در گفت‌وگو با ایلنا مطرح شد:
به دلیل کمبود گاز ۱۰ درصد بنزین را از دست می‌دهیم / پیش‌بینی واردات ۳ میلیارد دلاری بنزین
یک استاد دانشگاه گفت: به دلیل کمبود گاز در خوشبینانه‌ترین حالت تا پایان سال کاملا محتمل است که ۱۰ درصد بنزین را از دست می‌دهیم.
هاشم اورعی در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصادی ایلنا، درباره افت تولید گاز و در پی آن کاهش تولید میعانات و تاثیر آن بر کاهش تولید بنزین اظهار داشت: این مسائل مستقل هم نیستند و همه زنجیروار به هم متصل هستند، زنجیر آخر کاهش تولید گاز کم شدن تولید بنزین است که خدمات شهری و حمل و نقل آسیب می‌بیند و در نهایت نیز روی جی‌دی‌پی تاثیر منفی دارد به عبارت دیگر انرژی یک ابزار لازم برای توسعه اقتصادی کشور است و واقعیت این است که ما به دلیل اینکه به اندازه کافی سرمایه‌گذاری نکردیم و نتوانستیم به فناوری روز دسترسی داشته باشیم، به چالش امروز برخورده‌ایم.
شیب منفی تولید گاز
وی افزود: مسئله ما در حوزه انرژی فقط پول نیست، بلکه به دلیل شرایط صحنه بین‌الملل کسی حاضر نیست فناوری روز را در اختیار ما قرار دهد. در نتیجه ما نتوانستیم و نمی‌توانیم تولید را در بخش گاز در حد ثابت نگه داریم؛ یعنی شیب منفی است و در بخش تقاضا در بخش خانگی ۱۰ تا ۱۵ رشد داشتیم بنابراین آنچه مسلم است رشد تقاضا شیب مثبت و رشد تولید شیب منفی داشته است. این بدان معناست که ناترازی داریم و دیر یا زود وارد دوران ناترازی فزاینده در بخش گاز می‌شویم.
در آستانه خداحافظی با صادراتیم
استاد دانشگاه صنعتی‌شریف گفت: علاوه بر عدم توان در پاسخگویی به نیاز داخل به لحاظ صادرات هم به مشکل برمی‌خوریم، سهم صادرات‌مان از کل تولید گاز کم و حدود کمتر از ۵ درصد است و وقتی در فصل سرما برای نیاز داخل گاز کم داریم، امکان صادرات نیز نداریم نتیجه اینکه کشورهای که با ما قرارداد گاز داشتند وقتی می‌بینند ما تامین‌کننده قابل اتکا و اطمینان نیستیم قراردادها را تمدید نمی‌کنند. ما اکنون با پاکستان، ترکیه و عراق این مشکلات را داریم بنابراین دیر یا زود بازار صادرات گاز را به دلیل ناترازی در تامین دائمی گاز با طرف خارجی از دست خواهیم داد که این رویه بلافاصله در درآمد ارزی کشور نقش داشته و سیکل منفی خواهیم داشت.
وی بیان داشت: همچنین وقتی در زمستان به کمبود گاز می‌خوریم گاز بخش صنایع و نیروگاه را قطع می‌کنیم تا نیاز تقاضای بخش خانگی را که کمترین تاثیر را در اقتصاد ملی و البته بیشترین تاثیر سیاسی را دارد، پاسخ دهیم، بنابراین دولت برای تامین نیاز این بخش به هر نحو ممکن یک تصمیم سیاسی می‌گیرد.
چالش تامین خوراک پالایشگاه‌ها
اورعی خاطرنشان کرد: اکنون وقتی تولید گاز کم می‌شود درواقع تولید میعانات نیز کم می‌شود و نمی‌توانند نیاز و خوراک پالایشگاه‌ها را تامین کنند وقتی به این مرحله رسیدیم پالایشگاه نیز نمی‌تواند صادرات محصولات خود را انجام دهد و باز هم درآمد ارزی کشور کاهش می‌یابد، همچنین گازی نداریم که در اختیار نیروگاه‌ها قرار دهیم و تولید برق به مخاطره می‌افتد بنابراین نیاز برق کارخانجات نیز تامین نمی‌شود، بعبارت دیگر غیر از خانگی همه بخش‌های دیگر به یک اثر ثابت منجر می‌شود آنهم کاهش درآمد ارزی است و این ما را به کاهش سرمایه‌گذاری می‌رساند، چون درآمد دولت کم شده و فقط کفاف حقوق کارمندان دولت و بازنشستگان و یارانه نقدی را می‌دهد و پولی برای سرمایه‌گذاری در صنعت نفت و گاز باقی نمی‌ماند اکنون ما در این چرخه معیوب قرار داریم و واقعیت اینکه هر روز عمق این چاه بیشتر می‌رود و تصمیم شجاعانه نیاز دارد.
