پروژه در ایران ابزاری برای خرید مشروعیت است / تا ۱۰۰ سال دیگر هم به اعداد مورد نیاز سرمایه‌گذاری در حوزه آب نمی‌رسیم

به گزارش خبرنگار اقتصادی ایلنا، رضا حاج کریم در نشست بررسی چالش های ناشی از کمبود آب با بیان اینکه صنعت آب صنعتی است که 100 میلیارد دلار در آمریکا و 600 میلیارد دلار در دنیا گردش مالی دارد اظهارداشت: ما در حال حاضر تمام شئون بحران آب را در کشور داریم صنعت آب زیر مجموعه صنعت احداث است و ما در کشور 20 هزار پروژه ملی و 7500 پروژه استانی داریم که 65 درصد آنها تاخیر زمانی 10 ساله دارند حتی پروژه هایی داریم که 30 سال است در حال انجام هستند. به طوری که نسل اول مدیران آن هم بازنشسته شده اما پروژه به اتمام نرسیده مثل تصفیه خانه جنوب تهران که اکنون ورودی بیش از خروجی است یعنی مشکل بهره برداری دارد و هنوز مدولها ساخته نشده است.

وی افزود: مطالعات سال 97 نشان داده  که برای 80 هزار پروژه کشور حدود 700 هزار میلیارد تومان بودجه نیاز داریم طبق شاخص 1400 تا پارسال 4 هزار هزار میلیارد ریال نیاز بود که این پروژه ها تکمیل شود که این رقم اکنون 3 تا 4 برابر شده است و اگر پروژه جدیدی شروع نکنیم 15 سال طول می کشد تا این پروژه‌ها تکمیل شود.

عضو هیات مدیره فدراسیون صنعت آب با بیان اینکه پروژه و طرح در ایران ابزاری برای خرید مشروعیت است افزود: نماینده مجلس، وزیر و هر ساختار حاکمیتی اصرار به شروع پروژه دارد ولو اینکه اعتبار نداشته باشد نتیجه این می‌شود که در لایحه بودجه پروژه‌هایی داریم که یک میلیون تومان است و استارت خوردند تا روبان بریده شود و عکس بگیرند.

وی گفت: کل سرمایه گذاری از ابتدای ساخت و ساز در صنعت آب کشور یک میلیون و 679 هزار میلیارد ریال تا سال 92 بوده است در همان سال رقم سرمایه گذاری در حوزه آب و فاضلاب برای افق 1420 ترسیم شد و نتیجه این شد که به قیمت سال 92 دو میلیون و 708 هزار میلیارد دیگر نیاز به سرمایه گذاری جدید داریم یعنی امروز باید این رقم 2 میلیون و 708 هزار میلیارد ریال را ضربدر 7/7 کنیم تا قیمت های سال 1400 به دست بیاید به عبارت دیگر نیاز داریم که 20 میلیون و 900 هزار میلیارد ریال دیگر در صنعت آب سرمایه گذاری کنیم تا به اهداف 1420 برسیم.

وی تاکید کرد: با این دور نما تا 100 سال دیگر هم به عدد 20 میلیون و 900 هزار میلیارد ریال سرمایه گذاری نمی رسیم بحث بر سر این نیست که دولت پول ندارد و یا اولویت سرمایه گذاری جای دیگر است بحث این است که نظام حکمرانی آب برای پروژه ها و اجرای پروژه های سازگاری با کم آبی و تعادل بخشی نیاز به اعتبار دارد وقتی دولت پول ندارد باید از بخش خصوصی کمک بگیرد اما موضوع این است که مثل هر سرمایه گذاری موانع عمومی داریم فضای نامناسب کسب و کار و درجه بالای ریسک، تحریم و کمبود ظرفیت و نبود نهاد مالی وجود دارد همچنین بهره وری پایین نیروی انسانی، بروکراسی، عدم ثبات سیاسی و جذابیت بازار موازی ازدیگر موانع است .

حاج کریم بیان داشت: فرض کنیم بر سر دوراهی سرمایه گذاری در برای ساخت آزاد راه و آب قرار داریم قطعا آزادراه ارجح تر است و از هزار نفر تنها 20 نفر حاضر به سرمایه گذاری در آب هستند.

وی ادامه داد: طبق شاخص بانک جهانی در منطقه ما امارات از نظر شاخص سهولت سرمایه گذاری و کسب و کار در رتبه 16 قرار دارد اما ایران بعد از ترکیه، آذربایجان و حتی پاکستان و تاجیکستان قرار گرفته است با این شرایط سوال این است که چگونه می‌توانیم به رقم 20 میلیون و 900 هزار میلیارد ریال سرمایه گذاری برسیم.

این تحلیل‌گر حوزه آب تصریح کرد: مساله آب این است که یک موضوع چند وجهی است و سرمایه گذاری در آن هم بسیار سخت بوده و با دخالت های سیاسی و اجتماعی نیز همراه است ضمن اینکه در حوزه آب نهاد تنظیم گر و ریگلاتور مستقل ندارد و سرمایه گذار حوزه آب در یک دوگانگی وزارت کشاورزی و صنعت مانده است. مکانیسیمی در کشور نداریم که بتواند به عنوان مرجع بی طرف غیر دولتی با حضور نمایندگان دولت و بخش خصوصی در مورد این حوزه قیمت گذاری کنند. زیر ساخت های لازم برای نظام عرضه و تقاضا وجود ندارد.

وی بیان داشت: در حال حاضر آب در دنیا و در بازار بین الملل مثل وال استریت معامله می شود یعنی همانند طلا و نقره و فلزات گرانبها آب هم شاخص دارد  چون آب تبدیل به یک کالای اقتصادی شده که عرضه و تقاضا قیمت آن را تعیین می کند و این در حالی استکه کشور ما با فرسنگ ها با این مساله فاصله دارند.

وی افزود: مساله دیگر ساختار حاکمیت در کشور ما به گونه ای نیست که سرمایه گذار را به عنوان سرمایه گذار ببیند ما به این بلوغ نرسیدیم که سرمایه گذار توسعه‌گر است. موضوع بعدی موانع در سرمایه گذاری در بخش آب عدم قطعیت هاست در نظام حکمرانی و مدیریت آب در ایران جایی برای بخش خصوصی و سرمایه گذار دیده نشده است .

وی تاکید کرد: اگر بخواهیم بحران آب را مدیریت کنیم باید نوع نگاه را تغییر دهیم در ابتدای دولت روحانی یک درصد اعتبارات مالیات ارزش افزوده را برای توسعه پروژه‌های درمانی در نظر گرفته‌اند که در بزنگاه کرونا به داد مردم رسید آب هم کمتر از آن اهمیت ندارد تا وقتی نوع نگاه به صنعت آب و سرمایه گذاری در این حوزه تغییر نکند شرایط تغییر نمی‌کند.

وی گفت: وقتی دولت به مجلس لایحه می‌فرستد همه 700 هزار میلیارد تومان سرمایه گذاری در پروژه مشارکتی ظرف یک ماه تعیین و تکلیف شود و ظرف دو ماه واگذار شود بدون وجود قانون بالادستی چگونه می‌توان انتظار داشت خروجی سیستم غیر از آنچه باشد که اکنون داریم.

حاج کریم گفت: ما به لحاظ فنی و مهندسی صنعت آب در منطقه غرب آسیا و خاورمیانه بی‌رغیب هستیم اما اکنون شاهدیم که بزرگان صنعت آب اولین تصمیمشان خروج از این صنعت و جایگزین کردن با دیگر صنایع است.