مصرف بنزین به مرز هشدار رسید/ سوخت وارد کنیم یا پالایشگاه بسازیم؟

عبدالعلی رحیمی‌مظفری در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصادی ایلنا، با بیان اینکه روند کنونی تولید و مصرف بنزین در کشور مناسب نیست، اظهار داشت: اگر مصرف مدیریت نشود به مشکل برخورد می‌کنیم، باید به سمت سوخت جایگزین و کاهش مصرف سوخت برویم. یا اینکه بتوانیم با تولید بیشتر زمینه صادرات را فراهم کنیم و هم مطمئن باشیم که کشور نیازی به واردات پیدا نکند.

وی با بیان اینکه مصرف بنزی پیش از تعطیلات نوروز روند صعودی به خود گرفت، افزود: دلیل هم این بود که دو سال مردم خیلی کم از خودرو برای مسافرت استفاده می‌کردند و امسال به نحوی مصرف به دلیل موج مسافرت‌ها بسیار اوج گرفت.

این عضو کمیسیون انرژی مجلس تصریح کرد: ما یک مدیریت تولید داریم و یک مدیریت مصرف، در مدیریت تولید باید سعی کنیم با احداث واحدهای تولیدی خود را ایمن‌سازی کنیم ولی از سوی دیگر اینگونه نشود که با افزایش تولید مسابقه مصرف هم راه بیندازیم. باید سیاست‌هایی که منجر به کاهش مصرف سوخت می‌شود، در کشور پیاده کنیم که میزان مصرف سوخت در هر واحد خدماتی و کاری اعم از خودرو و دستگاه‌های دیگر  را مدیریت کنیم. 

وی تاکید کرد: فرهنگ‌سازی و استفاده بهینه از بنزین و بکارگیری وسیله نقلیه عمومی و کمتر کردن تردد خودروهای تک‌سرنشین می‌تواند به مدیریت مصرف کمک کند، در هر حال راهکارهای متعددی وجود دارد، برخی می‌تواند تشویقی و برخی بازدارنده باشد. ما باید متناسب با سوخت و یارانه خدمات بدهیم، ضمن اینکه قیمت سوخت را که در شرایط فعلی اصلا روند مناسبی ندارد، به خوبی مدیریت کنیم.

نصرت‌الله سیفی نیز در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصادی ایلنا، اظهار داشت: باتوجه به افزایش خودروها و خارج از رده نشدن خودروهای قدیمی بنزینی و با توجه به اینکه تکنولوژی‌ها هم قدیمی است که مصرف را افزایش می‌دهد،  این احتمال وجود دارد که موجودی بنزین کفاف ندهد و واردکننده شویم. همچنان تعداد خودرو زیاد و مصرف‌کننده هم افزایش می‌یابد، تکنولوژی‌ها هم بروز نشده و خودروهای فرسوده هم از رده خارج نشده‌اند بنابراین انتظار افزایش مصرف حتما وجود دارد. 

وی افزود: از طرفی تعداد پالایشگاه‌های کشور ثابت است و بنزین تولیدی هم محدود است، برای تولید بیشتر یا باید پالایشگاه جدید احداث کنیم و یا اینکه پالایشگاه‌های قدیمی را بهبود کیفیت دهیم یعنی سهم تولید بنزین از هر بشکه نفت را افزایش دهیم، هر دو اقدام مستلزم سرمایه‌گذاری است و چون سرمایه‌گذاری نکردیم، بنابراین تولید بنزین در کشور ما مثل گذشته تقریبا ثابت است. 

این کارشناس حوزه انرژی گفت: اکنون برخی مواقع در تولید و مصرف سر به سر می‌شویم، اما بعد از مدتی مصرف از تولید پیشی می‌گیرد و تبدیل به واردکننده خواهیم شد. 

