مصرف بنزین در تعطیلات نوروز به 100 میلیون لیتر در روز می‌رسد

به گزارش ایلنا از شرکت ملی پخش فراورده‌های نفتی، کرامت ویس‌کرمی مدیرعامل شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی در گفت‌وگویی الکترونیکی شدن توزیع فرآورده تا تامین سوخت نیروگاهی و نوروزی را تشریح کرد که در ادامه می‌آید:

اقدامات انجام شده در حوزه الکترونیکی شدن توزیع فرآورده در کشور چه بوده است؟

یکی از اقدامات مهم شرکت ملی پخش در سال‌های اخیر استفاده از سامانه‌ها در حوزه تامین و توزیع سوخت کشور است که هم‌اکنون این طرح در تمامی مناطق عملیاتی ما به اتمام رسیده است و سامانه الکترونیکی در توزیع نفت‌گاز مصرف‌کنندگان جزء (کمتر از ۶ هزار لیتر به‌ جز بخش حمل‌ونقل) مورد استفاده قرار می‌گیرد. مصرف‌کنندگان جز در سالیان قبل به روش حواله دستی می‌آمدند و نفت‌گاز خود را از طریق عوامل توزیع یا فروشندگی‌های ثابت روستایی یا عامل توزیع سیار تحویل می‌دادیم، اما در طرح جدید این امر در بستر الکترونیکی انجام شده است. بنابراین سهمیه در یکی از کارت‌های بانکی آن‌ها اعمال می‌کنیم و فروشندگانی را به سیستم پوز بانکی و بستر سخت‌افزاری و نرم‌افزاری مجهز کردیم که سهمیه‌ای که برای آن‌ها مشخص می‌شود، در آن کارت ذخیره می‌شود و در فروشندگی که مصرف‌کننده تحت پوشش آن است، سوخت خود را دریافت می‌کند. این کار باعث می‌شود که ما به راحتی بتوانیم کنترل‌های بعدی را انجام دهیم و از دریافت سوخت توسط مصرف‌کننده واقعی با لیتراژ و قیمت مشخص مطمئن شویم. توزیع الکترونیکی انواع فرآورده در کشور از سال ۹۸ آغاز شده است و این طرح در سال ۹۹ به تدریج در مناطق ما کامل شد و در سال ۱۴۰۰ به طور کامل نهایی شد.

توزیع نفت سفید نیز به صورت الکترونیکی انجام می‌شود؟

توزیع نفت سفید در کشور نیز به صورت صددرصد در بین دو میلیون و ۲۰۰ هزار خانوارها به شیوه الکترونیکی انجام می‌شود. نفت سفیدی که ما هم‌اکنون بین خانوارهایی که از گاز طبیعی بی‌بهره هستند، توزیع می‌کنیم، بر مبنای بعد خانوار و اینکه موقعیت اقلیمی و جغرافیایی (سردسیر و گرم‌سیر) سهمیه ویژه‌ای دارد که قبلا به روش کوپنی توزیع می‌شد. در استان سیستان و بلوچستان خیلی از شهرها هنوز گازرسانی انچام نپذیرفته است و قبلا از کوپن استفاده می‌شد، اما اشکال این است که در توزیع کوپنی، شناسایی کردن افرادی که به کوپن نیاز داشتند، کار سختی بود که پست انجام می‌داد و به دلیل دستی بودن امکان کنترل و نظارت نیز در آن وجود نداشت، بنابراین تصمیم گرفتیم توزیع نفت سفید را نیز الکترونیکی کنیم، بستر سخت افزاری و نرم‌افزاری آن در تمام فروشندگی‌های روستایی فراهم شد. مشترکین را شناسایی کردیم و امروز حدود ۲ میلیون و دویست هزار خانوار در کل کشور برای گرمایش خود مصرف‌کننده نفت سفید هستند.

