پی سفر اول ناصرالدین‌شاه به آلمان شروع شد. در بین سالهای ۱۸۷۰ تا ۱۹۱۷ که موجودیت ملی ایران از سوی انگلیس و روسیه به مخاطره افتاده بود، از نظر سیاستمداران ایرانی، آلمان کشوری بود که می‌توانست به عنوان حکومتی که دیدگاهی استعماری نسبت به ایران نداشت، با ورود به صحنه ایران به عنوان قدرت ثالثی خود را مطرح کند و از ایران در برابر روسیه تزاری و بریتانیا حمایت کند. از این‌رو در غیاب حضور پر قدرت دولت‌های فرانسه،آمریکا و اتریش؛ آلمانی‌ها تنها امید مردم و حاکمان ایران بودند و اشتیاق برای برقراری روابط سیاسی و اقتصادی با آن کشور زیاد بود. آلمانی‌ها نیز بر این باور بودند که اجرای یک سیاست فعالانه در خاورمیانه، منافع آنان را بخصوص در بخش اقتصادی تامین می‌کند. از این‌رو با درخواست ایران همراهی کردند.
روابط جمهوری اسلامی ایران با آلمان بعد از انقلاب اسلامی ایران دارای نوسان‌هایی بوده که مباحث انرژی هسته‌ای ایران از جمله عوامل تنش‌زا به حساب می‌آید. مناسبات در این دوره هیچگاه خوب نبوده اما دوطرف بنا به دلایل خود تمایل داشتند مناسبات هیچگاه به طور کامل قطع نشود ضمن اینکه بازار مصرف و موقعیت ژئوپولتیک ایران آنچه بوده که همواره مورد توجه آلمانها بوده است.
هم‌اکنون در حدود ۳۰ درصد از از توان صنعتی ایران بر پایه فناوری آلمان بنیان گرفته است. این کشور در آغاز جنگ ایران و عراق اعلام بی‌طرفی کرد. در طول جنگ ۸ ساله آلمان جزء معدود کشورهای غربی بود که سعی به میانجی‌گری برای پایان جنگ داشت. بعد از پایان جنگ و در سال ۱۳۶۹ روابط دیپلماتیک دو کشور به طور تقریباً منظم برقرار شد. در سال ۱۳۷۳ که وضعیت اقتصادی ایران در پی افزایش بدهی‌های خارجی دچار بحران شده بود، آلمان اقدام به عقب‌انداختن بازپرداخت میلیاردها مارک بدهی ایران نمود که کمک بزرگی به ایران بوده است.
در زمان دولت اول و دوم خاتمی، آلمان در چندین پروژه در ایران حضور داشت. از جمله سفر وارنر مولر WARNER MULLER وزیر اقتصاد آلمان در ۱۱ مهر ۱۳۷۹ به ایران که در خلال آن دو پروژه بزرگ اقتصادی مربوط به گسترش پتروشیمی بندر امام و پارس جنوبی به مجموع مبلغ ۸۵۰ میلیون پوند به شدکت آلمانی لینده واگذار شد. ساخت ۶ فروند کشتی اقیانوس پیما در سال ۱۳۸۱ به ارزش ۱۸۹ میلیون دلار بین شرکت کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران و مجتمع کشتی‌سازی Aker MTW. انتقال تکنولوژی ساخت کشتی‌های کانتینربر. ساخت مجتمع پیویسی توسط شرکت UHDE به ارزش ۵۰۹ میلیون دلار در منطقه ویژه پتروشیمی امام خمینی و توسط سازمان نوسازی و گسترش صنایع ایران. تولید مشترک موتور BR900 برای اتوبوس شرکت ایدم تبریز زیر نظر ایران خودرو دیزل و شرکت دایملر کرایسلر به ارزش ۷ میلیون یورو در تعداد ۴۰۰۰ دستگاه موتور در سال که ۲۲٫۵۰ درصد سهام شرکت برای ایران خودرو و ۳۰ درصد متعلق به دایملر بوده است. آلمان بعد از پیروزی انقلاب بجز در سال ۲۰۰۱ (در رتبه دوم بعد از ایتالیا) همواره بزرگترین صادرکننده به ایران بوده است. به عنوان مثال صادرات در سال ۲۰۰۲ به ارزش ۲٫۲ میلیارد یورو. در همین سال واردات آلمان از ایران ۳۲ میلیون یورو بوده است که عمده آن را فرش، پسته و نفت تشکیل داده بوده است.
