پایان جدال در کیلومتر ۱۲ جاده کرج
واگذاری سهام ایران خودرو به کنسرسیوم بخش خصوصی به عنوان یکی از مهمترین و بحثبرانگیزترین رویدادهای اقتصادی کشوربه شمار میآید که در ماههای اخیر دچار التهابات شدیدی بود.
به گزارش ایلنا، اکثر صاحبنظران معتقدند؛ واگذاری «ایران خودرو» به بخش خصوصی که به عنوان گام مهمی در راستای خصوصیسازی صنعت خودرو در ایران تلقی میشود، که در این مسیر با چالشها و مشکلات متعددی مواجه گردید که اوج آن در روز برگزاری مجمع عمومی این شرکت به وضوح نمایان شد. با وجود سالها مدیریت دولتی ایران خودرو به عنوان بزرگترین خودروساز دولتی، خصوصی ساختن این شرکت را به قدری دور از ذهن و غیرممکن در اذهان برخی از افراد ساخته بود که به گمان برخی در صورت وقوع آن با فاجعهای غیرقابل باور روبرو خواهیم شد. این در حالی است که به گفته کارشناسان، فاجعه از زمانی شکل گرفته بود که تعداد تلفات مالی – جانی مردم در جادهها با ارابههای مرگ ساخت این شرکت به قدری افزایش یافت که بارها و بارها از سوی مسئولان پلیس راه، مجلس و ... مورد بازخواست قرار گرفتند و تنها توجیهی که برای ارتقاء نیافتن کیفیت محصولات و تولید نشدن خودروها بر اساس استانداردهای جهانی ارائه میشد؛ زیان انباشته و منطقی نبودن هزینه بیشتر برای تولید بود که البته این امر نیز خود عذر بدتر از گناه بود که البته بر ضرورت خصوصی شدن این سازمان هدررفت سرمایه مالی – انسانی و ... را بیش از پیش ضروری میساخت. در این راستا، دولت تصمیم به واگذاری سهام این شرکت به کنسرسیوم بخش خصوصی گرفت تا با جذب سرمایه و مدیریت جدید، به بهبود عملکرد و افزایش کیفیت محصولات کمک کند.
چالشهای روز برگزاری مجمع
در روز برگزاری مجمع عمومی، در کیلومتر 12 جاده کرج در سالن شرکت ساپکو، مشکلاتی از سوی برخی افراد حقیقی و حقوقی ایجاد شد که روند برگزاری مجمع را تحت تأثیر قرار داد. انتشار غیراخلاقی نامه دروغین مبنی بر به حدنصاب نرسیدن مجمع و تشکیل نشدن آن و تهمت زنی و افترافکنی در باره برخی از شرکتها و طرفداران خصوصیسازی مانند کروز، قطع برق، انتشار محتواهای بیپایه و اساس در فضای مجازی و دعوت از برخی از افراد و سازمانها و تلاش برای پیدا کردن حامیانی در بخش دولتی و خصوصی برای ممانعت از خصوصی شدن ایران خودرو و همه و همه از جمله اتفاقاتی بود که در مسیر خصوصی کردن این شرکت بزرگ خودروساز صورت گرفت. هر چند فشارهای سیاسی و اقتصادی از سوی گروههای مختلف، به ویژه افرادی که منافع خود را در خطر میدیدند، در مراحل اولیه بر روند برگزاری مجمع تأثیر گذاشت و سعی بر این قرار گرفت تا با ایجاد جو ناامنی و بیاعتمادی، مانع از ادامه فرآیند واگذاری شوند.
به گزارش برخی از شاهدان؛ در روز برگزاری مجمع، اطلاعات متناقضی در مورد برگزاری یا عدم برگزاری آن منتشر شد، این عدم شفافیت باعث سردرگمی و نگرانی میان سهامداران و علاقهمندان به این موضوع گردید. برخی از منابع خبری اعلام کردند که مجمع به حد نصاب نرسیده و بنابراین برگزار نخواهد شد. برخی از طرفداران مدیریت پیشین و افرادی که به نوعی از وضعیت کنونی بهرهمند بودند، سعی کردند تا با ایجاد اختلال در فرآیند واگذاری، کنترل بیشتری بر روی شرکت داشته باشند که به گفته برخی از صاحبنظران؛ این تلاشها به نوعی نشاندهنده مقاومت در برابر تغییرات و اصلاحات لازم در ساختار مدیریتی ایران خودرو بود که البته از سالهای دور وجود داشته و به گواه کارشناسان؛ این رویدادها نشاندهنده اهمیت توجه به نظرات و خواستههای سهامداران و ذینفعان در فرآیند خصوصیسازی است تا بتوان به یک توافق و همکاری سازنده دست یافت و از بروز مشکلات مشابه در آینده جلوگیری کرد.