هم اکنون مشخصات این خانوارها در سامانه تجارت آسان ثبت شده است و سهمیه‌ای که در ماه برایشان مشخص می‌شود، در یکی از کارت‌های بانکی که خودشان معرفی کرده‌اند، سهمیه در آن کارت با قیمت مشخص ذخیره شده و فروشنده هم از قبل مشخص می‌شود و خود مشترک نیز شناسایی شده و می‌داند به کجا مراجعه کند و از طریق همان فروشندگی با روش الکترونیکی سوخت خود را دریافت می‌کند، بنابراین این الکترونیکی شدن علاوه بر این که امکان رصد دقیق مشخصات فرآورده‌های توزیعی در کشور را فراهم می‌کند، خدمات ما به مردم را هم تسهیل خواهد کرد. بنابراین کنترل‌های بعدی ما نیز خوب انجام پذیرفته و قابل پایش و نظارت است.

بیش از ۲ میلیون و ۲۰۰ هزار خانوار نفت سفید گرمایش موردنیاز خود را به صورت ۱۰۰ درصد الکترونیکی از بستر سامانه سدف یا تجارت آسان دریافت می‌کنند.

اقدامات شما برای ساماندهی توزیع گاز مایع در کشور چه بوده است؟

گاز مایع در کشور در اصل برای مصارف پخت‌وپز هست. یعنی آن مصرف کننده‌ای که به گاز طبیعی دسترسی ندارد و برای مصارف گرمایشی مشترک نفت سفید است، برای پخت‌وپز نیز از ال‌پی‌جی استفاده ‌می‌کنند. تا پیش از سال ۱۳۹۹ ما هیچ‌گونه نظام توزیعی مناسبی برای این مشترکان و مصرف‌کنندگان آن نداشتیم و نظام توزیع مناسبی وجود نداشت؛ از ابتدای سال ۹۹ ما طرح توزیع الکترونیکی گاز مایع را کلید زدیم و به صورت پایلوت مشابه بحث نفت سفید و نفت گاز مصرف کنندگان جزء پیاده‌سازی آن را انجام دادیم و به تدریج در ۳۷ منطقه گسترش دادیم. در واقع همان ۲ میلیون و دویست هزار خانواری که در بحث نفت سفید شناسایی شده بودند، برای مصرف گاز مایع شناسایی شده‌اند و بستری مشابه برای توزیع گاز مایع نیز ایجاد کردیم که در این مورد هم مشترک گاز مایع باز هم مراجعه می‌کند و سهمیه خود را از طریق عامل توزیع، گاز مایع را دریافت می‌کند. دیگر مصرف‌کنندگانی هم که نیاز به گاز مایع دارند، می‌توانند از طریق همین سامانه سدف، گاز مایع خود را ثبت‌نام و سهمیه خود را دریافت کنند. در بحث گاز مایع نکته‌ای که وجود دارد، متاسفانه استفاده غیرمجاز از گاز مایع است که بخش زیادی متاسفانه به صورت غیراستاندارد در خودرو استفاده می‌شود.

ال‌پی‌جی به دلیل قیمت پایینی (کیلویی ۲۳۰ تومان) که دارد، به صورت غیرمجاز به عنوان سوخت خودرو استفاده می‌کنند. این امر در شرایطی است که ما بارها بر غیرمجاز، غیرایمن و خطرآفرین بودن استفاده از این سوخت به عنوان سوخت خودرو تاکید کرده‌ایم. شرکت‌های توزیع‌کننده گاز مایع در کشور ۷۴ شرکت توزیع گاز مایع هستند که طرف قرارداد با شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی هستند و ما سهمیه‌ای را ماهیانه برای هر کدام از این شرکت‌ها مشخص می کنیم، مبدا تامین آن‌ها که پالایشگاه‌های کشور است را مشخص می‌کنیم و این شرکت‌ها مراجعه می‌کنند و گاز مایع را از مبدا تامین کننده دریافت می‌کنند و پس از پرکردن در مراکز سیلندرپرکنیف به وسیله عوامل توزیع ثابت و سیار خود توزیع می‌کنند.