وی تاکید کرد: راهکار اینکه با بهینه‌سازی مصرف نیازی به ساخت پالایشگاه نیست، ما به اندازه کافی در کشور پالایشگاه داریم بنابراین اگر سمت تقاضا هزینه کنیم نیازی به هزینه در بخش تولید نیست.

سیفی بیان داشت: اکنون در دنیا میزان مصرف بنزین از 12 لیتر به 8 لیتر رسیده  اما خودروهای ما مثل قدیم هستند و حتی خودروهای بالای 30 سال تردد دارند، در هر حال اگر بخواهیم اختلاف تولید و مصرف بنزین را زیاد کنیم بهترین کار سرمایه‌گذاری در حوزه مصرف است.

وی در ادامه به اجرای طرح پایلوت توزیع بنزین در کیش اشاره و اظهار داشت: ما در گذشته طرحی بنام اجرای طرح پایلوت قشم برای کارت انرژی مطرح کردیم کار مطالعاتی آن در سال 92 ارائه شد و قرار بود کارت انرژی برای افراد مقیم در قشم صادر شود و فرد مقیم مستحق دریافت سهمیه‌ای از برق، بنزین، گازوئیل و گاز به قیمت سوبسیدی بود و بالاتر از آن را باید آزاد به قیمت فوب خلیج فارس دریافت ‌می‌کرد و اگر کسی سهمیه را مصرف نمی‌کرد بتواند در معرض فروش قرار دهد و پایه قیمت هم قیمت بازار آزاد بود، البته این طرح اجرا نشد. طرح موجود هم همان است و به نظر می‌رسد گامی در جهت منطقی‌سازی و اصلاح نسبی قیمت است

این عضو کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی گفت: واقعیت این است که ما قاچاق سوخت و تعداد زیادی مهاجر غیرقانونی در ایران داریم که سوبسید ایرانیان مقیم ایران شامل آنها هم می‌شود و این هدررفت اقتصاد کشور است، اصلاح قیمت و تخصیص بنزین بر اساس کارت ملی کار درستی است یعنی هر حرکتی در جهت سیاست‌های اصلاح الگوی مصرف و اجرای تمهدیدات قیمتی و غیرقیمتی باهم کار درستی است. هم جلوی قاچاق را هم می‌گیرد و هم اینکه مواظبت از هدررفت است و اثرات اصلاح فرهنگ و کاهش آلودگی محیط زیست را نیز در پی دارد. 

وی تاکید کرد: با اجرای طرح تخصیص بنزین به کارت ملی بازار انرژی صرفه‌جویی شده شکل می‌گیرد و علاوه بر فروش به نرخ عادلانه، گردش مالی ایجاد می‌شود و پیش‌درآمدی برای حذف یارانه‌ها هم که عملیات مالی دردسرسازی شده است، خواهد بود.

همچنین نرسی قربان درباره احتمال واردات بنزین به خبرنگار ایلنا گفت: در شرایط تحریم هم واردات و هم ساخت پالایشگاه مشکل ایجاد می‌کند، زیرا ما در پرداخت‌ها و FATF مشکل داریم.

وی افزود: اگر روابط ما با دنیای آزاد برقرار شود آنگاه چه واردات و چه ساخت پالایشگاه تبدیل به یک مسئله اقتصادی می‌شود و باید ببینیم به لحاظ اقتصادی کدام‌یک ارجحیت دارد.

این کارشناس حوزه انرژی خاطرنشان کرد: در این خصوص بررسی اقتصادی گسترده‌ای نیاز داریم، باید ببینیم هزینه پالایش نفت خام برای بنزین آیا صرفه دارد یا خیر، زیرا در برخی موارد پالایش نفت برای تولید بنزین تولید نفت کوره را هم به همراه دارد، ضمن اینکه اگر بنا بر صادرات باشد صادرات نفت‌خام آسان‌تر از نفت کوره است، بنابراین این موضوعات باید دوباره  بررسی و بهترین راهکارها مطالعه و آماده اجرا شوند.