زنجیره تأمین و توزیع سوخت کشور به طور کامل الکترونیکی شد

به گزارش ایلنا از شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی ایران، علی‌اصغر عباسی، مدیر عملیات شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی ایران  آخرین اهداف برنامه‌ریزی شده و دستاوردهای این مدیریت در طول یک سال گذشته را تشریح کرده که در ادامه می‌آید.

برای شروع بفرمائید مدیریت عملیات شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی دقیقا چه وظایفی را بر عهده دارد؟

شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی در چرخه تأمین، نگهداشت و توزیع فرآیندهای نفتی فعالیت می‌کند و سوخت را به بخش‌های مختلف مصرف از جمله واحدهای صنعتی، کشاورزی، اصناف خانگی و هر جایی که احتیاج به فرآورده‌های نفتی تصفیه‌شده پالایشگاهی است، ارسال می‌کند. این شرکت بیش از ۲۲۰ میلیون لیتر فرآورده در روز توزیع می‌کند که مدیریت و برنامه‌ریزی برای عرضه این حجم از فرآورده در مدیریت عملیات انجام می‌شود. هم‌اکنون در بخش خانگی، بیش از دو میلیون و 400 هزار مصرف‌کننده داریم.

در مدیریت عملیات در طول یک‌ سال گذشته برای بهبود فرآیندها در راستای اجرای سیاست‌های دولت الکترونیک، در تمامی حوزه‌هایی که به مردم ارائه خدمت می‌کنیم، شرایط برای دسترسی مصرف‌کنندگان سوخت، تسهیل شده است و امروز می‌توانیم بگوییم تمامی زنجیره سوخت از نقطه درخواست تا رسیدن به دست مصرف‌کننده اصلی، به صورت کاملا مکانیزه انجام می‌شود و آخرین حلقه مفقوده این روند، توزیع الکترونیکی گاز مایع بود که درسال گذشته به خوبی انجام شد و امروز کل فرآیندهای عرضه فرآوره در کشور به صورت مکانیزه انجام می‌شود و به جرأت می‌توانیم بگوییم شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی فراتر از تعهدات خود عمل کرده است.

امروز سامانه درخواست فرآورده (سدف) شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی حدود 40 سرویس را با بیش از ۲۸ سازمان دیگر مرتبط با تبادل اطلاعات انجام می‌دهد. شناسایی‌ مصرف‌کنندگان عمده و جزء بر مبنای زیرساخت‌های آماری سازمان‌هایی است که با این حوزه مرتبط هستند. برای مثال وقتی که مصرف‌کننده برای ثبت‌نام مراجعه می‌کند، تمامی اطلاعات او از اطلاعات هویتی، بانکی و ... با اتصال به سامانه دیگر سازمان‌ها، صحت‌سنجی شده و صحت و سقم آن چک می‌شود. بنابراین مشتریانی که از ما سوخت دریافت می‌کنند، حتما باید توسط سازمان‌های دیگر (ثبت‌احوال، پست، شبکه شاهکار، شرکت گاز و برق) و سازمان‌های متولی مصرف‌کننده تأیید و شناسایی کاملی از آنها انجام شده باشد. بنابراین در یک سال گذشته از بهمن سال 1399 تا بهمن ۱۴۰۰، تلاش کرده‌ایم که اقدامات حوزه توزیع را بر مبنای فرآیندهای سیستمی و زیرساخت‌های نرم‌افزاری طراحی کنیم تا دسترسی مردم به فرآورده‌های نفتی تسهیل شده و شفافیت بیشتری نیز در به دست آوردن آمارها وجود داشته باشد. با سیستمی‌شدن زیرساخت‌ها و همچنین ارائه خدمات با کم‌کردن دخالت عامل انسانی، تخلفات احتمالی به حداقل رسیده است و ضمن تسریع در روند سوخت‌رسانی با کنترل عملکردها از عرضه خارج از شبکه و قاچاق سوخت نیز پیشگیری به عمل خواهد آمد.

فرآیند سیستمی شدن در چه حوزه‌های دیگری محقق شده است؟

ما در بخش‌های مختلف مصرف، استفاده از سامانه‌های نرم‌افزاری را جزء اولویت‌های کاری خود قرار داده‌ایم و برای این کار بحث شناسایی مصرف‌کنندگان در بخش‌های مختلف به ویژه کشاورزی، صنعت، حمل‌ونقل و بخش خانگی را در دستور کار قرار داده‌ایم، به نحوی که دیگر نیاز نیست که یک مصرف‌کننده ساکن در دورترین نقطه کشور مانند گذشته به صورت حضوری به ادارات شرکت ملی پخش مراجعه و حواله‌ را به صورت فیزیکی دریافت کند.

در بخش‌های صنعتی نیز دیگر نیاز نیست که مصرف‌کننده بخواهد درخواستی را از سازمان متولی بگیرد و آن را به نواحی تحویل دهد و مجدد به حواله تبدیل شود و تمامی مصرف‌کنندگان می‌توانند در هر نقطه‌ای از کشور، نیازشان را با مراجعه به سامانه‌ تجارت آسان (سدف) ثبت کنند و فرآورده نفتی مورد نیازشان بر اساس میزان عملکرد برآورد شده و سهمیه اختصاص می‌یابد. به نحوی که ما امروز می‌توانیم با استفاده از این سامانه، میزان سوخت مصرفی مشتریان را رصد کنیم و خود مصرف‌کنندگان نیز می‌توانند با مراجعه به حساب کاربری خود، روند دریافت سوخت خود را رصد کنند و این یکی از اقدامات مؤثر انجام شده است.

