در گفت‌وگو با ایلنا مطرح شد:
شرط توجیه‌پذیری واردات گاز از روسیه/ محافظه‌کاران ایرانی با نفت چه کردند؟
معاون پیشین بین‌الملل وزارت نفت گفت: مهمترین توجیه برای واردات گاز از روسیه حل ناترازی گاز داخل است به شرطی که قیمت منطقی باشد، ضمن اینکه ما این گاز را خریداری کنیم نه اینکه سواپ، ترانزیت و یا گاز روسیه را صادر کنیم.
سیدمهدی حسینی در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصادی ایلنا، در ارزیابی برنامه اجرای خط لوله گاز از مسیر دریای خزر و در همکاری بین ایران و روسیه اظهار داشت: ما با توجه به پتانسیل و ذخایر گازی که داریم، در توسعه عقبیم و حفره عظیمی بین تولید گاز ایران و دیگر کشورها وجود دارد و این نشان می‌دهد که چقدر کم‌کاری کرده‌ایم، هرچند محدودیت‌هایی داریم اما این محدودیت‌ها قابل حل بوده و هنوز کسی به راه حل فکر نکرده است.
چرا روسیه ۳ برابر ایران نفت تولید می‌کند؟
وی با بیان اینکه مشکل گاز ایران راه‌حل دارد و راه آن رفع تحریم، سرمایه، همکاری و روابط بین‌الملل است، افزود: می‌توان مسائل را با قدرت نفت حل کرد، امروز روسیه با دوسوم ظرفیت نفت ایران بیش از ۱۰ میلیون بشکه در روز تولید دارد و ما حدود ۳ میلیون و ۲۰۰ تولید داریم.
ال‌ان‌جی معلق است
این کارشناس حوزه انرژی تصریح کرد: ما برای مصرف داخل دچار ناترازی گاز هستیم، پروژه‌های صادراتی را به این خاطر که تصور می‌کردیم؛ گاز نداریم؛ متوقف کردیم، اجرای پروژه‌های ال‌ان‌جی را معلق نگه داشته‌ایم و سرمایه بازنشستگان نفت را به این پروژه تزریق کرده‌ایم و به جای اینکه ال‌ان‌جی صادر کنیم فقط نیروگاه این پروژه تولید برق دارد.
نفت از ریل خارج شده است
وی گفت: صنعت نفت و گاز ایران مانند قطاری است که از ریل خارج و اکنون باید به‌سختی این لوکوموتیو خراب را تعمیر و به ریل برگردانیم، حال آنکه اگر شرایط تئوریک منطقی را داشتیم باید یکی از بازیگران اصلی بازار گاز باشیم نه فقط بازار گاز داخل، بلکه براحتی می‌توانستیم در حوزه ال‌ان‌جی با قطر هم رقابت کنیم.
حسینی بیان داشت: امریکا بعنوان کشوری که واردکننده گاز بوده امروز یکی از صادرکنندگان مهم حتی به خاورمیانه است، ما می‌توانستیم صادرکننده گاز به کویت، امارات، عمان و... باشیم اکنون این کشورها از امریکا واردات ال‌ان‌جی دارند در این شرایط ما با ناترازی روبرو هستیم و وقتی هوا سرد می‌شود باید گاز پتروشیمی و کارخانجات را قطع کنیم و نیروگاه‌ها نیز مازوت بسوزانند تا بخش خانگی را تامین کنیم.
گاز روسیه توجیه دارد، اگر.......
وی تاکید کرد: مهمترین توجیه برای واردات گاز از روسیه حل ناترازی گاز داخل است به شرطی که قیمت منطقی باشد ضمن اینکه ما این گاز را خریداری کنیم نه اینکه سواپ، ترانزیت و یا گاز روسیه را صادر کنیم، خرید گاز روسیه باید به منظور تغذیه شبکه داخل و پوشش نیاز شمال کشور باشد، به جای اینکه گاز را از جنوب انتقال دهیم از روسیه خریداری و مازاد نیز به بازارهای سنتی مثل عراق و ترکیه و حتی پاکستان صادر شود.
چرا خط پاکستان اجرا نشد؟
این کارشناس حوزه انرژی با ابراز ناخرسندی از عدم اجرای پروژه صادرات گاز به پاکستان گفت: بنده در زمان نخست‌وزیری بینظیر بوتو در مورد این پروژه مذاکره کرده بودم و تا امروز نتوانسته‌ایم گاز صادر کنیم امیدواریم امروز بتوانیم مازاد گاز وارداتی از روسیه را به پاکستان و بازارهای قبلی صادر کنیم اما اگر به این گاز عادت کنیم خطرناک است.