بازیگر اصلی پروسه واگذاری
بر اساس این گزارش؛ واگذاری سهام ایرانخودرو به بخش خصوصی، سرانجام پس از کشمکشهای فراوان اجرایی شد و شرکت کروز بهعنوان بازیگر اصلی این تحول در صنعت خودروسازی معرفی شد. این اقدام که یکی از مهمترین گامها در راستای خصوصیسازی و اجرای اصل ۴۴ قانون اساسی کشور محسوب میشود، در نهایت توانست از سد مخالفتها و مانعتراشیهای متعدد عبور کند. یکی از بزرگترین چالشهای این واگذاری، مخالفتها و مانعتراشیهای مدیریت پیشین ایرانخودرو و برخی از افراد مرتبط با نهادهای دولتی بود. این گروهها که از منافع قابلتوجهی در وضعیت دولتی این شرکت برخوردار بودند، تلاش کردند با ابزارهای مختلف، فرآیند خصوصیسازی را مختل کنند. از جمله اقدامات این گروهها میتوان به تأخیر عمدی در تشکیل مجامع عمومی، کارشکنی در ارائه اطلاعات شفاف به سهامداران و تلاش برای حفظ ترکیب مدیریتی وابسته به دولت اشاره کرد. برخی گزارشها نشان میدهد که حتی در ساعات اولیه برگزاری مجمع عمومی نیز اطلاعات متناقضی درباره زمان و نحوه برگزاری این مجمع در سامانه کدال به شکل یک نامه دست نویس در مرحله نخست و سپس تایپ شده در مراحل بعدی،منتشر شد که باعث سردرگمی و نگرانی سهامداران شد.
بازیگران اصلی در مانعتراشی
بر این اساس، علاوه بر مدیریت پیشین ایرانخودرو، برخی گروهها در وزارت صمت و حتی نهادهای مرتبط با صنایع دیگر نیز تلاش کردند با سنگاندازی در مسیر این واگذاری، کنترل خود بر صنعت خودرو را حفظ کنند. این گروهها که به دنبال تأمین منافع اقتصادی و سیاسی خود بودند، تلاش کردند ترکیب مدیریتی را به نفع خود نگه دارند و مانع از ورود واقعی بخش خصوصی شوند. شرکت کروز که یکی از بزرگترین تأمینکنندگان قطعات خودرو در کشور است، به دلیل سابقه طولانی در همکاری با ایرانخودرو و توانمندیهای مالی و فنی خود بهعنوان گزینه اصلی برای این واگذاری مطرح شد که به گفته بسیاری از مسئولان وکارشناسان ؛ اختصاص 3 کرسی از مجمع ایران خودر به کنسرسیوم بخش خصوصی و ورود این شرکتها میتواند به بهبود بهرهوری، افزایش نوآوری و رقابتپذیری در بازار خودرو منجر شود.
تحلیل اثرات اقتصادی و مدیریتی واگذاری
به اعتقاد تحلیلگران؛ خصوصیسازی ایرانخودرو نهتنها میتواند به افزایش بهرهوری و کاهش هزینههای تولید منجر شود، بلکه با کاهش فشار مالی از دوش دولت، زمینه را برای جذب سرمایهگذاریهای جدید در این صنعت فراهم میکند. همچنین این تغییر مدیریتی میتواند به اصلاح ساختارهای ناکارآمد و ارتقای سطح خدمات و محصولات منجر شود. با این حال، چالشهای مدیریتی همچنان بهعنوان یکی از موانع اصلی در مسیر رشد این شرکت باقی مانده است. ایجاد یک ساختار مدیریتی مستقل و توانمند که بتواند از دخالتهای سیاسی و منافع گروههای خاص در امان باشد، ضروری است. با وجود موانع و چالشهای متعدد، واگذاری سهام ایرانخودرو به شرکت کروز میتواند نقطه عطفی در صنعت خودروسازی کشور باشد. اما موفقیت این واگذاری به توانایی مدیریت جدید در غلبه بر مشکلات ساختاری، حفظ شفافیت و ایجاد رقابت سالم در بازار خودرو بستگی دارد. در نهایت، این تحول میتواند به رشد و توسعه پایدار این شرکت و ارتقای جایگاه آن در بازارهای داخلی و بینالمللی منجر شود.