توزیع سوخت نیروگاهی نیز سیستمی است؟

 تامین سوخت مایع نیروگاه‌ها نیز (نفت‌گاز و نفت‌کوره) بر مبنای سامانه‌های نرم‌افزاری انجام می‌شود، باری که برای یک نیروگاهی از انبار خارج می‌شود، به صورت سیستمی مانیتور می‌شود، یعنی زمانی که یک نفتکش از انبار خارج می‌شود، آن منطقه‌ که نیروگاه در آن قرار دارد، مانیتور می‌کند که این سوخت بابت کدام نیروگاه خارج شده است و زمانی که به نیروگاه می‌رسد، در آن جا نیز پس از تحویل اظهار سیستمی انجام می‌شود. یعنی از طریق سامانه‌ای اعلام می‌کند که محموله دریافت شده و اطلاعات وارد سامانه شده و تایید دریافت سوخت در سیستم انجام می‌شود تا نفتکش بتواند بار مرحله بعدی خود را دریافت کند و اگر آن تاییدیه نباشد، اجازه ورود به انبار به آن ناوگان داده نمی‌شود.

اقدامات شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی در زمینه توسعه سهم سی‌ان‌جی در سبد سوخت خودروها چه بوده است؟

 یکی دیگر از اقدامات شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی در سال ۹۹، بحث تبدیل خودروهای عمومی بنزینی به گازسوز یا دوگانه‌سوز کردن خودروها به منظور افزایش سهم‌ سی‌ان‌جی در سبد سوخت خودروها بود که مطابق مصوبه شورای اقتصاد قرار است یک میلیون و ۴۶۰ هزار دستگاه خودرو عمومی باری و مسافربری به دوگانه‌سوز تبدیل شوند که ما این طرح را برخلاف محدودیت‌های دوران کرونا در حال اجرای آن هستیم و تا به امروز حدود 172 هزار دستگاه خودروی عمومی باری و مسافری در قالب این طرح تبدیل شده است. این طرح طی سه تا چهار سال آینده طبق مصوبه شورای اقتصاد ادامه دارد و امیدواریم بتوانیم در افق ۱۴۰۴، بیش از یک میلیون و ۴۰۰ هزار خودروی عمومی در کشور را به طور کامل تبدیل کنیم.

در حوزه سی‌ان‌جی دو هزار و 524 تجهیز سی‌ان‌جی را در کل کشور از ابتدای ورود بحث سی‌ان‌جی به سبد سوخت خودرو تا امروز ایجاد شده است. هم اکنون به طور میانگین روزانه ۲۳ میلیون مترمکعب سی‌ان‌جی در کشور مصرف می‌شود که جایگزین همین مقدار بنزین شده است. ظرفیت خوبی هم برای توزیع سی‌ان‌جی ایجاد شده است. هم‌اکنون حدود ۴ میلیون و ۲۰۰ هزار دستگاه خودروی دوگانه‌سوز در کشور داریم که از طریق مراجعه به بیش از ۲ هزار و ۵۰۰ جایگاه سی‌ان‌جی، سوخت خود را دریافت کنیم.

علاوه بر این تفاهم‌نامه‌ای را با شرکت ایران خودرو به برای تولید تعدادی خودروی دوگانه‌سوز به امضا رسانده‌ایم که در مرحله اجرا قرار گرفته است تا در قالب همان مصوبه یک میلیون و چهارصد و ۶۰ خودرو اجرایی شود. بنابراین امیدواریم که که بحث تبدیل ناوگان و نیز تولید خودروهای دوگانه‌سوز را سرعت دهیم، چرا که با زیرساخت‌های ایجاد شده ظرفیت خوبی در بحث توزیع گاز سی‌ان‌جی در کشور ایجاد شده است و هرچقدر ما تعداد خودروها را افزایش دهیم، با همین ظرفیتی که داریم، می‌توانند سوخت موردنیاز خود را دریافت کنند.

همچنین بحث هوشمندسازی جایگاه‌های عرضه سوخت کل کشور را در حال پیگیری هستیم که کار هوشمندسازی آن‌ها به زودی اجرایی خواهد شد. مصوبه شورای اقتصاد را در این زمینه داریم و برنامه‌ریزی آن انجام شده است. هدف اصلی هوشمندسازی از اجرای این طرح تامین ایمنی در جایگاه‌های سی‌ان‌جی و ایمنی خودروهای مراجعه کننده به جایگاه است. به این ترتیب که خودرو در ابتدای ورود به جایگاه شناسایی شده و اگر جزو خودروهای مجاز ثبت‌شده در سیستم (تبدیلی و تولید کارخانه‌ای) که معاینات فنی دوره‌ای را انجام داده است و گواهینامه‌های معاینه فنی و سلامت را دریافت کرده باشد، از طریق سامانه شناسایی شده و می‌توانند سوخت موردنیاز خود را دریافت کنند.