وی ادامه داد: ما باید ناترازی را حل کنیم و اگر گاز بیشتری هم از روسیه وارد کنیم اقدامی درست است و اما داخل مصرف کنیم و مازاد گاز خود را به بازار سنتی خودمان صادر کنیم تا بازارهایمان را تحویل رقیب ندهیم ما باید به قدری در بازارها بمانیم و آنها را نگه داریم که کشور روی پای خودش بایستد.
گاز ترکمنستان را از دست دادیم
معاون پیشین امور بین‌الملل وزارت نفت در ادامه به موضوع پروژه واردات گاز از ترکمنستان پرداخت و گفت: سال‌ها قبل زمان وزارت آقای آقازاده گاز ترکمنستان روی دستش مانده بود و خریداری نداشت، آن زمان قیمت گاز ترکمنستان پایین بود و بسیار علاقمند بودند که این گاز را به ما بفروشند چون ما در ازای آن پول پرداخت می‌کردیم. در حالی که تنها راه صادراتی این کشور شبکه روسیه بود و در قبال آن دلار پرداخت نمی‌کرد و کالا به این کشور صادر می‌کرد، این کشور تمایل داشت پول وارد کرده و روی آن برنامه‌ریزی کند. آن زمان بنده یک تئوری ارائه کردم که تمام گاز ترکمن‌ها را بخریم و به شمال کشور انتقال دهیم و ترکمنستان را به خودمان وابسته کنیم، یک رقابت بین ایران و ورسیه ایجاد شود و ما بازار گاز خودنمایی داشته باشیم.
وی افزود: قیمت گاز ترکمنستان بسیار مناسب بود، ما می‌توانسیم همه گاز را خریداری کنیم اما خیلی‌ها قانع نشدند و تنها بخشی از گاز را خریدیم، ما سال ۸۷ دچار ناترازی گاز شدیم و میزان گاز وارداتی از ترکمنستان را که گران هم کرده بود افزایش دادیم، ولی اگر با قیمت قبلی همه گاز را خریداری می‌کردیم آنها نمی‌توانستند به یکباره قیمت را خیلی بالا ببرند که برای ما نمی‌صرفد.
۵۰۰ میلیون متر مکعب پروژه آماده اجرا داریم
حسینی بیان داشت: اگر ما گاز روسیه را وارد کنیم کار درستی است اما افتخار نیست چون دست روی دست گذاشتن است، نباید حل مشکل ناترازی و عدم توسعه میادین گازی و فشارافزایی را رها کنیم و سرمایه هم جذب نکنیم، فراموش نکنیم اکنون منهای فشارافزایی پارس جنوبی معادل ۱۸ فاز پارس جنوبی به میزان ۱۸ میلیارد فوت مکعب در روز( ۵۰۰ میلیون متر مکعب) پروژه تعریف شده آماده اجرا داریم کافی است اعتبار داشته و شروع به توسعه کنیم، ما مشکل تکنیکال و فنی نداریم، مشکل تامین مالی است.
چرا پروژه‌ها روی دستمان ماند؟
وی ادامه داد: ما ۶ سال گذشته تمام پروژه‌های گازی را در کنفرانس تهران به تمام دنیا ارائه دادیم و اگر مشکل تحریم نبود این پروژه‌ها اجرا شده و ما در جایگاه دیگری قرار داشتیم، در هر حال برخی به اسم دفاع از مردم کاری کردند که ما به جایی رسیدیم که پروژه‌هایمان روی دستمان بماند.
از عراق هم عقب ماندیم
این کارشناس ارشد حوزه انرژی با تاکید بر اینکه ما باید برای توسعه نفت و گاز فکری بکنیم، گفت: عراق در سال ۸۷ برای اولین بار بعد از جنگ حدود ۳۰ میلیون دلار پول به یک شرکت امریکایی داد که یک مدل قرارداد سرویس تعریف کند، به یکباره در تمام کشور تصمیم‌شان این بود که نفت کشورشان را توسعه دهند و این در حالی است که این کشور حتی میدان نفتی گرین که ما فراوان داریم؛ ندارد. تمام میادین این کشور مثل رمیله و مجنون و.. در مرحله افزایش ضریب بازیافت بودند و باید آب و گاز تزریق می‌کردند که هیچکدام را نداشتند و برنامه انتقال از خلیج‌فارس برای تامین آب پروژه‌ها را تعریف کرده بودند، عراق که همیشه در طول تاریخ کمتر از نصف ما تولید داشته نزدیک ۵ میلیون بشکه تولید دارد، بنده در گزارشی برای مقامات اعلام کردم که این رقم تولید در عراق برای ما خطر امنیتی دارد، ما خوشحالیم که همسایه ما از نظر اقتصادی رشد کند و با نصف جمعیت ایران دو برابر ما تولید داشته باشد و سرانه رشد اقتصادی به ۴ برابر ما برسد. اما اگر ما رشد نکنیم و ظرفیت اقتصادی را بالا نبریم چنانچه دوباره یک شخصی مثل صدام در این کشور روی کار بیاید با رشد سرانه اقتصادی ۴ برابر ایران چه اتفاقی می‌افتد؟ ما هنوز سر مسائل آب‌های مرزی با عراق اختلاف داریم اگر اینها از ما پولدارتر شوند و با سرانه رشد اقتصادی ۴ برابری ایران و با ظهور احتمالی فردی مثل صدام که ارتش قدرتمندی را ساماندهی کند برای کشور ما خطرناک است.
