در گفت‌وگو با ایلنا مطرح شد؛
بحران انرژی در اروپا؛ از نفت روسی تا هماهنگی چین و آمریکا/ نگاه سعودی‌ها به بایدن است یا پوتین؟
اکنون در سیاست کاهش نرخ انرژی در بازار بین‌الملل چین و امریکا هماهنگ هستند و سفر بایدن به ریاض موجب می‌شود بهای انرژی در دنیا پایین بیاید.
به گزارش ایلنا، جو بایدن، رئیس‌جمهور آمریکا به عربستان سعودی می‌رود تا درباره کمبود انرژی جهانی گفت‌وگو کند و این در حالی است که با وجود جنگ میان روسیه و اوکراین، عربستان سعودی و روسیه بارها بر اهمیت همکاری خود در چارچوب اوپک‌پلاس تاکید کرده‌اند. سعودی‌ها ترجیح می دهند در سیاست نفتی، روابط نزدیک با روسیه را حفظ کنند زیرا هر دو کشور طی پنج سال گذشته، از توافق اوپک‌پلاس و کنترل بخش عظیمی از عرضه نفت جهان، نفع زیادی برده‌اند، بنابراین با احتیاط حرکت می‌کنند تا روسیه را به عنوان یک متحد، در گروه اوپک‌پلاس حفظ کنند و تا حد ممکن، روابط با آمریکا را هم بهبود دهند.
این گزارش حاکی است؛ رئیس‌جمهور آمریکا در مواجهه با افزایش بی‌سابقه قیمت بنزین که ماه گذشته به پنج دلار در هر گالن صعود کرد، برای نخستین بار از زمان چرخش موضع 180درجه‌ای در قبال ریاض، به عربستان سعودی سفر می‌کند.
جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی کاخ سفید هفته گذشته گفته بود: اوپک ظرفیت افزایش تولید نفت را دارد. ما بر این باوریم که ظرفیت برای انجام اقدامات بیشتر وجود دارد. بایدن و تیم وی قرار است در دیدارهای هفته جاری با سران کشورهای منطقه خلیج فارس، درخواست تولید بالاتر نفت در اوپک را مطرح کند.
در همین ارتباط محمدعلی خطیبی در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصادی ایلنا، اظهار داشت: امریکا در تحریم‌هایی که در سال‌های اخیر اعمال می‌کرد از قبل جایگزین تعیین می‌کرد و برای نفتی که از بازار خارج می‌شد، برنامه‌ریزی می‌کرد تا خلایی بوجود نیاید که معمولا این وظیفه به عربستان واگذار می‌شد. ولی اکنون شرایط روسیه و تحریم از سوی امریکا و اروپا به نحوی است که این کشورها ظرفیت مازاد و توان جایگزینی نفت روسیه را ندارند و رسما هم به امریکا اعلام کرده‌اند، اما ایالات متحده اصرار دارد که نفت بیشتری از این کشورها دریافت کند در حالی که ظرفیت مازاد ندارند، ضمن اینکه عرضه نفت روسیه زیاد است و امکان جایگزینی سخت است.
وی افزود: در هر حال امریکا تلاش دارد فشار وارد کند که از عربستان و اقمارش نفت بیشتری وارد بازار شود تا جلوی افزایش قیمت‌ها گرفته شود، آمار نشان می‌دهد این کشورها با حداکثر ظرفیت تولید می‌کنند. در نهایت اگر خوشبین باشیم یک میلیون بشکه ظرفیت مازاد داشته باشند که این رقم نمی‌تواند جایگزین روسیه شود. راه دیگر اینکه تولیدکنندگان را وادار کنند به ذخایر فشار وارد کرده و تولید غیرصیانتی داشته باشند این اقدام به چاه‌ها آسیب وارد کرده و عمر ذخایر را کوتاه می‌کند، ضمن اینکه خلا نفت روسیه را هم پاسخ نمی‌دهد، راه دیگر اینکه ممکن است از کشورهای عربستان، کویت و امارات خواسته شود از سهم بازارهای دیگر خود کم کرده و به بازار اروپا عرضه کنند تا کمبود جبران شود و این به نفع عربستان نخواهد بود، حال باید ببینیم این کشورها منافع ملی خودشان را ترجیح می‌دهند یا منافع امریکا.
