تشریح جزییات کشت فراسرزمینی ایرانیان در افغانستان و روسیه/ موضع کابل در مورد آرین بانک هنوز روشن نیست

علی رضوانی‌زاده در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصادی ایلنا، با اشاره به ظرفیت‌های کشت فراسرزمینی در افغانستان، گفت: کشت فراسرزمینی در افغانستان موضوع جدیدی نیست و آغاز به کار کشت فراسرزمینی در این کشور به 4 سال پیش باز می‌گردد. پیش از توافق‌ با حاکمان جدید این کشور، ما در افغانستان کشت فراسرزمینی را آغاز کرده بودیم.

وی با بیان اینکه محصولات آب بر در این کشور کشت می‌شود، خاطر نشان کرد: اقلیم این کشور برای کشاورزی مساعد است همچنین دسترسی به این کشور آسان و می‌توان کارگر ماهر با قیمت مناسب استخدام کرد. چغندرقند یکی از محصولاتی است که در این کشور کشت می‌شود و می‌توان باکشت این محصول نیازهای وارداتی کارخانه‌های قند و شکر در شرق کشور را تامین ‌کرد.

وی با اشاره به محور دوم فعالیت اقتصادی ایران با افغانستان، افزود: بحث صادرات ماشین‌آلات و خدمات فنی ومهندسی به این کشور نیز دارای اهمیت است در این بخش  می‌توان در شرایط برد- برد و دو سویه، تجارت عملیاتی شود.

رضوانی‌زاده با بیان اینکه بخش خصوصی باور دارد که ایجاد شغل در افغانستان به معنی کمک به امنیت و معیشت مردم در این کشور است، افزود: درست که ما در زمینه آب‌های مرزی با این کشور اختلافاتی داریم اما از سوی دیگر مفهومی به نام آب مجازی در مدیریت منابع آبی و اقتصاد جهانی تعریف شده است که با توجه به این مفهوم می‌توان با کشت محصولات آب‌بر در این کشورعلاوه‌بر مدیریت در میزان مصرف آب، می‌توان فرصت صادرات خدمات فنی و مهندسی را فراهم کرد.

این فعال اقتصادی با بیان اینکه بخش قابل توجهی از موفقیت در کشت فراسرزمینی منوط به توافق‌های مشترک ایران و افغانستان در حوزه قرنطینه و حفظ نباتات است، افزود: این مسئله هنوز شفاف نشده است چراکه در این کشور ساختار و سازمان استاندارد برای تولید و نظارت بر محصولات کشاورزی تشکیل نشده است از این‌رو لازم است ابتدا در این کشور تولید محصولات استاندارد محور رقم بخورد.

بنا به اظهارات وی، خشکبار تولید شده در این کشور به دلیل نبود سیستم‌های مشترک و توافقی قرنطینه‌ای مستقیم وارد ایران نمی‌شود و بعد از ترانزیت به کردستان عراق به‌صورت قاچاق وارد کشور ما می‌شود از این‌رو لازم است که توافق مشترک در این زمینه تسریع شود.

رئیس انجمن کشت فراسرزمینی ایران با اشاره توقف فعالیت آرین بانک در این کشور، گفت: آرین بانک با سرمایه گذاری مشترک بانک‌های ملی و صادرات ایران در افغانستان فعالیت می‌کرد که دولت قبل افغانستان با فشار آمریکایی‌ها مجوز فعالیت این بانک را لغو کرد. هنوز دولت جدید افغانستان موضع خود را در این رابطه روشن نکرده است که در جهت منافع ملی خود گام برمی‌دارد و یا در راستای منافع آمریکا قدم بر می‌دارد. اگر این مسئله حل شود بسیاری از مشکلات کشاورزی فراسرزمینی حل خواهد شد و می‌توان محصولات را به صورت سلف خریداری و امکان مبادلات و صادرات نهاده‌های کشاورزی و سرمایه‌گذاری در کشاورزی فراسرزمینی را سرعت ببخشید.    

وی در پاسخ به این پرسش که بحث امنیت در افغانستان اهمیت ویژه دارد آیا تضمینی وجود دارد که کشاورز بعد از کشت بتواند محصول را به ایران صادر کند؟ گفت: به نظر من امروز افغانستان امن‌تر از 2 سال پیش است. سرمایه‌گذاری در این کشور با دیگر کشورها از جمله در روسیه، برزیل و ونزوئلا متفاوت است نیروی انسانی مورد نیاز از ایران به این کشورهای اعزام می‌شود و توجه به سرمایه گذار خارجی از نظم و نظام استاندارد و بین المللی برخوردار است و علاوه بر تولید فرصت درآمد ارزی برای ایرانیان ایجاد می‌شود این در حالیست که ما از ایران نیروی انسانی به افغانستان نمی‌بریم.

