در گفت‌وگو با ایلنا مطرح شد:
بی‌توجهی به اقتصاد گردشگری در سال‌های اخیر/ اقامتگاه‌های بومگردی فراموش شدند
رییس سابق سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری، خاطر نشان کرد: اقتصاد گردشگری در سال‌های اخیر جزو اولویت دولت‌ها نبوده است. و ریشه این بی‌توجهی‌ها را باید در سرکارآمدن مدیران ناکارآمد جست‌وجو کرد.
محمد شریف ملک‌زاده در گفت‌گو با خبرنگار اقتصادی ایلنا، پیرامون الزامات توسعه اقتصاد توریسم، گفت: اقتصاد توریسم یکی از مولفه‌های مهم اقتصادی است که در 8 سال گذشته به آن توجه نشد و به محاق رفت. این در حالیست که در کشور امکانات وسیعی در حوزه گردشگری و ابنیه‌های تاریخی، هنرهای صنایع دستی داریم که هر کدام از این‌ها می‌تواند جداگانه به‌عنوان یک منبع درآمد تولید ملی محسوب شود.
وی با اشاره به شناسایی نشدن ظرفیت‌های گردشگری در ایران، خاطر نشان کرد: اقتصاد گردشگری در سال‌های اخیر جزو اولویت دولت‌ها نبوده است. و ریشه این بی‌توجهی‌ها را باید در سرکارآمدن مدیران ناکارآمد جست‌وجو کرد. ساختار مدیریت در داخل کشور به گونه‌ایست که هر فردی که در راس مدیریت یک نهاد می‌نشیند نمی‌تواند تصمیمات لازم را در حوزه توسعه و کارآفرینی ایجاد کند.
وی با بیان اینکه مدیران 8 سال گذشته سازمان میراث فرهنگی بخش‌خصوصی را منفعل کردند، خاطر نشان کرد: بخش خصوصی در سیستم مدیریتی گذشته هیچ امیدی به دولت برای توسعه گردشگری نداشت. زمانی‌که من ریاست این سازمان را برعهده داشتم تلاش کردم اختیارات و وظایفی که در صدور مجوزها و خدمات مسافرتی و جهانگردی را به بخش خصوصی واگذار کنم و این مهم مصوبه دولت نیز شد.
ملک زاده ادامه داد: اما بعد از اینکه این سمت را به شخص دیگری واگذار کردم ظرف مدت دو هفته این مصوبه لغو شد و تمام اختیارات دوباره به سازمان میراث فرهنگی واگذار شد. به نظربنده این اتفاق نادرستی بود چراکه بخش خصوصی خود باید تصمیم گیرنده امورات خود باشد. اگر همه امکانات در اختیار دولت باشد نمی‌توان انتظار داشت که بخش خصوصی مقتدری داشته باشیم که پای کار باشد و بتواند از پس اجرای امور بربیایید.
وی با اشاره به اقدامات جدید مدیران سازمان میراث فرهنگی، گفت: مدیران جدید رویکرد مناسبی نسبت به بخش خصوصی دارند و تعامل‌هایی خوبی با بخش خصوصی و نخبگان این حوزه ایجاد کردند که این امید را در ما ایجاد کرده‌اند که شاهد شکوفایی این بخش باشیم.
رییس سابق سازمان میراث فرهنگی با اشاره به الزام تبلیغات داخلی و بین‌المللی برای توسعه گردشگری در ایران، تصریح کرد: اگر تبلیغ صنایع دستی و ابنیه‌های تاریخی در دستور کار قرار نگیرد بخش خصوصی نمی‌تواند در این زمینه ورود کند چراکه بودجه لازم در این بخش را ندارد. این مهم وظیفه حاکمیت و دولت‌هاست چرا که امکانات لازم را برای تبلیغات در اختیار آنهاست. دولت می‌تواند از کانال سفیران و رایزن‌های فرهنگی و بازرگانی در خارج از کشور این مهم را عملیاتی کند.
به گفته ملک‌زاده، ایجاد شبکه تلویزیونی بین‌المللی مختص گردشگری یکی از اقدامات در راستای توسعه این مهم در کشور است. اگر تلاش داریم که گردشگری همه زمانی و هم مکانی شود باید یک شبکه مختص گردشگری راه‌اندازی کنیم. در حال حاضر شبکه خبر، شبکه بازار و.... در کشور داریم اما در این بین جای شبکه‌ای که مختص گردشگری باشد و مناطق بکر و جاذبه‌های معروف و کمتر شناخته شده 31 استان کشور را در سطح ملی و بین‌المللی معروفی کند خالی است.
