یک کارشناس انرژی در گفت‌وگو با ایلنا:
درآمد تعرفه‌های پلکانی نباید هزینه حقوق عقب افتاده کارمندان دولت شود!
یک کارشناس انرژی می‌گوید: در علم اقتصاد به برخی از کالاها که در دسترس عموم مردم است و همه از آنها استفاده می کنند، کالاهای عمومی می‌گویند. حوزه انرژی زیر مجموعه این نوع کالاهاست که در اختیار همه قرار دارد. در اقتصاداجتماعی کشور ما نیز به این کالاها همان عمومی گفته می شود که متکی به ذخایر زیرزمینی بوده و ثروت ملی محسوب می شود که یا مستقیم از زیر زمین استحصال یا به صورت برق و بنزین در اختیار مردم قرار می گیرد. از آنجایی که این کالاهای عمومی است و باید در اختیار همه باشد، مدیریت آن نیز باید خاص و درست باشد. معمولا آمار نشان می دهد که این نوع کالاها توسط طبقه برخوردارتر بیشتر مصرف می شود و بر اساس یک منطق اقتصادی برای کنترل و مدیریت قیمت آن هم باید با ابزار قیمت وارد شویم. یعنی قیمت را طوری برنامه ریزی کرده و این کالاها را طوری بین دهک های مختلف توزیع کنیم که هر کس بیشتر مصرف کرد، پرداخت بیشتری هم داشته باشد که به این روش پلکانی می‌گویند.
سعید میرترابی در گفت‌وگو با ایلنا بیان کرد: به طور کلی در برخی از انرژی‌ها این نوع مدیریت مصرف مانند برق و آب در حال حاضر دیده می‌شود. مثلا بنزین تا حدی مصرفش یارانه دارد و از این حدی به بعد باید به صورت آزاد محاسبه و خریداری شود. برای مصرف این کالاها باید الگویی قابل دفاع و متناسب با درآمد یک خانواده معمولی ایرانی طراحی شود. بعد از این میزان مصرف باید به صورت پلکانی تعریف شود که این پله در ایران هنوز تعریف نشده است. البته برای بنزین این پله طراحی شده اما فقط یک پله که بعد از آن به سمت مصرف و پرداخت آزاد می رود، در حالی که باید چند پله باشد.
وی در پاسخ به این سوال که آیا اجرای تعرفه پلکانی می‌تواند برای دولت درآمدهای پایدار ایجاد کند، نیز بیان کرد: قطعا صرفه جویی در مصرف انرژی در نتیجه اجرای تعرفه‌های پلکانی می‌تواند برای دولت یک منبع پایدار درآمدی در دراز مدت باشد. بر اساس آمارهای موجود ذخایر انرژی ایران در جهان در رتبه دوم و یا به تعبیری حتی رتبه اول قرار دارد. یعنی ما از این نظر دارای ذخایر بسیار غنی هستیم. وقتی مدیریت مصرف به صورت پلکانی شکل بگیرد، یک منبع درآمدی بزرگ از سوی پرمصرف‌ها برای دولت ایجاد می‌شود؛ در این شرایط شبکه‌های توزیع و خدمات دهنده برق و انرژی که غالبا دولتی هم هستند، هزینه لازم برای سرمایه‌گذاری ندارند. ما در برخی بخش‌ها برای بهینه سازی زیرساخت‌ها نیاز به سرمایه داریم مانند آب و برق که باید این درآمدها به این بخش ها اختصاص یابد.
این کارشناس انرژی همچنین اضافه کرد: اگر تعرفه گذاری پلکانی اجرا شود، می‌توانیم درآمدهای این بخش را برای بهینه سازی زیرساخت‌ها هزینه کنیم. البته مدیریت این مساله به برنامه ریزی‌های کلان در بودجه دارد. البته باید این مساله را نیز مدنظر داشته باشیم که دولت این درآمد را باید در همین بخش هزینه و سرمایه گذاری کند نه برای پرداخت حقوق عقب افتاده کارمندان!
میرترابی در ادامه در خصوص نقش ماینرها در بخش انرژی به خصوص برق نیز اظهار کرد: اینکه ماینرها در ایران به راحتی فعالیت می‌کنند این است که در ایران برق بسیار گران تولید و ارزان توزیع می‌شود. در خصوص مصرف برق توسط ماینرها آمار دقیقی در دست نیست. برخی این میزان را 500 مگابایت ذکر می‌کنند یعنی کمتر از هزار مگابایت که قطعا این رقم درست نیست.به طور کلی تولید هر کیلو بایت ساعت برق در ایران 50دلار هزینه بردار است که باید به این مبلغ میزان سود تولید کننده و سایر هزینه ها را نیز اضافه کرد. پس باید به مبلغی عرضه شود که به سود تولید کننده یا همان دولت باشد، در حالی که این گونه نیست. ما در ایران برق را با یک پنجم قیمت جهانی عرضه می‌کنیم. که البته به دلیل شرایط درآمدی و اقتصادی مردم امکان واقعی کردن قیمت فعلا وجود ندارد. پس برای کاهش هزینه‌ها و ایجاد درآمد برای دولت و صادارت مازاد انرژی راهی جز پلکانی کردن هزینه‌های مصرف انرژی نداریم.
وی در پایان نیز تاکید کرد: در ایران ما در برخی از بخش‌ها کم کاری کرده‌ایم. انرژی‌های تجدیدپذیر در ده سال اخیر با یک تحول و انقلاب در دنیا روبرو بوده است. هزینه این نوع انرژی بسیار پایین و ارزان است و ما در کشورمان ظرفیت تولید این انرژی‌ها را داریم. با گسترش این نوع انرژی‌ها می‌توانیم در مصرف صرفه جویی کرده و مازاد را برای صادرات در نظر بگیریم و از این منظر دولت درآمد پایداری کسب کرند و در همین بخش نیز سرمایه گذاری نماید.
