یک اقتصاددان مطرح کرد:
مقاومت جامعه روشنفکری در برابر بازتخصیصها/ بهترین مدل برای توسعه ایران کدام است؟
به گفته علی سرزعیم، اقتصاددان آنچه امروز میتواند اقتصاد ایران را از وضعیت ضعیف کنونی به رشد اقتصادی سوق دهد بازتخصیص منابع و سوق دادن جامعه به کار زیاد و ایجاد رفاه برآمده از آن است.
به گزارش خبرنگار ایلنا، علی سرزعیم، اقتصاددان در نشستی با موضوع «موقعیت توسعه در ایران» گفت: یک جامعه فقیر نمیتواند توسعهیافته باشد، شاید در پاسخ به این گزاره برخی بگویند توسعه چیزی بیشتر از مادیات است اما این را نمیتوان پذیرفت که جامعه فقیر میتواند توسعه پیدا کند. در کشورهای توسعهیافته مردم بیشتر، مولدتر و اثربخشتر کار میکنند و همگی همجهت هستند.
سرزعیم در ادامه از وجود دو مدل تعادل در جوامع گفت و توضیح داد: دو تعادل در دنیا وجود دارد یک تعادل در جوامعی است که سخت کار میکنند و رفاه بالایی دارند مثل امریکا و آلمان و تعادل دوم در جوامعی است که کم کار میکنند و رفاه هم ندارند و البته خوش هم هستند مانند آلبانی. در میان یک استثنا وجود دارد مانند عربستان که کار نمیکنند، اما با درآمدهای نفتی رفاه دارند.
این اقتصاددان ادامه داد: سیستم اقتصادی پیش از انقلاب، ایران را به تعادل از نوع اول یعنی کار سخت و رفاه بالا سوق میداد و جامعه به سمت سختکوشی و رفاه پیش میرفت اما در دهه 50 درآمدهای نفتی این جریان را بر هم زد. پس از انقلاب ما به سمت توسعهنیافتگی رفتیم اما پول نفت داشتیم که از جایی به بعد پاسخگوی رفاه نبود.
وی تصریح کرد: اکنون نیز به سمت تعادل دوم و منفی پیش میرویم؛ کم کار میکنیم و رفاه کمی داریم و در همین حال نیروهای اپوزوسیون هم این تفکر را ترویج میکنند که با وجود نفت، ایرانیها باید رفاه عربها را داشته باشند. در حالی که این امر اشتباه است و ما باید به سمت ژاپن شدن و رفاه با وجود تلاش سخت پیش رویم؛ توسعه یعنی سختکوشی.
این استاد دانشگاه خاطرنشان کرد: در هر جامعه عدهای فارغ از شرایط سختکوش و عدهای هم در هر شرایطی تنبل و بر حذر از کار کردن هستند با این حال هر دوی این گروهها در اقلیت قرار دارند و تعیینکننده وضعیت جامعه نیستند، این اکثریت است که جامعه را میسازد و مساله توسعه به مساله تمایل اکثریت به تعادل خوب یا تعادل بد برمیگردد. اینجا حاکمیت و سیاستمداران هستند که جامعه را به هر یک از دو طیف سوق میدهند.
سرزعیم در ادامه از رشد اقتصادی به عنوان مهمترین مسأله در ایران یاد کرد و گفت: متوسط رشد ما بعد از انقلاب 4.8 درصد و رشد پایینی بود و این رشد پایین با وجود درآمد ارزی بالا اتفاق افتاده است که نشان میدهد ورودی زیاد و خروجی کم بود. فارغ از قضاوتهای ارزشی این نتیجه حاصل از وجود منابع زیاد و تخصیص غیربهینه این منابع است.
وی ادامه داد: تخصیص منابع به طور سیستماتیک در ایران اشتباه است زیرا یک خطای سیستماتیک وجود دارد. اگر علائم و سیگنالهای درست به جامعه داده شود جامعه به فعالیتهای دارای توجیه اقتصادی سوق پیدا میکند. به طور مثال، سیگنال تامین گاز ارزان این واکنش را در پی دارد که جامعه میتواند در زمستان لباس گرم نپوشید و این یک نوع تخصیص غیربهینه است. نمونههای دیگر از این قبیل نشان میدهد رفتارها در سطح خرد نابهینه شده چون سیگنالها در سطح کلان غلط است.
این اقتصاددان اظهار کرد: این سیگنالهای غلط متعدد به این دلیل به جامعه ارائه میشود که ماهیت پوپولیستی دارد و در کوتاهمدت موجبات رضایت را فراهم میآورد.
سرزعیم در ادامه راهکار مقابله با وضع موجود را اصلاح بازتخصیص منابع برای اصلاح اقتصاد دانست و از آن به عنوان مساله اول کشور یاد کرد و گفت: البته بازتخصیص در منابع همواره در ایران با مقاومت جامعه روبهرو شده چون مردم میترسند اوضاع بدتر شود و متاسفانه جامعه روشنفکر ایران هم در برابر بازتخصیصها مقاومت میکنند، نمونه بارز این مقاومت واکنشهای منفی به افزایش سن بازنشستگی بود که همه در برابر آن مخالفت کردند. به دلیل همین مخالفتها حاکمیت نمیتواند دست به هیچ تغییری بزند و و وضع موجود همچنان ادامه مییابد.