گاز؛ مهمترین آلاینده هوای پایتخت/ مصرف تهران به ۱۵۰ میلیون متر مکعب می‌رسد/منابع گازی خزر؛ یک راهکار برای حل ناترازی

حسن بویری در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصادی ایلنا، درباره ناترازی گاز و راهکارهای عبور از آن اظهار داشت: اکنون میزان مصرف گاز با روند افزایش تولید سالانه همخوانی ندارد، بنابراین باید جهت عبور از این ناترازی چند کار مهم برنامه‌ریزی و در دستور کار قرار گیرد، مهم‌ترین آن صرفه‌جویی در مصرف گاز است که دستگاه‌های متولی باید اقدام کنند، مورد دیگر جایگزینی منایع انرژی دیگر به جای گاز و بخصوص در ۴ ماه فصل سرد که پیک مصرف بسیار بالاست. در بخش وزارت نفت و شرکت ملی نفت ایران؛ توسعه، نگهداری، پایداری و حفظ و ثبات در سقف تولید فعلی باید در دستور کار باشد که نیاز به هزینه و سرمایه‌گذاری دارد، زیرا طبیعت میادین گازی اینگونه است که به مرور دچار افت فشار شده و  تاسیسات هم دچار فرسودگی و خوردگی می‌شود و نهایتا باعث افت تولید خواهد شد.

وی افزود: سرمایه‌گذاری برای توسعه و افزایش تولید در میادین گازی بزرگ ایران از جمله پارس‌جنوبی، پارس‌شمالی، کیش و بلال که سرمایه‌گذاری انجام شده با میزان افزایش تولید گاز اقتصادی است، باید در دستور کار قرار گیرد، همچنین تعدادی از میادین گازی متوسط و کوچک در حوزه خشکی در اولویت قرار گیرد البته در این میادین تقریبا اقداماتی شروع شده، اما سرعت لازم را ندارد.

مدل‌های قراردادی EPC  دیگر کارایی لازم را ندارند

این کارشناس ارشد حوزه انرژی تاکید کرد: در این مسیر اکنون دو تنگنا وجود دارد یکی اینکه منابع مالی برای تسریع در توسعه میادین گاز ضعیف است، دوم اینکه مدل‌های قراردادی EPC دیگر کارایی لازم را ندارند، بنابراین باید قراردادها به سمت سرمایه‌گذاری بروند، یعنی بخش خصوصی و بنگاه‌های اقتصادی قوی سرمایه‌گذاری کنند، چراکه اگر مدل قراردادی درست تعریف شود؛ می‌تواند کمک کند که ناترازی گاز را جبران کنیم.

از۱۰ سال آینده حتی همه میادین را هم توسعه دهیم بازهم مشکل داریم

 وی بیان داشت: روند کنونی مصرف گاز معمولا به افزایش تولید سرعت بیشتری نیاز دارد در غیر این صورت در آینده مشکل را بصورت حادتر خواهیم داشت، حتی اگر شرکت ملی نفت همه میادین گازی را توسعه دهد، طی ۱۰ تا ۳۰ سال آینده چالش‌های بزرگتری در حوزه گاز رخ خواهد داد، بنابراین حتما باید جایگزینی انرژی‌های دیگر برای گاز و حتی بنزین و گازوئیل را در دستور کار قرار دهیم.

گاز؛ مهمترین آلاینده هوای تهران

بویری در ادامه به موضوع آلودگی هوای تهران و ارتباط آن با افزایش مصرف گاز پرداخت و گفت: بر اساس تجربه فنی ۳۵ ساله؛ این آلودگی در تهران و شهرهای بزرگ هرچند به گمان عامه مردم مربوط به خودروها است اما واقعیت اینکه خودرو عامل کمتری از این حجم از آلایندگی است، بیشتر مربوط به همان گازی است که در منازل و ساختمان ها برای گرمایش استفاده می‌شود، یعنی دی‌اکسید و مونواکسید کربن حاصل شده از سوخت گاز در ساختمان‌ها و منازل باعث افزایش تصاعدی دی‌اکسیدکربن در اتمسفر شده و با توجه به وارونگی هوا در فصل سرما، بحث آلودگی حادتر می‌شود. کمااینکه در تهران در زمان پیک مصرف گاز در سال گذشته به میزان ۱۲۵ میلیون متر مکعب گاز که معادل ۵ فاز پارس‌جنوبی بوده است و احتمالا امسال این میزان در زمان سرما و منفی شدن دمای هوا به ۱۵۰ میلیون متر مکعب هم خواهد رسید، این بحرانی است که باید در سطح کلان تصمیم‌گیری شود و راه برون‌رفت از آن نیز جایگزینی انرژی‌های دیگر از جمله استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر است.