جلوی آی‌پی‌سی ایستادند
وی در ادامه با اشاره به امکان توسعه میادین در شرایط سخت تحریم توضیح داد: ما در تحریم «ایلسا» حدود ۳۰ تا۴۰ میلیارد دلار پول وارد کشور کردیم، پارس جنوبی را راه انداختیم و فازهای ۱۱ و ۱۳ پارس جنوبی را برای صادرات ال‌ان‌جی راه‌اندازی و قرارداد آن را منعقد کردیم. بنابراین در زمان تحریم هم می‌توان کار کرد اما همان زمان با افراد تنگ‌نظری مواجه شدیم که انواع فشارها را وارد کردیم. افرادی در مجلس با اقدامات ضد نفت و ایجاد فضای منفی علیه صنعت نفت جلوی اقدمات را گرفتند، جلوی آی‌پی‌سی ایستادند، در حالی که بعد از برجام می‌توانستیم به حدی هزینه تحریم ایران را با قراردادهای متعدد بالا ببریم که تحریم مجدد سخت شود.
محافظه‌کاران ایرانی با نفت چه کردند؟
حسینی ادامه داد: اروپا و امریکا و کشورهای بزرگ مثل ژاپن دنبال این بودند که با ما قرارداد ببندند، بنده با شرکت نفتی اینپکس ژاپن قرارداد را نهایی کرده بودم، مشاور نخست‌وزیر ژاپن اعلام کرد قراردادهای آی‌پی‌سی بدرستی تنظیم شده خوب است ولی شرکت‌های ژاپنی به ایران نمی‌آیند زیرا به این اجماع رسیدیم که محافظه‌کاران ایران اجازه اجرا نمی‌دهند، آنها به این نتیجه رسیده بودند که از نظر سیاسی ما خودمان را تحریم کرده‌ایم وگرنه آماده همکاری بودند.
اگر قراردادهای بزرگ منعقد می‌کردیم ترامپ براحتی نمی‌توانست از برجام خارج شود
وی تصریح کرد: در قرارداد نفتی با ژاپن باتوجه به اینکه بعد از تحریم سازمان مللل علیه ایران خرید نفت را کم کرده بودند؛ بنده شرط گذاشته بودم که نفت بیشتری از ما بخرند و آنها قبول کرده بودند، همچنین شرط کرده بودم که ۷ تا ۸ میلیارد دلار با سود زیر ۲ درصد به ما وام قرضه‌الحسنه پرداخت کنند و آنها پذیرفته بودند اما اقدامات برخی داخل کشور خودمان مانع به سرانجام رسیدن این برنامه‌ها شد. حال آنکه اگر با ژاپن و اروپا و حتی امریکا قرارداد داشتیم، ترامپ به سادگی و بدون هزینه در یک مصاحبه از برجام خارج نمی‌شد. لابی نفتی امریکا براحتی این اجازه را به او نمی‌دادند و آنها هم فهمیده‌اند که ما خودمان اجازه توسعه را نمی‌دهیم، همه موانع خارجی نیست میزان زیادی خودمان مقصریم.
سرانجام ائتلاف ضد تحریم ایران در امریکا چه شد؟
معاون پیشین امور بین‌الملل وزارت نفت ادامه داد: در مقطعی توانستیم جیمی کارتر رئیس‌جمهور سابق امریکا همراه با دیک چنی را نیز به خط کنیم علیه دولت خود لابی کنند، به طوری که علیه تحریم ایران و لیبی ائتلاف کردند. البته آنها برای بیزینس روی خودشان حساب کرده بودند ما نیز باید برای جلوگیری از تحریم، حساب و کتاب‌های‌مان را می‌کردیم اما کاری نکردیم. تا وقتی بعد سیاسی در برخی چهره‌های اجرایی قوی‌تر از بعد اجرایی است امیدی نیست و در این رابطه بنده مدعی هستم که سخت جلوی جریان سیاسی ایستادم، فحش خوردم، تهمت زدند اما کار خود را جلو بردم و منافع ملی را نادیده نگرفتم. هر دولتی سر کار می‌آید این فضا ساخته می‌شود و به این نقطه امروز می‌رسیم. اکنون نیز در تعامل و تعادل سیاسی کار دولت جدید سخت است.
