رشد سریع گازهای گلخانهای در روسیه و چین
ایالات متحده که تازه پس از ۳۰ سال از مخالفت خود با ایجاد صندوق «ضرر و زیان» برای کشورهای فقیرتر که بدترین آثار بحران اقلیمی را متحمل میشوند، دست کشیده است، نشان داده است که تصویر دیرینهاش بهعنوان شرور جهانی اقلیمی اکنون باید به یک مقصر جدید چسبانده شود: چین.
به گزارش ایلنا به نقل از مدیریت امور اوپک و روابط با مجمع انرژی وزارت نفت، پس از سالها شرارت اقلیمی که ایالات متحده از موافقت با پرداخت غرامت برای خسارات اقلیمی خودداری کرد و خروج ایالات متحده از موافقتنامه پاریس از سوی دونالد ترامپ، تغییر عمیقی در مواضع اقلیمی آمریکا در مصر رخ داد و دولت جو بایدن، رئیسجمهوری آمریکا با ایجاد صندوقی جدید برای موضوع «ضرر و زیان» موافقتکرد.
آمریکا همچنین از گفتمانی در مصر حمایت کرد که خواستار حذف تدریجی سوختهای فسیلی بود. اما این موضوع سرانجام در ساعات اولیه صبح ۲۰ نوامبر ۲۰۲۲ (۲۹ آبانماه) پس از یک دوره پرتنش مذاکرات میان دولتها با مخالفت کشورهای تولیدکننده عمده نفت از جمله عربستان و روسیه تصویب نشد.
با وجود این مواضع مثبت اقلیمی، ایالات متحده همچنان در نشست کاپ ۲۷ هدف اصلی خشم فعالان اقلیمی بود که آن را بهدلیل مانعتراشی و توجه نکردن به نقش خود بهعنوان بزرگترین تولیدکننده گازهای گلخانهای در تاریخ سرزنش میکردند.
گروههای اقلیمی در این نشست به ایالات متحده لقب نامطلوب «فسیل عظیم» (colossal fossil) را دادند، زیرا ظاهراً این کشور نتوانسته بود تا آن زمان موضوع جبران ضرر و زیان تغییر اقلیمی را در کاپ ۲۷ به سرانجام مثبتی برساند.
هیئت ایالات متحده در شرمالشیخ و در رأس آن جان کری، نماینده ویژه اقلیمی دولت آمریکا که از این تصویر ناراحت بود، از فرصت سخنرانی پایانی خود استفاده کرد و تمرکز افکار عمومی را به چین بهعنوان بزرگترین تولیدکننده گازهای گلخانهای در جهان معطوف کرد.
کری گفت: همه کشورها در انتخابهای چین در این دهه حساس سهیم هستند. ایالات متحده و چین باید بتوانند با هم پیشرفت را سرعت بخشند، نه تنها به خاطر ما، بلکه برای نسلهای آینده و همه ما امیدواریم که چین به مسئولیت جهانی خود عمل کند.
به گفته پل بلدسو، مشاور پیشین اقلیمی کلینتون که اکنون در مؤسسه سیاست مترقی در واشنگتن کار میکند، کری و تیمش در پایان مذاکرات مصر از اینکه مقصر شناخته شدند، بسیار ناامید بودند.
وی گفت: «بهنوعی آمریکا با وجود اقدام تهاجمی در زمینه انتشار گازهای گلخانهای نزد افکار عمومی بهعنوان کشور شرور اقلیمی تلقی شد، درحالیکه انتشار گازهای گلخانهای روسیه و چین دیوانهوار در حال رشد هستند، اما این کشورها در تیررس انتقادات فعالان اقلیمی قرار ندارند. این امر گیجکننده است.
وی توضیح داد که منظورم این است که بیهوده خواهد بود، اگر انتشار گازهای گلخانهای چین را کنترل نکنیم، اقلیم جهان از کنترل خارج خواهد شد.
نیت هالتمن که پارسال عضوی از تیم مذاکرهکننده جان کری در اجلاس کاپ ۲۶ در گلاسکو بود، گفت که پس از تصویب قانون «کاهش تورم» از سوی دموکراتها در تابستان گذشته که شامل بودجهای بیش از ۳۷۰ میلیارد دلار از جمله برای پیشبرد انرژیهای تجدیدپذیر و خودروهای برقی بود، ایالات متحده «با سر بالا» وارد مذاکرات اقلیمی در مصر شد.
ایالات متحده بهعنوان یکی از رهبران کلیدی در راستای دستیابی به نتیجه اقلیمی مورد نظر جهان عمل میکند، «من کاملا این کاریکاتور در مورد مانعتراشی آمریکا را رد میکنم.