بعد از تحریم های گروه 1+5 علیه ایران اعمال کرده که منجر به محدودیت در روابط اقتصادی و تجاری دو کشور شده اکنون زمزمه هایی مبنی بر تمایل دو طرف به گسترش همکاری شنیده می شود به طوری که میکائیل بارون فون اونگرن اشترنبرگ سفیر جمهوری فدرال آلمان به همراه محمد حسن پیوندی قائم مقام شرکت ملی صنایع پتروشیمی به منظور بررسی آخرین وضعیت طرح‌های صنعت پتروشیمی در فاز دوم منطقه ویزه اقتصادی انرژی پارس به عسلویه سفر کرده اند.
میکائیل بارون فون اونگرن اشترنبرگ می‌گوید: به طور کلی در بخش انرژی ایران زمینه مناسبی برای افزایش سطح همکاری‌ها وجود دارد، به ویژه صنعت نفت ایران با توجه به زیرساخت‌های موجودآن ، قابلیت‌های بسیاری برای افزایش سرمایه گذاری و همکاری‌ها در زمینه فاینانس و خدمات فنی و مهندسی دارد. ایران علاوه بر فناوری و سرمایه گذاری غرب و شرکت‌های بین‌المللی در حوزه نفت و گاز به مشتری‌های غربی برای خرید نفت و گاز نیز نیازمند است.
اشترنبرگ در ادامه با تاکید بر اینکه هم‌اکنون به نفع اقتصاد هر دو کشور است که همکاری‌ها در زمینه نفت، گاز و پتروشیمی ادامه یابد توضیح می‌دهد: اما همه چیز منوط به حل‌و‌فصل مذاکرات 1+5 است و در آینده نه‌چندان دور و بعد از نهایی شدن توافق هسته ای، بی شک صنعت نفت، گاز و پتروشیمی می تواند برای شرکت‌های بین المللی پتانسیل و جذابیت بیشتری داشته باشد.
به گفته سفیر آلمان در ایران، ایران به عنوان دارنده بزرگترین منابع نفت و گاز جهان یکی از اصلی‌ترین بازارهای هدف ما به شمار می آید و یکی از بزرگترین مزایای صنعت پتروشیمی ایران دسترسی آسان و ارزان به خوراک است.
در همین خصوص محمد حسن پیوندی معاون شرکت ملی صنایع پتروشیمی به ایلنا گفت: سفیر آلمان در سفر و بازدید از عسلویه مشاهده کرد که ما به دلیل تحریم هیچ توقفی در صنعت پتروشیمی نداشته ایم و این مسئله آنها را شگفت زده کرد.
وی افزود: برنامه برای همکاری های آتی بستگی به نتیجه مذاکرات 1+5 دارد و طبیعی است که هر دو طرف اول ببینند که نتیجه مذاکرات چه می شود.
پیوندی اظهار داشت: ما در برنامه سوم توسعه همکاری قوی‌ای هم از نظر فاینانس و هم دانش فنی و هم تجهیزات با آلمان ها داشته ایم ضمن اینکه ما از نظر سنتی آلمانها را از نظر کیفیت و دقت کار و ماشینری قبول داریم.
وی خاطرنشان کرد: رفت و آمد خارجی ها فقط تشریفاتی بوده و تعهدآور نیست و تفاهمنامه ای امضا نمی شود وفقط به این خاطر است که وذهن شان برای برنامه های آتی شان در ایران آماده شود.