اتفاقاتی که در جایگاه‌ها به وجود می‌آید و خودرویی منفجر می‌شود یا سیلند سی‌ان‌جی منفجر می‌شود، همه اینها به بحث تبدیل غیرمجاز باز می‌گردد، مخزن دستکاری شده و یا بازرسی دوره‌ای انجام نشده است و این هوشمندسازی جایگاه‌ها موجب جلوگیری از بروز چنین اتفاقاتی در جایگاه‌ها خواهد شد. هم‌اکنون در مرحله برگزاری مناقصه و انتخاب پیمانکار هستیم و امیدواریم که بتوانیم در سال ۱۴۰۱ این طرح را عملیاتی کنیم. اجرای این طرح نیاز به حداقل ۳۵۰ میلیون تومان (۱۳ هزار دلار) سرمایه‌گذاری برای هوشمندسازی هر جایگاه دارد و امیدواریم آن را از طریق توانمندی شرکت‌های دانش بنیان داخلی اجرایی کنیم.

میزان توزیع و مصرف فرآورده‌ها در کشور در سال جاری چه میزان بوده است؟

 از ابتدای سال ۱۴۰۰ تا اواسط بهمن ماه سال جاری به صورت میانگین روزانه حدود ۵ هزار و صد تن گاز مایع در کشور توزیع شده است که این عدد در سال گذشته، ۵ هزار و چهارصد تن بوده است که این رقم در مقایسه با سال گذشته حدود ۵.۶ درصد کاهش یافته است که یکی از دلایل آن، توزیع الکترونیکی بوده است.

از ابتدای سال همچنین به صورت میانگین روزانه ۳.۹ دهم میلیون لیتر نفت سفید در کشور توزیع کرده‌ایم که این عدد در سال گذشته ۴.۵ میلیون لیتر در روز بوده است که کاهش ۱۳ درصدی را نشان می‌دهد و علت این کاهش افزایش تعداد روستاهای گازرسانی شده است.

در حوزه توزیع بنزین نیز از ابتدای سال جاری تاکنون روزانه حدود 86.3 میلیون لیتر بوده است که این عدد در سال گذشته 75 میلیون لیتر بوده است که نشان از افزایش 15.2درصدی مصرف این فرآورده در کشور است. روند توزیع مصرف بنزین در کشور صعودی است و امروز که به ماه‌های پایانی سال نزدیک می‌شویم، باز هم افزایش خواهد یافت که البته به محدودیت‌ها و ممنوعیت‌های وضع شده نیز بستگی خواهد داشت؛ اما اگر ممنوعیت‌های کرونا کم باشد، این عدد در تعطیلات نوروزی به حداکثر مقدار می‌رسد.

چه برنامه‌هایی برای تامین سوخت نوروزی انجام شده است؟

پیش بینی ما این است که تردد در تعطیلات نوروزی امسال به مراتب از تعطیلات نوروزی سال‌های قبل بیشتر خواهد بود و پیش‌بینی ما این است که مصرف بنزین در کشور بیشتر خواهد بود و روند مصرف بنزین نیز افزایشی است؛ ما در سال 1400 در مقایسه با سال ،99 حدود ۱۶ درصد افزایش مصرف داشتیم و هر چه به روزهای پایانی سال نزدیک می‌شویم، این رقم افزایش پیدا می‌کند. ما برنامه‌ریزی‌ها را از ابتدای اسفندماه انجام می‌دهیم که برای سوخت‌رسانی در ایام تعطیلات نوروزی آماده شویم. قطعا مصرف بنزین بالا خواهد رفت و برنامه‌ریزی برای ذخیره‌سازی مناسب در انبارهای کشور انجام شده است.

