دغدغه مسئولان در مورد بورس تغییر کرده است/ مردم از شعارهای پوپولیستی می‌ترسند/ بازار سرمایه در ساختار مدیریت اقتصاد هیچ جایگاهی ندارد

مهدی سوری در گفت و گو با خبرنگار ایلنا درباره اظهارات اخیر مسئولان از رییس جمهور گرفته تا رییس مجلس درباره بازار سرمایه و اثرگذاری این اظهارات در بازار و علت ریزش‌های اخیر بازار گفت: بارها گفته‌ایم که اگر شاخص بورس به اعدادی مانند یک میلیون و 200 هزار واحد می‌رسد و p/e کل بازار به عددی حدود 4 رسیده یعنی وارد منطقه فوق ارزان تاریخی در بازار شده‌ایم. بنابراین در چند ماه اخیر از نظر ارزندگی سهام با شرایط فعلی اقتصاد، مشکلی در بازارسرمایه نداشیتم. هر چند شاید در گذشته با این مشکل مواجه بودیم اما در حال حاضر با توجه به وضعیت مناسب تولید و فروش شرکت‌ها،‌ دیگر با مشکل قیمت در بازار مواجه نیستیم که البته این روند ارتباطی به تغییر دولت ندارد و موضوع مورد بحث اثرگذاری بازارهای جهانی و سایر موضوعات اثرگذار است.

وی ادامه داد: بنابراین اگر در چند ماه گذشته بازار با تولید و فروش شرکت‌ها رشد نکرده، یکی از دلایل آن و همچنین دلیل ریزش‌ها و منفی‌‌های اخیر بازار،‌ ترس سهامداران از دولت است. مردم می‌ترسند این دولت به دلیل تامین مالی دوباره دست به سهام‌فروشی و اوراق فروشی بزند یا اینکه بازدهی اوراق را بالا ببرد یا نرخ بهره را افزایش بدهد که در هر صورت این اقدامات به بازار سرمایه لطمه می‌زند.

یک کارشناس بازار سرمایه با بیان اینکه قاعدتا در این مدت یعنی چند ماه اخیر سهامداران تمایلی به خرید در بازار سرمایه نداشتند، افزود: سهامداران با یکسری مسئولان مواجه شدند که قبل از گرفتن مسئولیت شعارهای حمایت از بازار سرمایه را می‌دادند و بعد از گرفتن این پست‌ها، دغدغه‌هایشان تغییر کرد و به سمت جبران و تامین کسری بودجه رفت، بنابراین سهامداران احساس رهاشدگی داشتند و بر این باور بودند که عده‌ای چه برای تامین مالی در دولت قبل و چه برای اخذ رای در دولت جدید از آنها استفاده کرده‌اند و الان  پس از عبور از این دوره‌ها سهامداران اهمیتی برای دولت ندارند.

سوری گفت: همین روند باعث شد که بازار سرمایه علی‌رغم ارزندگی سهام، جذابیتش را برای مردم از دست بدهد. اما با ورود دوباره دولت، مجلس و مسئولان و اظهارت اخیر انها درباره وضعیت بازار سرمایه، سهامداران احساس کردند که حمایت‌هایی در راه است. البته باید به این نکته توجه داشت که هر مسئول بلند پایه‌ای فقط یکبار با گفتار درمانی و شعار می‌تواند بازار را مثبت کند و در ادامه اگر برای مردم اقدامات عملی ملموس نباشد، آن اعتبار دیگر از دست می‌رود چنانکه این شاهد این موضوع و روند در دولت قبل بودیم و دیدیم که مسئول بلند پایه هر حرفی درباره بازار سرمایه بیان می‌کردند تاثیر معکوس در بازار داشت.

وی تاکید کرد: بنابراین در این چند ماه اخیر منفی‌های بازار به دلیل ترس از دولت بود و روند مثبت بازار به دلیل بیان حمایت مسئولان جدید برای کاهش ترس مردم از بورس بود، حداقل برای کوتاه‌مدت.

این کارشناس بازار سرمایه درباره اقداماتی که دولت سیزدهم برای بازار سرمایه انجام داده‌ است، اظهار داشت: مشکل اصلی اقتصاد کشورمان که به تبع آن مشکلات جانبی به وجود می‌آید، این است که دولت‌ها نمی‌خواهند به اندازه درامد خود خرج کنند و به دنبال این هستند که کسری بودجه ایجاد شده را از هر طریقی و هر محلی جبران و تامین کنند. ما انتظار نداریم که یک مسئول و یک دولت در طول یک تا دو ماه معجزه کند اما همین که عده‌ای می‌گویند 3 روزه بازار را اصلاح می‌کنند نکته منفی برای بازار است. چراکه می‌دانیم اقتصادی که در طول سال‌ها تخریب شده، اصلاح کردن آن هم زمان‌بر است. بنابراین انتظار داریم ساختارها و جهت‌گیری و سیاست‌گذاری‌ها به سمتی باشد که بدانیم در آینده افق بهتری در اقتصاد خواهیم داشت.