مصرف گاز تهران به ۱۵۰ میلیون متر مکعب می‌رسد

به گفته وی؛ قطعا بخش عمده‌ای از آلودگی که اکنون در شهر تهران و شهرهای بزرگ داریم ناشی از سوخت گاز ارزان در ساختمان‌ها است که برای گرمایش استفاده می‌شود، وقتی مصرف متوسط گاز در تهران از ۵۰ میلیون متر مکعب در روز به ۱۲۵ تا۱۵۰ میلیون متر مکعب می‌رسد قطعا بخشی از CO۲ که در اتمسفر شهر تهران وجود دارد ناشی از حجم گازی است که به مصرف می‌رسانیم.

منابع گازی خزر یک راهکار برای حل ناترازی

این مدیر صنعت نفت افزود: اکنون سهم گاز در سبد مصرف انرژی کشور بسیار زیاد و در عین حال منابع آن محدود است ضمن  اینکه سرمایه‌گذاری سنگین هم نیاز داشته، در این شرایط باید همان روش کشورهای پیشرفته و در حال توسعه را دنبال کنیم یعنی روی انرژی‌های جایگزین تمرکز کنیم، ما اکنون در دریای خزر منابع گازی خوبی کشف کردیم ولی هنوز بنا به دلایلی تولید و بهره‌برداری از آن شروع نشده است اما امیدواری خوبی داریم که در آینده بتوانیم بخش شمالی کشور و حتی تهران و البرز را از منابع گازی خزر تغذیه کنیم، هرچند بحث آلودگی زیست‌محیطی در این منطقه نیز باید مدنظر قرار گیرد، در هر حال مهمترین اقدام اینکه بهتر است گاز را برای ایجاد ارزش افزوده بیشتر در بخش صنایع و پتروشیمی استفاده کرده و ارزآوری ایجاد کنیم.

طی ۱۰ سال آینده واردات دائم گاز نخواهیم داشت

وی درباره اینکه باتوجه به روند کنونی مصرف و تولید؛ تبدیل به واردکننده گاز شویم، توضیح داد: بنده تصور نمی‌کنم به زودی واردکننده دائمی گاز شویم، واردات گاز ممکن است در پیک مصرف اتفاق بیافتاد، مثلا احتمال دارد در ۴ ماهی که کاهش درجه هوا را داریم واردات داشته باشیم اما با مدیریت توسعه ،تولید و مصرف گاز  حداقل طی ۱۰ سال آینده واردات دائم گاز نخواهیم داشت چون منابع گاز بالقوه خوبی در کشور داریم که می‌توان با توسعه همین میادین، ناترازی را به حداقل برسانیم. مگر اینکه بعد از ۱۰ سال همه منابع گازی اکتشاف و توسعه پیدا کنند و همچنان  با مصرف زیاد گاز، ناترازی زیادتر شود و نتوان جایگزین پیدا کرد و بالاجبار به سمت واردات برویم.

تعریف ۴ هاب تقویت فشار در پارس‌جنوبی

بویری درباره احداث سکوهای فشارافزایی پارس‌جنوبی برای افزایش ضریب بازیافت تصریح کرد: برنامه‌ریزی افزایش ضریب بازیافت در دستور کار قرار گرفته است که بر این اساس ۴ هاب تقویت فشار در پارس‌جنوبی تعریف شده که بتوانند فشار لازم را از روی سکوهای تولیدی که در فاصله ۱۰۰ کیلومتری پالایشگاه‌های عسلویه قرار دارند؛ افزایش دهند و گاز را به فشار مورد نیاز ورودی پالایشگاه‌ها برسانند، این یک روش IGR یا (IMPROVE GAS RECOVERY) درواقع روش بهبود برداشت گاز است.

بخشی از تکنولوژی بالاجبار باید وارد شود

 این تحلیلگر حوزه انرژی ادامه داد: نیاز به سرمایه‌گذاری بین ۱۶ تا ۲۰ میلیارد دلار برای این تاسیسات تقویت فشار گاز تعریف شده و ۵ تا ۱۰ سال زمان نیاز است که این تاسیسات بتدریج طراحی، ساخت، نصب و راه‌اندازی شوند، درخصوص تامین تکنولوژی و منابع مالی نیز مسئولین باید زودتر تصمیم بگیرند و بخشی از تکنولوژی بالاجبار از خارج وارد شود، از داخلی‌سازی حمایت می‌شود اما ممکن است با سعی و خطا هزینه سنگینی به منافع ملی وارد کند که در این خصوص می‌بایست ‌با ایجاد کنسرسیوم‌های مشترک شرکت‌های ایرانی و خارجی، انتقال تکنولوژی انجام گیرد.

وی درباره لزوم احداث تاسیسات فشارافزایی برای تمام میادین گازی کشور نیز گفت: اکنون برای تعداد زیادی از میادین گازی در بخش خشکی کشور تاسیسات تقویت فشار تعریف شده که بعضی از آنها به بهره‌برداری رسیدند.