مامورین و اکیپ‌های عملیاتی ما در کل کشور (در مناطق عملیاتی و حوزه ستادی) مراجعه ‌می‌کنند و مسیرهای مختلف را در کشور بررسی ‌می‌کنند، نواقص و کاستی‌ها را بررسی‌ و پیگیری کنند و برطرف کنند و انشالله برای تعطیلات نوروزی که شروع آن ۲۵ اسفندماه است، آمادگی کامل داشته باشیم. بازدید از جایگاه‌های عرضه سوخت کشور طبق رویه سال‌های قبل انجام می‌شود. در سال گذشته محدودیت و ممنوعیت تردد بود، اما امیدواریم در نوروز ۱۴۰۱ گلگشت‌های نوروزی خود را در تعطیلات امسال داشته باشیم. از ابتدای اسفند ماه برنامه‌ریزی برای اعزام اکیپ‌های عملیاتی و تیم‌های بازرسی به مناطق مختلف کشور را انجام می‌دهیم تا آمادگی کامل جایگاه‌ها را احراز کنند تا با توجه به افزایش تعداد سفرها، بتوانیم خدمات خوبی را در بحث سوخت‌رسانی در ایام نوروز پیش‌رو ارائه کنیم.

پیش‌بینی ما این است که نوروز امسال متفاوت با سال‌های قبل است و اگر محدودیت‌های کرونایی نداشته باشیم، مصرف بنزین در تعطیلات نوروزی روزانه بیش از 100 میلیون لیتر باشد.

در زمینیه سوخت هوایی نیز مشکلی نداریم و تولید ما در داخل کشور، بیش از نیاز است؛ روزانه حدود ۴ میلیون لیتر سوخت هوایی در کشور توزیع می‌شود که این رقم در ایام نوروز با توجه به افزایش تقاضا، بیشتر ‌می‌شود و به روزانه 5 میلیون لیتر نیز افزایش پیدا می‌کند.

تامین سوخت نیروگاهی در زمستان سرد سال جاری چگونه انجام شد؟

یکی دیگر از مسئولیت‌های مهم ما در شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی تامین سوخت نیروگاه‌هاست که سوخت اصلی آن‌ها گاز طبیعی است که در زمانی که قطع گاز یا افت فشار داریم، از سوخت دوم (گازوئیل و یا نفت کوره) استفاده می‌کنند. سوخت دوم نیروگاه‌های بخاری نفت کوره یا مازوت و سوخت دوم نیروگاه‌های گازی و سیکل ترکیبی نفت‌گاز است و یکی از فعالیت‌های مهم شرکت ملی پخش یا وزارت نفت در طول سال، تامین سوخت نیروگاهی است که به دلیل اهمیت و حساسیتی که در تامین انرژی الکتریکی (برق) کشور دارد، نه تنها در فصل سرد، بلکه در فصل گرم باید توجه ویژه‌ای به این حوزه داشته باشیم و ذخیره‌سازی برای فصول سرد را انجام دهیم تا در طول زمستان که افت فشار پیش می‌آید، بتوانیم سوخت موردنیاز نیروگاه‌ها را تامین کنیم.

بنابراین عملیات ذخیره‌سازی سوخت دوم در نیروگاه‌ها در طول سال انجام می‌شود و محدود به شش ماهه دوم نیست. در ابتدای هر سال شرایطی در کشور به وجود می‌آید که نیروگاه‌ها در کشور حداقل موجودی نفت‌گاز و نفت‌کوره را دارند. هر سال که به سال جدید ورود پیدا می‌کنیم، به دلیل این که نیروگاه‌ها از سوخت دوم در فصل سرد استفاده کرده‌اند، ذخیره‌ مخازنشان به حداقل می‌رسد و باید برنامه‌ریزی لازم در این زمینه انجام شود و ذخیره‌سازی مناسبی در زمینه نفت‌گاز و نفت‌کوره انجام شود، بنابراین تامین سوخت نیروگاه‌ها صرفا محدود به زمستان نمی‌شود. پس این یکی از فعالیت‌هایی است که ما هر سال داریم و هرچقدر هم پیش می‌رویم، حساس‌تر می‌شود، بحث تامین سوخت نیروگاه‌هاست.