وی بابیان اینکه در افق 1404پیش‌بینی ورود 20 میلیون گردشگر شده است، افزود: اگر بخواهیم این مهم اجرایی شود نخست باید زیرساخت‌ها در این زمینه را فراهم کنیم در بسیاری از استان‌های کشور در حوزه حمل و نقل، محل‌های اقامتی با مشکلات جدی مواجه هستیم که نخست باید آنها را مرتفع کنیم.
ملک زاده با اشاره به الزامات دیدن یک اثری که ثبت جهانی شده است، افزود: شهر سوخته سیستان و بلوچستان سالهاست که ثبت جهانی شده است. اما اینجا این پرسش مطرح است که آیا امکانات برای گردشگران داخلی و خارجی برای رفتن به این نقاط وجود دارد؟ آیا شرایطی را فراهم کردیم که علاقه‌مندان به سرمایه‌گذاری در این بخش ورود کنند؟ در حال حاضر 20 اثر ثبت جهانی شده‌اند اما چقدر توانستیم آنها را در سطح ملی و بین‌المللی معرفی کنیم وتا چه میزان در این بخش موفق بودیم؟
وی بااشاره به اقدامات خود در زمان احراز ریاست سازمان، گفت: من تلاش کردم معنای واقعی گردشگری را در سطح عمومی و منطقه‌ای جا بیاندازیم و 365 همایش بین‌المللی برگزار کردیم که خروجی این همایش‌ها شناساییی جاذبه‌ها و هنرهای دستی استان‌های کشور شد. همچنین بیمه افرادی که در زمینه صنایع دستی فعال هستند را به عنوان مصوبه تقدیم مجلس کردیم تا افرادی که کارگاه خصوصی در منزل دارند بیمه نشوند آنها به توسعه صنعت گردشگری کمک می‌کند از این‌رو دولت و حاکمیت نیز باید کنار آنها باشد.
معاون سابق رییس جمهور با اشاره به برگزاری نمایشگاه بین‌المللی عشایر، تصریح کرد: حدود 6 هزار نفر از عشایر ایران را گرد هم آوردیم تا آنها بتوانند دستاوردهای خود را در معرض دید گردشگران قرار بدهد این نمایشگاه منبع درآمد قابل توجهی برای عشایر ایجاد کرد.
وی با اشاره به ایجاد اقامتگاه‌های بومگردی، گفت: زمانی‌که من ریاست سازمان را برعهده داشتم سند ملی بومگردی تهیه و تنظیم شد. من بر این باورم وقتی توریستی وارد ایران می‌شود خواستار دیدن موضوعات کمتر شناخته شده و دیده شده است چراکه در کشور خود هتل‌های 5 ستاره زیادی دیده است و این مراکز جذابیتی برای آنها ندارد. گردشگر خارجی خواهان غذای محلی، خانه کاهگلی، سیاه چادر است. باید بگویم در طول 8 سال گذشته توجه به اقامتگاه‌های بومگردی نیز فراموش شد.
ملک‌زاده بابیان اینکه برندهای شناخته شده در زمینه صنایع دستی نداریم، گفت: بازارسنجی و بازارسازی، یکی از وظایف اصلی دولت‌هاست. باید هر سال در صنایع دستی نمودی از رنگ سال مشهود باشد و بر اساس سلایق و علایق کشور هدف صادراتی صنایع دستی ساخته شود. به‌عنوان مثال باید به این مهم توجه شود که یک آلمانی از چه رنگی خوشش می‌آید و چه نوع کاری برای او کاربردی است.
وی در آخر تشکیل وزارتخانه میراث فرهنگی را اقدام شایسته‌ای عنوان کرد و افزود: تاسیس وزارتخانه کار خوبی است و در تمام دنیا گردشگری وزیر دارند. اما باید مدیر جامع الشرایطی برای این مسند انتخاب شود که ارتباط خوبی با نهادهای مختلف دارد نه اینکه در چهارچوب فکری خود شبکه گردشگری را پیش ببرد. در طول 8 سال گذشته افراد ناکارآمدی این مسند را احراز کردند.