در حوزه‌های کشاورزی، با شناسایی مصرف‌کنندگان، اکثر کشاورزان سوختشان را به صورت الکترونیکی دریافت می‌کنند و سهمیه آن‌ها روی کارت‌های بانکی آن‌ها تغذیه شده است و به راحتی می‌توانند با مراجعه به سامانه سدف درخواست خود را ثبت کنند و در زمان دریافت سهمیه به نزدیک ترین فروشندگی محل مراجعه کرده و سهمیه خود را منطبق با زیرساخت بانکی دریافت کنند.

از دیگر اقدامات و وظایفی که ما برعهده داریم، مباحث مردم‌داری، مردم محوری و کاهش مشکلات و دغدغه‌های مردم برای دریافت سوخت است که در این زمینه تلاش می‌کنیم با نظارت دقیق بر عملکرد بخش‌های خدماتی، سوخت موردنیاز مردم به نحو مطلوبی توزیع شود. برای مثال کمیته‌ای در شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی بر عملکرد عاملین توزیع سوخت نظارت می‌کند و اگر از قرارداد فی‌مابین تخطی صورت گیرد و یا خدمات به مردم در چارچوب درست انجام نشود، (مثلا گران‌فروشی انجام شده باشد یا توزیع کمی و کیفی مناسبی انجام نشده باشد) در کمیته های رسیدگی به تخلفات بررسی می‌شود که البته از خدمات مثبت این عزیزان در حوزه توزیع سوخت نیز تشکر و قدردانی می‌کنم.

طرح توزیع الکترونیکی گاز مایع چه زمانی نهایی شد؟

طرح توزیع الکترونیکی گاز مایع از اقدامات مثبت دیگری بود که در سال‌ ۹۸ آغاز و در خرداد ماه ۱۴۰۰ کامل شد. در گذشته شرکت‌های موزع، گاز مایع را از مبادی تأمین دریافت می‌کردند و خریدها را به صورت متمرکز انجام می‌دادند و سپس توزیع می‌کردند. اقدام خوبی که در این خصوص صورت گرفت این بود که با برنامه‌ریزی در بخش خرید شرکت‌های موزع، مشتریان حواله‌ها را به صورت منطقه‌ای و در استانی که مصرف دارند، خرید ‌می‌کنند که کاملا قابل رصد و هماهنگ با روش توزیع سایر فرآورده‌های نفتی است و مهمتر از آن، توزیع آن بر مبنای کارت بانکی و زیرساخت بانکی انجام می‌شود. به نحوی که مصرف‌کننده زمانی که برای دریافت کپسول گازمایع مراجعه می‌کند، سهمیه تغذیه شده در کارت را با قیمت مصوب، دریافت ‌می‌کند که البته در بخش نفت سفید و نفت‌گاز نیز به همین شکل است و فروشنده نمی‌تواند بیشتر از آن مقداری که قیمت واقعی فرآورده است، دریافتی داشته باشد و با توجه به چالش‌های موجود در زمینه توزیع گاز مایع، این یکی از مهمترین اقدامات ما در حوزه عملیات شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی بوده است. لازم به ذکر است، تمامی فرآورده‌های یاد شده برای یک فرد از طریق کارت بانکی اختصاص می‌یابد.

آیا بخش‌های دیگر عملیات توزیع سوخت مکانیزه شده است؟

بله، در بحث انبارهای نفت و سیستم فروش فرآورده‌های نفتی به مصرف‌کنندگان عمده نیز هم همین کارها را انجام داده‌ایم و امروز بیشترین عملیات ما در انبارهای نفتی، بر مبنای زیرساخت‌های بانکی است و تمام حواله‌های نفتی که در سامانه فروش ما صادر می‌شود، مبتنی بر زیرساخت‌های بانکی است و تماما از نقطه خرید تا نقطه توزیع، به صورت مکانیزه است و هیچ نیازی نیست که مشتری این کار را انجام دهد. یکی دیگر از اقدامات مؤثر، اصلاح فرآیندهای عملیاتی در سامانه درخواست فرآورده‌های نفتی، انبارهای نفت، فروش مرزی و ارزیابی عملکرد مناطق است که این بخش‌ها، بیشترین حوزه‌های کاری و اقداماتی بوده که ما توانستیم در این یک سال انجام دهیم.

در حمله سایبری چه اقداماتی در مدیریت عملیات شرکت صورت گرفت؟

پس از حمله سایبری نیز در بین همکاران ما، تلاش ارزشمندی انجام شد و خوشبختانه با اقدام به موقع، انعطاف پذیری در فرآیندهای توزیع سوخت، تیر دشمنان به سنگ خورد و خوشبختانه موفق شدیم بدون کوچترین وقفه‌ای و در کمترین زمان ممکن، در عرضه فرآورده‌های نفتی در جایگاه‌ها، خدمات خود را از سر بگیریم، چرا که سریعا با توجه به شیوه‌ها و دستورعمل‌هایی که برای مواقع بحرانی پیش‌بینی کرده بودیم، توانستیم به موقع از سیستم توزیع مکانیزه به سیستم غیر مکانیزه و دستی تغییر وضعیت داده و روند سوخت‌گیری در جایگاه‌ها به شرایط عادی برگردد تا کمترین خدشه‌ای به مشتریان و متقاضیان سوخت بخش حمل‌‍ونقل وارد نشود.