خوشبختانه با برنامه‌ریزی خوبی که در سال ۱۴۰۰ به ویژه در شش ماهه دوم سال انجام شد و تعامل بین دستگاهی که بین ما و شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی و شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی، شرکت ملی گاز ایران و حوزه برنامه‌ریزی وزارت نفت و حوزه تولید شرکت ملی نفت ایران انجام می‌شود که همه این‌ها در بحث تولید و تحویل گاز طبیعی، تولید سوخت‌های مایع و تحویل به نیروگاه‌ها فعالیت داشتند. با ارتباط و تعامل خوبی که در سال جاری با مجموعه وزارت نیرو و دیگر دستگاه‌هایی که کمک دهنده هستند، انجام پذیرفت، این هماهنگی‌ها منسجم‌تر و بهتر انجام پذیرفت و خوشبختانه سوخت نیروگاه‌ها تاکنون به بهترین نحو ممکن انجام شد و مشکل خاصی در تولید نیروگاه‌ها و خاموشی نداشته‌ایم و امیدواریم با هماهنگی و برنامه‌ریزی خوبی که انجام می‌شود، یک ماه و نیمی که به پایان سال مانده است، نیز به همین صورت استمرار داشته باشد.

ضمن این که فعالیت سوخت‌رسانی به نیروگاه‌ها در فصل سرد و زمستان قطعا بیشتر از شش ماهه اول سال است و تلاش بیشتری انجام می‌پذیرد و شرایط خوبی در زمینه تامین سوخت نیروگاه‌ها حاکم است، چه بحث گاز طبیعی به عنوان سوخت اول که سوخت مایع در حال انجام است و امیدواریم تا پایان سال این شرایط پایدار باشد و از ابتدای سال هم باز ذخیره‌سازی در نیروگاه‌ها را بتوانیم به نحو مطلوب‌تر و بهتر انجام دهیم برای باز دوره سرمای سال آتی که باز نیروگاه‌ها سوخت پشتیبان و سوخت مایع را داشته باشند. یکی از کارهای بسیار مهمی است که بایستی به آن توجه ویژه شود، از فعالیت اصلی شرکت ملی پخش است. جوری که خود مجموعه وزارت نفت و دیگر شرکت‌های مهم ذیربط به این مهم توجه دارند و امسال اتفاق خوبی افتاد و به نحو مطلوب‌تری سوختشان تامین شد و امیدواریم که این وضعیت پایدار ادامه داشته باشد.

ذخایر سوخت نیروگاهی به صورت مستمر تامین می‌شود. در همین جلسات هماهنگی روزانه‌ یا هفتگی که در سطوح مختلف مدیریتی برگزار می‌کنیم، هماهنگی‌های لازم جهت تامین سوخت موردنیاز حوزه نیروگاهی انجام می‌شود. وضعیت ذخایر ما در سال جاری نسبت به مدت مشابه سال گذشته بسیار مطلوب است و با همین برنامه‌ریزی خوب می‌توانیم به شکلی حرکت کنیم که ترکیبی از گاز طبیعی، نفت گاز و نفت کوره را به بخش‌های نیروگاهی تحویل دهیم.

سوخت‌رسانی زمستانی غیرنیروگاهی در سال 1400 چگونه انجام شد؟

 در زمستان به غیر از نیروگاه، سوخت‌رسانی زمستانی غیرنیروگاهی را نیز در کل کشور داریم که این سوخت‌رسانی در شرایط برف و باران‌های شدید و سیل‌آسا شرایط ویژه‌ای پیدا کرده و حجم آن افزایش پیدا می‌کند، در زمستان سال جاری نیز ما شاهد بارش برف شدید در شمال و شمال غرب کشور بودیم و در جنوب کشور نیز بحران سیل را داشتیم و در خیلی از استان‌ها دما به ۲۰ درجه زیر صفر و حتی در برخی نقاط از جمله سقز به ۲۲ درجه سانتی‌گراد زیر صفر رسید. در استان‌های لرستان، اردبیل، کردستان و کرمانشاه نیز شاهد بارش برف بی‌سابقه‌ای بودیم. اما با تمام مشکلاتی که در حوزه ترددی و رفت‌وآمدی داشتیم، کوچکترین مشکل و کمبودی در حوزه تامین سوخت مصرف‌کنندگانی که در این مناطق حضور دارند، نداشتیم و در تمام مناطق روستایی که نیاز به نفت سفید و گاز مایع داشتند، سوخت موردنیازشان را دریافت کردند و هیچ گزارشی مبنی بر کمبود سوخت در هیچ نقطه‌ای از کشور نداشتیم که این امر هم با تلاش همه ‌همکاران ما در مناطق که دچار بحران شده بودند، انجام شد.