تعیین ترکیب هیات مدیره ایران خودرو
با وجود تمامی این حواشی و به هر نحوی که بود، انتخابات اعضای جدید هیئتمدیره برگزار و ترکیب تازهای برای مدیریت این خودروساز مشخص شد. بر اساس نتایج این انتخابات، کنترل ایرانخودرو به کنسرسیوم بخش خصوصی (متعلق به گروه کروز) رسید. اعضای جدید هیئتمدیره شامل؛ شرکت خدمات گستر صبا انرژی ( صندوق بازنشستگی)، شرکت سرمایه گنجینه ایرانیان (متحدان گروه بهمن و کروز)، شرکت بهینه سازان بهمن (متحدان گروه بهمن و کروز)، شرکت اعتبار آفرین (متحدان گروه بهمن و کروز)، شرکت مدیریت سرمایه گذاری ملی ایران (ونیکی) اعلام شدند. با این تغییرات، کنسرسیوم کروز که از مدتها پیش بهعنوان یکی از گزینههای اصلی تصاحب ایرانخودرو مطرح بود، توانست اکثریت هیئتمدیره را در اختیار بگیرد. پس از اعلام نتایج انتخابات، کنسرسیوم سهامداران بخش خصوصی بیانیهای صادر کرد و تأکید داشت که بهبود کیفیت محصولات ایرانخودرو را در اولویت خود قرار خواهد داد. مدیران جدید اعلام کردند که هدف آنها ارتقای جایگاه ایرانخودرو و بهبود رضایت مشتریان است. اما همچنان این سؤال مطرح است که آیا این تغییرات منجر به تحول واقعی در صنعت خودرو خواهد شد یا صرفاً یک جابهجایی قدرت میان گروههای اقتصادی پرنفوذ بوده است؟ این گزارش حاکی است؛ اسامی اعضای هیات مدیره جدید ایران خودرو به نیابت از چهار عضو حقوقی که در مجمع عمومی روز گذشته انتخاب شدند، اعلام شد. جمشید ایمانی، یوسف الهی شکیب، عادل پیرمحمدی و حامد نائیجی، اعضای جدید هیات مدیره ایران خودرو هستند که به زودی در اولین جلسه هیات مدیره برای انتخاب مدیرعامل جدید این بزرگترین خودروساز کشور تصمیم گیری خواهد شد. در اولین جلسه رسمی هیئتمدیره، عادل پیرمحمدی به عنوان مدیرعامل جدید ایرانخودرو انتخاب شد.
آخرین اقدام عجیب مدیرعامل سابق ایران خودرو
بر اساس این گزارش؛ سلسله اقدامات عجیب و سنگاندازیهای در مسیر خصوصیسازی ایران خودرو، حتی پس از عملیاتی شدن خصوصیسازی ایران خودرو، به جایی رسید که برخی از اعضای سابق این شرکت، اقداماتی جنجالی و غیرمنتظره انجام داد. بر اساس گزارشهای منتشر شده در فضای مجازی و تأیید پلیس، آنها به تصرف عدوانی و مزاحمت و ممانعت از حق متهم شده است. آنها با قفل کردن درب ساختمان مدیریت ایران خودرو، مانع ورود اعضای جدید هیئت مدیره به محل کار خود شد. این اقدام نه تنها باعث ایجاد تنش و سردرگمی در روند انتقال مدیریت به بخش خصوصی شد، بلکه اعضای هیئت مدیره جدید نیز علیه او شکایت کردند. به گفته کارشناسان؛ این رفتار عجیب و غیرمنتظره، نگرانیهایی را در خصوص وضعیت مدیریت و آینده ایران خودرو به وجود آورده و نشاندهنده چالشهای موجود در فرآیند خصوصیسازی این شرکت بزرگ خودروسازی است که انتظار میرود که نهادهای مربوطه به سرعت به این موضوع رسیدگی کرده و از بروز مشکلات بیشتر جلوگیری کنند.