نماینده اسبق ایران در هیات عامل اوپک در ادامه خاطرنشان کرد: عربستان سعی کرده رابطه خوبی با روسیه داشته باشد و به نظر می‌رسد در نظر ندارد رابطه خود را با روس‌ها بهم بزنند. به همین دلیل ممکن است با فشارهای امریکا موافقت نکنند، چون به روسیه و تعامل با روس‌ها نیاز دارد، چراکه معتقدند امریکا پشت متحدین خود را خالی کرد و به آنها نیز وفا نمی‌کند، بنابراین سعودی‌ها سعی می‌کنند رابطه با روسیه را حسنه نگه دارند.
محمود خاقانی نیز در این رابطه به خبرنگار ایلنا، گفت: این سفر یک نمایش است نه یک برنامه تاثیرگذار، زیرا حکمرانی اسرائیل در داخل سرزمین با بحران روبرو است و در عین حال بدنبال این هستند اختلافاتی که بر سر میدان گازی با لبنان دارند توسط امریکا حل شود و همچنین شرایطی تعریف کنند که احزاب اسرائیلی اختلافات خود را حل کرده و به هم نزدیک‌تر شوند. در همین حال اروپا هم با بحران روبرو است، ارزش یورو به زیر دلار سقوط کرده یعنی اقتصاد اروپا در شرایط ناخوشایندتری قرار خواهد گرفت و مهم‌ترین موضوع اینکه غرب و شرق (روسیه و چین) در یک زمینه با هم هماهنگند و آن اینکه می‌خواهند قیمت انرژی در بازار ثبات داشته و پایین بیاید.
وی افزود: در هر حال اکنون در سیاست کاهش نرخ انرژی در بازار بین‌الملل چین و امریکا هماهنگ هستند و این سفر موجب می‌شود بهای انرژی در دنیا پایین بیاید و اگر عربستان و امارات میزان تولید خود را بالا ببرند تاثیر زیادی در بازار بین‌الملل انرژی خواهند داشت.
این کارشناس حوزه بین‌الملل انرژی خاطرنشان کرد: در عین حال باید گفت ضمن اینکه عربستان از امریکا حرف‌شنوی دارد، اما برای تولید برق مقادیر قابل توجهی فراورده‌های نفتی از روسیه وارد می‌کند و به ازای آن به جای روسیه به برخی مشتریان روسیه مثل هند نفت خام تحویل می‌دهد، بنابراین به نظر نمی‌رسد در شرایط فعلی وضعیت بازار تغییر کند مگر اینکه دور جدید شیوع کرونا مصرف را کاهش دهد.
وی با اشاره به امکان توافق با عربستان برای افزایش عرضه و جایگزین کردن نفت روسیه بیان داشت: منافع حکومتی و ملی تعیین می‌کند که کشورها چگونه باشد، کمااینکه می‌بینیم ترکیه هم با امریکاست و هم عضو ناتو است، هم به اوکراین پهباد می‌دهد و هم با روسیه است و در همین حال برای مذارکات روسیه و اوکراین جهت صادرات غلات اوکراین میانجی‌گری می‌کند، بنابراین کشورها دوست و یا دشمن دائمی نیستند این اقتصاد است که تصمیم‌گیری می‌کند. ضمن اینکه همه کشورها در شرق و غرب متقاعد شده‌اند که نباید در خاورمیانه بحران بوجود آید و یا تهدیدی برای کشورهای خاورمیانه بویژه در جنوب خلیج‌فارس ایجاد شود چرا که امنیت انرژی به خطر می‌افتد.