این فعال اقتصادی در ادامه بیان کرد: در افغانستان راه کشاورزی فراسرزمینی سرمایه‌گذاری مستقیم نیست بحث کشت قراردادی است اگر بانک مشترک دوباره فعالیت‌هایش را از سر بگیرد کشت فراسرزمینی در حاشیه امن حرکت می کند زیرا این بانک تضامین و شرایط امنیت سرمایه‌گذاری را فراهم می‌کند.

به گفته وی، متاسفانه برخی افراد ناآشنا به کشاورزی فراسرزمینی، آدرس غلط به وزیر و مجلس می‌دهند و باور درست مسئولان را متوقف یا منحرف می‌کنند. کشاورزی فراسرزمینی فقط آمریکای لاتین نیست و همه تخم مرغ‌ها قرار نیست در روسیه و برزیل گذاشته شود، آذربایجان و افغانستان هم دارای اهمیت برای توجه و سرمایه گذاری هستند.

رضوانی زاده با اشاره به کشت فراسرزمینی در روسیه، گفت: می‌توان همه آنچه برای کل موضوع کشاورزی فراسرزمینی هدف‌گذاری کرده‌ایم در این کشور عملیاتی شود. اما عاقلانه نیست که تمام توان خود را در یک کشور معطوف کنیم از این‌رو لازم است که صندوق مشترک همکاری‌های اقتصادی ایران و روسیه ایجاد شود.

وی در ادامه بیان کرد: ایجاد این صندوق به ما کمک خواهد کرد که  نه تنها در کشاورزی فراسرزمینی، بلکه در حوزه لجستیک و حمل‌ونقل ورود کنیم. در حال حاضر یک کشتی‌ رو رو در دریایی خزر نداریم این در حالیست که ترکیه که انحصار تجارت شرق دریایی خرز را در دست دارد هم در آذربایجان بندر دارند 18 کشتی رو رو در اختیار دارد. توجه به سرمایه‌گذاری در حوزه حمل‌ونقل دریایی و ریلی روسیه با سرمایه‌گذاری ایرانیان اهمیت ویژه دارد و در پایدارسازی روابط ایران و روسیه و اوراسیا تاثیر سریع و مهم می‌گذارد.

وی با بیان اینکه از ناحیه روسیه منعی برای کشت فراسرزمینی وجود ندارد، گفت: این کشور تا پایان سال 2025 درصدد است که 4 میلیون از مراتع خود را به زمین‌های کشاورزی اضافه کند و ما می‌توانیم از این فرصت استفاده کنیم مشروط به اینکه دولت تسهیلات سرمایه‌گذاری را فراهم و انگیزه سرمایه‌گذاری را برای بخش خصوصی فراهم کند. نوسان‌های نرخ ارز در سال‌های اخیر توان سرمایه‌گذاری بخش خصوصی را کاهش داده و آنها نمی‌تواند در وسعت چند صد میلیون دلاری در این حوزه سرمایه‌گذاری کند و خواهان حمایت‌های دولت در این زمینه هستند.

رئیس انجمن کشت فراسرزمینی ایران با نقد ساختار دولت‌ها در ایران، گفت: اگر دولت‌ها در این بخش سرمایه گذاری کنند در ازای آن می‌توانند باقیمت مناسب‌تر محصول را از کشاورز فراسرزمینی خریداری و وارد کشور کنند. عربستان حدود 5 سال پیش کشت فراسرزمینی را آغاز کرد اما میزان سرمایه‌گذاری این کشور امروز به 50 میلیارد دلار رسیده است این در حالیست که سرمایه‌گذاری ما در این 5 سال کمتر از 150 میلیون دلار افزایش یافته است.

به گفته وی، بخش‌خصوصی به‌صورت خرد در 20 کشور فعالیت خود را دنبال می‌کنند. اگر انتظار داریم که از سبد کشاورزی روسیه سهمی داشته باشیم باید در کشاورزی این کشور سرمایه‌گذاری کنیم و این مهم بدون حمایت دولت بی‌معنی و در حد شعار باقی می‌ماند. هم اکنون 30 میلیون تن محصولات کشاورزی وارد کشور می‌شود که می‌توان 5 میلیون تن شامل جو، ذرت، گندم و دانه‌های روغنی را در روسیه تولید و وارد کشور کنیم. محصولاتی که با دانش فنی و نیروی انسانی ایرانی در آنجا تولید شده‌اند.