قصور وزارت صمت در وقفه ثبت سفارش، تامین و تخیصص ارز برای تولید کنندگان خودرو
نامه انجمن سازندگان قطعات و مجموعه‌های خودرو به وزیر صمت زنگ خطر توقف تولید خودرو در کشور را به صدا درآورد.
به گزارش ایلنا، انجمن سازندگان قطعات و مجموعه‌های خودرو هفتم اردیبهشت طی نامه‌‌‌ای رسمی خطاب به سید محمد اتابک، خبر داد به‌تازگی برخی از خطوط تولید قطعه متوقف شده که به دلیل پایداری مشکلات در روزهای آینده نیز ادامه خواهد داشت؛ رویه‌ای که اگر تغییر نکند، دیر یا زود به خطوط تولید خودرو سرایت خواهد کرد.
بر اساس این نامه، در ماههای اخیر خریدهای خارجی قطعهسازان به دلیل چالش‌‌‌های موجود در سامانههای مختلف ثبت‌سفارش، روند طولانی دریافت نظر دستگاههای ذیربط همچنین مشکلات مرتبط با تامین و تخصیص ارز با وقفه جدی روبه‌رو شده است. به همین دلیل انجمن سازندگان قطعات و مجموعه‌های خودرو ۴ درخواست عاجل را برای عبور موقت از شرایط فعلی مطرح کردند.
۱. پذیرش سهمیه ارزی قطعهسازان با تلرانس ۲۵ درصد
قطعهسازان به دلیل مشکلات سامانه‌ای و محدودیت‌های ارزی، قادر به تأمین مواد اولیه وارداتی نیستند. تلرانس ۲۵ درصدی به این معناست که سامانه اجازه دهد ۲۵ درصد بیشتر از سهمیه ارزی تعیین‌شده هر شرکت، برای ثبت سفارش‌های جدید یا اصلاح سفارش‌های قبلی استفاده شود. این انعطاف به قطعهسازان کمک می‌کند تا با تغییرات ناگهانی در نیازهای تولید یا تأخیرات گمرکی کنار بیایند.
۲. برقراری ارتباط بین سامانههای مختلف (سامانه جامع تجارت، وزارت صمت و بانک مرکزی)
در حال حاضر، ناهماهنگی بین سامانههای دیجیتال مرتبط با تجارت خارجی، از جمله سامانه جامع تجارت (وابسته به وزارت صمت) و سامانههای بانک مرکزی باعث تأخیر در فرآیندهای ثبت سفارش، تأیید تخصیص ارز و ترخیص کالا از گمرک می‌شود؛ برای مثال قطعه‌ساز ثبت سفارش را در سامانه جامع تجارت انجام می‌دهد، اما تأیید آن در سامانه بانک مرکزی به دلیل اشکالات فنی یا تفاوت داده‌ها به تعویق می‌افتد.
۳. محاسبه ترخیص‌های ۹۰ درصدی در مصرف ارز قطعهسازان
این درخواست به ترخیص کالاهایی اشاره دارد که تا ۹۰ درصد فرآیند گمرکی آنها تکمیل شده، اما به دلیل مشکلات ارزی یا سامانه‌ای، هنوز آزاد نشده‌اند. انجمن خواستار آن است که ارز مصرف‌شده برای این ترخیص‌های ناقص در سهمیه ارزی قطعهسازان محاسبه شود تا آنها بتوانند از سهمیه باقی‌مانده برای سفارش‌های جدید استفاده کنند. در حال حاضر، این کالاها در گمرک متوقف مانده‌اند و ارز تخصیص‌یافته برای آنها عملاً بلآستفاده است. توقف کالاها در گمرک نه تنها باعث کمبود مواد اولیه در خطوط تولید می‌شود، بلکه هزینه‌های اضافی را (مانند جریمه تأخیر یا هزینه انبارداری) به قطعهسازان تحمیل می‌کند.
۴. لغو قانون عدم اجازه حمل کالا پیش از ثبت سفارش
قطعهسازان در حال حاضر نمی‌توانند مواد اولیه را قبل از تأیید ثبت سفارش در سامانه جامع تجارت به کشور حمل کنند؛ حتی اگر تأمین‌کننده خارجی آماده ارسال باشد. این محدودیت باعث تأخیرهای طولانی در دسترسی به مواد اولیه می‌شود؛ زیرا ممکن است فرآیند ثبت سفارش هفته‌ها یا ماه‌ها طول بکشد. حذف این محدودیت می‌تواند زنجیره تأمین را تسریع کرده و زمان انتظار برای مواد اولیه را به شدت کاهش دهد. این اقدام به‌ویژه در شرایط کنونی، که برخی خطوط تولید در آستانه توقف هشتند، ضروری است.
• تبعات منفی توقف خطوط تولید قطعهسازان
انجمن سازندگان قطعات و مجموعه‌های خودرو در این نامه خبر داده طی ماههای گذشته خریدهای خارجی قطعهسازان به دلیل مشکلات موجود در سامانههای مختلف ثبت سفارش، دریافت نظر دستگاههای ذیربط و همچنین تأمین و تخصیص ارز متوقف شده و با وجود برگزاری جلسات متعدد با معاونان و مسئولان وزارت صمت، تغییر مثبت چشمگیری مشاهده نشده است. این نهاد هشدار داده در صورت عدم اقدام فوری و مؤثر، طی روزهای آتی خطوط تولید قطعهسازان کشور به دلیل کمبود مواد اولیه داخلی، به طور کامل متوقف خواهد شد. رویدادی که در صورت وقوع تبعاتی چون کاهش تولید خودرو، افزایش قیمت خودرو به دلیل کمبود عرضه و بیکاری در زنجیره تأمین را به دنبال خواهد داشت و صنایع وابسته مانند فولاد، لاستیک‌سازی و ... را تحت تاثیر قرار می‌دهد.
• نقش انجمن سازندگان قطعات در صنعت خودروسازی
انجمن سازندگان قطعات و مجموعه‌های خودرو ایران به‌عنوان ستون فقرات صنعت خودروسازی کشور، نقش حیاتی در تأمین قطعات، اشتغال‌زایی و توسعه صنعتی دارد. این نهاد یکی از بزرگ‌ترین و مهم‌ترین تشکل‌های صنفی در صنعت خودروسازی کشور با بیش از ۲۵ سال سابقه است. قطعهسازان عضو انجمن، نقش کلیدی در تأمین حدود ۸۰ درصد قطعات خودروهای داخلی دارند و بخش قابل توجهی از نیازهای دو شرکت ایران خودرو و سایپا را تأمین می‌کنند.
صنعت قطعه‌سازی سالهاست به دلیل تحریم، محدودیت منابع ارزی، قیمت‌گذاری دستوری و بدهی خودروسازان با مشکلات متعددی دست به گریبان است و حال بر اساس این نامه مشکلات ارزی و سامانه‌ای نیز به معضلات با منشأ خارجی سربار شده است. حال باید منتظر ماند و دید آیا وزیر صمت و بانک مرکزی هشدارهای انجمن سازندگان قطعات را جدی می‌گیرد یا صبر می‌کند با توقف تولید خودرو، مشکل امروز به بحران تبدیل شود!