پس از سفر نانسی پلوسی، رئیس مجلس نمایندگان آمریکا به تایوان در ماه اوت، ایالات متحده و چین، دو کشور تولیدکننده بزرگ گازهای گلخانهای جهان، در یک نوع انجماد عمیق دیپلماتیک درباره مسائل اقلیمی قرار داشتند. اما اجلاس کاپ ۲۷ که همزمان با نشست سران گروه بیست (G۲۰) که منجر به از سرگیری گفتوگوی بایدن با شی جینپینگ شد، شاهد آغاز گرمشدن دوباره روابط اقلیمی دو کشور بود.
انتشار کنونی گازهای گلخانهای چین تقریباً سه برابر آمریکاست و درحالیکه چین به ابرقدرت برجسته انرژیهای تجدیدپذیر تبدیل شده است، مصرف زغالسنگ را با سرعتی افزایش میدهد که دانشمندان میگویند جهان را بهطور فاجعه باری از گرمایش ۱.۵ درجه سانتیگراد فراتر خواهد برد.
آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل در واکنش به پیشرفت نکردن در برنامه کاهش انتشار گازهای گلخانهای در اجلاس کاپ ۲۷ گفت: سیاره ما هنوز در اتاق اورژانس است.
وی تصریح کرد: اکنون باید انتشار گازهای گلخانهای را بهشدت کاهش دهیم و این موضوعی است که اجلاس کاپ ۲۷ به آن نپرداخت. جهان هنوز به جهش عظیم در جاهطلبی اقلیمی نیاز دارد.
چین و بسیاری از فعالان اقلیمی، به سابقه طولانی آمریکا در آلایندگی کربن و رعایت نکردن تعهدات گذشته در زمینه تأمین مالی اقلیمی در قبال کشورهای درحالتوسعه که درگیر امواج گرما، خشکسالی، سیل و دیگر آثار تغییرات اقلیمی هستند، اشاره میکنند. بایدن در تلاش برای جبران این کاستی، وعده ۱۱ میلیارد دلار کمک اقلیمی داده است، اگرچه این بودجه احتمالاً از سوی مجلس نمایندگان آمریکا در زمانی که درکنترل جمهوریخواهان در ژانویه قرار میگیرد، مسدود خواهد شد.
اد مارکی، سناتور دموکرات که از اجلاس کاپ ۲۷ بازدید کرد، گفت: «یک چهارم دیاکسیدکربن در جو ما قرمز، سفید و آبی است» (کنایه از نقش تاریخی آمریکا در افزایش غلظت گازهای گلخانهای در جو). وی تصریح کرد: «ایالات متحده مسئولیت اخلاقی و سیارهای برای شراکت، نه ممنوعیت، در تأمین مالی عادلانه اقلیمی دارد. ما نمیتوانیم کشورهایی که کمترین مسئولیت را در قبال بحران اقلیمی دارند بگذاریم تا قربانی شوند و این بار وحشتناک را به تنهایی تحمل کنند.
در نشست کاپ ۲۷ همچنین ایالات متحده با انتقاد شدید در مورد افزایش پروژههای جدید نفت و گاز در این کشور، درخواست بایدن برای جهش کوتاهمدت در تولید جهانی نفت برای کمک به کاهش قیمت بنزین در آمریکا که پس از جنگ در اوکراین و اعلام طرح جدید تجارت کربن توسط کری افزایش یافته، مواجه شد.
به گفته اوزاوا بینشی آلبرت، از اتحادیه عدالت اقلیم (Climate Justice Alliance)، توسعه طرحهای بازار کربن برای خرید گواهی جبران انتشار کربن فقط قاره آفریقا و کشورهای جنوب جهان را به آیندهای پر از آلودگی و هرج و مرج محیطزیستی محکوم میکند، همه اینها به نفع صنعت سوخت فسیلی و تجارت شرکتهای بزرگ نفتی است.
بایدن در کشور خود با فشار فعالان برای اعلام وضعیت اضطراری اقلیمی برای دورزدن ناسازگاری جمهوریخواهان و محدودکردن صدور اجارهنامههایی که هنوز آزادانه برای حفاری نفت و گاز اعطا میشود، مواجه خواهد شد. با این حال، به گفتهی پل بلدسو، تمرکز رئیسجمهور آمریکا در مورد موضوع اقلیم بر «چین، چین، چین» خواهد بود.
وی گفت: ما باید پکن را وادار کنیم که انتشار گازهای گلخانهای خود را به سمت پایین کاهش دهد. هر کاری لازم باشد، حتی اگر اعمال تعرفههای مرزی کربن باشد، باید در این راستا انجام دهیم. مهم نیست که چه باشد، این اولویت دولت بایدن است. اگر میخواهید دو گروه را مقصر بنبست اقدامهای اقلیم در جهان بدانید، چین کمونیست و حزب جمهوریخواه آمریکا را مقصر بدانید. این حقیقت موضوع است.