وی تصریح کرد: متاسفانه تابحال آمادگی اتخاذ تصمیمات سخت و پردرد را نداشته‌ایم مسئولین باید با صداقت و صراحت واقعیات را به مردم بگویند و واقعیت نیز این است که قطار پیشرفتی در صحنه انرژی در کار نیست.
این کارشناس حوزه انرژی گفت: باید تغییر اساسی در اولویت‌بخشی کشور داشته باشیم به این سوال پاسخ دهیم که آیا کماکان با دنیا سر دعوا داریم؟ اکنون ۹۰ درصد نفت کشور را چین می‌خرد، بدانیم که به آسانی امریکا می‌تواند کاری کند که این کشور نفت کمتری را از ایران خریداری کند و این در صحنه بین‌الملل تاثیری نخواهد داشت، عدد مربوط به فروش نفت در بودجه ۱۴۰۳ همین را نشان می‌دهد یعنی بنا نداریم با جهان آشتی کنیم، بنابراین هزینه آن را بدهیم، با تصمیمات اینگونه نمی‌شود اعدادی که باید در نفت و گاز سرمایه‌گذاری کنیم تا تولید را ثابت و یا میزان کمی افزایش دهیم، بدست آوریم این نیاز به سرمایه سرسام‌آور است و واقعیت اینکه در این شرایط ما نمی‌توانیم سرمایه‌گذاری کنیم.
آمادگی تصمیمات سخت نداریم
وی افزود: غیر از سرمایه‌گذاری برای تولید راه دیگر اینکه تقاضا را کنترل و راندمان را بالا ببریم، اکنون گاز را درواقع به رایگان در بخش خانگی که ۷۰ درصد را مصرف می‌کند، قرار می‌دهیم و وقتی یک کالا مجانی است انتظار بهینه‌سازی نداشته باشیم، حال در برنامه هفتم هم همچنان شاهدیم ما آمادگی تصمیمات سخت نداریم و فقط پکیج را عوض می‌کنیم و وارد محتوا نمی‌شویم.
پیش‌بینی ۳ میلیارد دلار برای واردات بنزین
اورعی اظهار داشت: اکنون ظرفیت تولید ۱۱۰میلیون لیتر و رقم مصرف ۱۱۵ میلیون لیتر در روز است، در ۶ ماهه اول سال جاری متوسط مصرف ۱۱۶ میلیون لیتر در روز بوده است، بنابراین پیش‌بینی می‌شود ۳ میلیارد دلار باید پول برای واردات بنزین داشته باشیم، زیرا باتوجه به کمبود گاز و همچنین رشد مصرف کیفیت بنزین کاهش یافته تا تولید بالا برود. بنابراین باتوجه به کمبود گاز و میعانات تولید بنزین کاهش می‌یابد و کافی است ۱۰ درصد ظرفیت از دست برود ۱۱ میلیون لیتر در روز از دست می‌رود و در خوشبینانه‌ترین حالت تا پایان سال کاملا محتمل است که ۱۰ درصد بنزین را از دست می‌دهیم و باید واردات داشته باشیم.
وی یادآور شد: سال‌هاست گفته می‌شود مصرف خودروها بالا است ولی هیچ کاری نشده و همچنان سالی یک تا ۱.۵ میلیون خودرو جدید هم وارد بازار می‌کنیم یعنی مصرف را بالا می‌بریم به طوری که در ۶ ماهه اول سال نسبت به پارسال ۱۳.۵ درصد تقاضای بنزین افزایش یافت و اکنون صحبت از روزی ۱۰ تا ۲۰ میلیون لیتر قاچاق هم است، نتیجه اینکه تشکیل صف برای بنزین بعید نیست، کمااینکه در مناطق مرزی این اتفاق افتاده است.