وی در خصوص اینکه آیا در انتصاب علی ماجدی (معاون سابق وزیر نفت در امور بین الملل )به عنوان سفیر ایران در آلمان اهداف نفتی بیش از سیاسی دنبال شده گفت: انتصاب یک نفتی که وزارت خارجه ای نیز بوده کار درستی بوده و زمانی که این تقاضا از جانب وزارت خارجه مطرح شد وزیر نفت نیز استقبال کرد.
وزیر نفت کشورمان و معاون صدر اعظم آلمان نیز در دیداری که طی دو هفته اخیر با هم داشته اند درباره حضور شرکت های بزرگ و متوسط آلمانی در بازارهای ایران بحث و تبادل نظر کرده اند.
بیژن نامدار زنگنه در این دیدار درباره گسترش روابط دو کشور به ویژه در بخش نفت و گاز بحث و تبادل نظر کرده بود.
طرف آلمانی نیز دراین دیدار با ابراز علاقه مندی برای توسعه روابط اقتصادی و سیاسی پایدار با جمهوری اسلامی ایران، بر اهمیت حضور سیاسی ایران در مسایل منطقه ای تاکید کرد.
در ادامه جمشید عدالتیان عضو اتاق بازرگانی ایران و آلمان نیز به ایلنا گفت: آلمان اولین شریک تجاری ایران در اروپا بوده است و در زمان دولت قبل و بواسطه تحریم ها روابط اقتصادی دو کشور به شدت کاهش پیدا کرد و کشورهای خاور دور جای خالی آلمان ها را پر کردند که باعث ناراحتی شرکت های آلمانی شد.
وی افزود: در حال حاضر هیئت های مختلفی از آلمان بازار ایران را بخصوص در زمینه دارو و پتروشیمی و صنایع ماشین سازی بررسی می کنند تا دوباره همکاریهای خودشان را آغاز کنند.
عدالتیان شرکت های آلمانی علیرغم اینکه خیلی از کالاهایشان مشمول تحریم نشده بود بخاطر عدم روابط بانکی دو کشور تجارت خاصی با یکدیگر نداشته اند.
وی تصریح کرد: آلمان صادرکننده ماشین آلات و مواد اولیه شیمیایی بویژه فلزات با آلیاژهای خاص است کلا در این زمینه ها با شرکت های ایرانی همکاری می کردند و این کشور بازار سنتی کالاهای ایرانی مثل فرش، کشمش و نفت بوده است بطوری که میزان صادرت نفتی ایران به کل اروپا 18 درصد بوده که آلمان نیز مشمول این میزان صادرات بوده که با تحریم قطع شد.
عضو اتاق بازرگانی ایران و آلمان یادآور شد: بدست آوردن بازار نفتی که در اروپا بویژه آلمان از دست دادیم برای ما اهمیت خاصی دارد لذا بدست آوردن مجدد این بازار نیاز به فعالیت چشمگیر دارد و باید کار اساسی انجام شود که مشریان قدیمی را بدست آوریم ضمن اینکه باید دانست بسیاری از این کشورها پالایشگاه های خودشان را با نفت های دیگر و منابع دیگر هماهنگ کرده اند لذا مشتری قدیم را بدست آوردن کار سختی است.
وی گفت: بعد از تفاهمنامه لوزان طی 2 ماه گذشته بیشترین هیات تجاری از کشور آلمان به ایران آمده و بازار ایران را رصد کرده اند.
آنگونه که پیداست و از شواهد امر برمی آید تمامی این آمدو شدها و یا حتی انتصاب یک نفتی در مقام سفیر ایران در آلمان برنامه ریزی شده و شاید با هدف گسترش روابط نفتی با این کشور منضبط اروپایی باشد.
گزارش: زهرا قلی پور