سوری ادامه داد: روزی که آقای خاندوزی وزیر شد و توییت‌ها و صحبت‌هایی در حمایت از بازار سرمایه داشت، چارت وزارت اقتصاد را به نمایش گذاشتم و هر کسی که چارت وازرت اقتصاد را ببیند درمی‌یابد که هیچ توازنی بین بازار پول و بازار سرمایه در این چارت نیست. کسی که از اقتصاد ایران چیزی نداند و فقط چارت وزارت اقتصاد را ببیند متوجه خواهد شد که بازار سرمایه در ساختار مدیرت اقتصاد کشور هیچ جایگاهی ندارد.

وی با اشاره به اهمیت شورای عالی بورس در روند تصمیم سازی برای بازار سرمایه گفت: مهم‌ترین تصمیمات در بازار سرمایه توسط شورای عالی بورس گرفته می‌شود و فارغ از اسامی اشخاصی که عضو این شورا هستند، باز هم اگر کسی از این ساختار در ایران چیزی نداند و فقط بداند که اعضای شورای عالی بورس از طریق چه مراجعی معرفی می‌شوند، متوجه خواهد شد که مهم‌ترین تصمیمات در این بازار توسط تیمی گرفته می‌شود که از متخصصان بازار سرمایه نیستند. البته تاکید می‌کنم که منظور من ساختار است و هیچ نظری درباره اشخاص ندارم.

این کارشناس بازار سرمایه درباره اظهارات اخیر مسئولان درباره بازار سرمایه و اثرگذاری آن اظهار داشت: مشخصا درباره بازار سرمایه ورود مستقیم دولت، مجلس و حتی وزارت اقتصاد ممکن است در کوتاه مدت باعث مثبت شدن بازار شود اما در بلند مدت مخرب است. اگر دولت و مجلس دخالتی نداشته باشند و متعهد شوند که این همین قوانین تا چهار سال ثابت می‌ماند، حتما بازار سرمایه بهتری خواهیم داشت و حتی با همین قوانین اشتباه به شرط ثبات تولید بهتری هم خواهیم داشت.

سوری افزود: مردم چه سهامداران و چه تولیدکنندگان از این می‌ترسند که دولت برای تحقق شعارهای پوپولیستی چه تصمیم جدیدی خواهد گرفت؟ تن سهامداران می‌لرز که در اینده نزدیک برای قیمت‌گذاری یک محصولی دولت چه تصمیمی خواهد گرفت؟ اگر در اقتصاد ثبات قانون و مقررات داشته باشیم و مهم‌تر اینکه اگر پیش‌بینی پذیر باشد برای فعالان اقتصادی،‌ تمام بازار به تعادل می‌رسد اما با تغییر هر قانون و مقرراتی باز هم شاهد بهم ریختن بازارها خواهیم بود.

وی با بیان اینکه پیشنهاد می‌کنم دولتمردان بر بهبود وضعیت فضای کسب و کار و تولید تمرکز داشته باشند، گفت: اگر این فضا بهبود یابد، هم تولیدکننده و هم سهام‌دار سود خواهد کرد. نه رییس جمهور، نه وزیر اقتصاد و نه رییس مجلس در هر دولت و هر دوره‌ای مسئول مثبت کردن شاخص نیستند بلکه مسئول ایجاد یک بازار شفاف و کارا هستند، یک بازار خودالتزام که نسبت به ارزش شرکت‌ها عکس‌العمل نشان دهد.

این کارشناس بازار درباره اظهارات برخی از مسئولان مبنی بر اینکه مقصر وضعیت امروز بازار سرمایه دولت قبل است، اظهار داشت: این صحبت‌ها یک روال همیشگی است و امیدوارم مسئولان فعلی به گونه‌ای عمل کنند که مسئولان بعدی نتوانند در مورد خودشان این حرف را بزنند. ما پذیرفتیم که مسئولان قبلی عملکرد خوبی نداشتند اما حالا مسئولان جدید بگویند چه برنامه‌ای دارند و تا چهار سال آینده چه برنامه‌هایی می‌توانند به اجرا برسانند.

سوری تاکید کرد: ما یکسری اسناد بالادستی داریم که قرار بوده براساس این اسناد بالادستی در یک افق مشخص برنامه‌ریزی‌هایی داشته باشیم. اما مشکل اینجاست که مسئولان به محض ورود به یک حوزه می‌خواهند دستاوردی از خود به نمایش بگذارند و مردم هم انتظار دارند،‌ مسئولان دست به معجزه بزنند. وقتی مردم قیمت ماست را از رییس جمهور پیگیری می‌کنند،‌ ناخودآگاه سایر مسئولان هم بجای برنامه‌ریزی‌های بلند مدت به سمت دستاوردهای کوتاه‌مدت سوق پیدا می‌کنند و همین عامل خرج کردن‌های بیشتر از دخل می‌شود.