در گفت‌وگو با ایلنا عنوان شد:
فرصت توسعه کشت فراسرزمینی ایران در افغانستان/ امکان تولید نهاده‌های دامی در همسایه شرقی
عضو اتاق بازرگانی ایران گفت: با وجود زمین‌های بکر، آب فراوان و نیروی کار ارزان در افغانستان این کشور همسایه موقعیت مطلوبی برای کشت فراسرزمینی ایرانی‌ها دارد اما قوانین بازدارنده سازمان حفظ نباتات کشور تا اندازه‌ای سختگیرانه است که واردات محصولات کشاورزی از افغانستان به ایران را به میزان قابل‌توجهی محدود کرده و این محدودیت‌ها همچنین سبب شده که کشت آنها نیز امری بیهوده قلمداد شود.
علیرضا خامه‌زر، رئیس اتاق بازرگانی بیرجند، در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا، فرصت‌های سرمایه‌گذاری در کشت فراسرزمینی در افغانستان را تشریح کرد و توضیح داد: در جغرافیای ایران با بحران کم‌آبی و خشکسالی روبه‌رو هستیم و به اقتضای این شرایط می‌طلبد که از منابع آبی کشورهای دیگر به‌ویژه کشورهای همسایه استفاده کنیم و با کشت محصولات آب‌بر در جغرافیایی دیگر آب را به طور مجازی به کشور خود منتقل کنیم؛ از جمله کشورهایی که استعداد زیادی در کشت فراسرزمینی برای ایرانی‌ها دارد افغانستان است و از جمله محصولاتی که ایرانی‌ها می‌توانند آن را در افغانستان با کیفیت و کمیت مطلوب کشت کنند، نهاده‌های دامی است، این نهاده‌ها می‌تواند پس از کشت به ایران وارد شود در حالی اکنون برزیل در امریکای جنوبی منبع اصلی تامین نهاده‌های موردنیاز ماست در حالی که فرصت کشت آن در همسایه شرقی وجود دارد.
وی افزود: علاوه بر نهاده‌های دامی برای کشت پنبه و تخم آفتابگردان نیز پتانسیل خوبی در افغانستان وجود دارد، انار افغانستان هم مرغوب است و می‌توان از آن برای تولید کنسانتره انار در ایران استفاده کرد. با این حال پیش‌نیاز کشت فراسرزمینی اعمال اصلاحاتی در قوانین بازدارنده سازمان حفظ نباتات کشور است، اکنون این قوانین تا اندازه‌ای سختگیرانه است که واردات محصولات کشاورزی از افغانستان به ایران را به میزان قابل‌توجهی محدود کرده و این محدودیت‌ها سبب شده که کشت آنها نیز امری بیهوده قلمداد شود.
خامه‌زر اظهار کرد: سازمان حفظ نباتات ایران در زیرمجموعه وزارت جهاد کشاورزی بیشتر محصولات کشاورزی افغانستان را در گروه محصولات کشورهای پرریسک رتبه‌بندی کرده و مانع ورود آنها به ایران می‌شود، چه این محصولات حاصل کشت ایرانی‌ها در افغانستان باشد و چه به دست خود افغانستانی‌ها کشت شده باشد.
فرصتی برای متوازن‌سازی تجارت
رئیس اتاق بازرگانی بیرجند به لزوم ایجاد توازن تجارت ایران و افغانستان اشاره و خاطرنشان کرد: اکنون ارزش صادرات ایران به افغانستان حدود ۲میلیارد دلار در سال است، این ارزش در حالی از صادرات حاصل شده که ارزش واردات ایران از افغانستان بسیار کمتر از این رقم است و در نتیجه نبود توازن میان واردات و صادرات ایران و افغانستان برای کشور همسایه امری مطلوب تلقی نمی‌شود، در این شرایط توسعه کشت فراسرزمینی و افزایش ورود محصولات کشاورزی افغانستان به ایران هم چالش‌های برآمده از این ناترازی را کاهش می‌دهد و هم با تهاتر کالا عملیات انتقال پول میان دو کشور آسان‌تر می‌شود.
وی از صدور محصولات کشاورزی افغانستان به بازارهای اتحادیه اروپا، هند و پاکستان خبر داد و تصریح کرد کرد: اتاق بازرگانی بارها به مسئولان پیشنهاد داده که محصولات کشاورزی افغانستان در آزمایشگاه‌های ایران سنجیده شود و در صورت تائید سلامت‌شان مجوز ورود به بازار ایران را بگیرند اما مسئولان امر در این زمینه همکاری لازم را با بازرگانان بخش خصوصی نداشته‌اند.
خامه‌زر ادامه داد: مزیت دیگر کشت در افغانستان تفاوت اقلیم آن با ایران است، این موضوع سبب شده زمان برداشت محصولات کشاورزی دو کشور متفاوت باشد و زمانی که فصل کشت یک محصول در بازار ایران تمام شده می‌توان آن را از محل کشت در افغانستان تامین کرد؛ افزون بر اینها تولید گیاهان مخدر در افغانستان با محدودیت روبه‌رو شده و در نتیجه افغانستانی‌ها با برخورداری از زمین‌های بکر و منابع آبی فراوان از کشت اقلام دیگر در زمین‌های خود استقبال می‌کنند در حالی که این پتانسیل ممکن است در دیگر کشورهای همسایه ایران وجود نداشته باشد ضمن اینکه نیروی کار در افغانستان ارزان است.
از تولید شکر در ایران تا پرورش شترمرغ در افغانستان
رئیس اتاق بازرگانی بیرجند فرصت‌های سرمایه‌گذاری در کشت و تولید در دو کشور را برشمرد و گفت: در استان خراسان جنوبی یک کارخانه قند تعطیل شده قرار دارد که برای احیای آن نیاز به چغندر قند است اگر مجوز واردات چغندر قند از افغانستان داده شود علاوه بر اینکه فعالیت این واحد تولیدی از سر گرفته می‌شود این امکان فراهم می‌آید که شکر تولیدی این کارخانه به افغانستان صادر شود، حتی در خراسان جنوبی این ظرفیت وجود دارد که نهاده‌های کاشته شده در افغانستان در ایران تبدیل به خوراک دام شود و به افغانستان بازگردد، این اتفاق می‌تواند در تبدیل پنبه افغانستان به نخ در ایران هم اتفاق بیفتد.
وی تصریح کرد: اینها فرصت‌هایی است در تجارت با افغانستان وجود دارد اما متاسفانه ما استاد فرصت‌سوزی و خودتحریمی هستیم.
خامه‌زر ادامه داد: ولایت فَراه افغانستان در جوار استان خراسان جنوبی قطب کشاورزی افغانستان است و با توجه به این موضوع ایرانی‌ها دشت دلارام در این ولایت را برای کشت قراردادی ذرت، جو، چغندر قند و سویا و واردات آن به ایران شناسایی و بررسی کردند اما بنا بر دلایلی که شرح داده شد، این طرح اجرا نشد؛ جدا از کشاورزی در پرورش طیور هم زمینه برای فعالیت‌های فراسرزمینی ایرانی‌ها در ولایت افغانستان وجود دارد، یکی از طرح‌های مطرح‌شده در این زمینه انتقال جوجه شترمرغ‌های ایرانی به افغانستان و پرورش آنها در این کشور و بازگرداندن شترمرغ زنده برای کشتار به ایران است.
