یک مقام مسئول در گفت‌وگو با ایلنا:
افزایش ۲۶۶ درصدی صادرات ایران به لبنان/ آغاز مذاکرات تجارت ترجیحی بین تهران و بیروت/ تحریم‌ها فعالیت شعب بانکی در لبنان را محدود کرد
مدیرکل دفتر عربی و آفریقایی سازمان توسعه تجارت ایران اظهار داشت: با توجه به اینکه ایران و لبنان پیش از این آمادگی خود را برای کاهش تعرفه‌های تجاری اعلام کرده‌اند، مذاکرات مربوط به امضای تفاهم‌نامه تجارت ترجیحی بین دو کشور آغاز شده، لیست‌های اولیه جابجا شده و تفاهماتی صورت گرفته است که درصدد هستیم با فراهم شدن شرایط مجددا مذاکرات را دوباره شروع کرده و این موضوع را هم به سرانجام برسانیم.
فرزاد پیلتن در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصادی ایلنا در مورد وضعیت تجاری ایران و لبنان اظهار کرد: لبنان یک کشور مهم در حوزه خاورمیانه و کشورهای عربی است که حدود 6.5 میلیون نفر جمعیت دارد. حدود 50 درصد از مردم این کشور مسلمان، 40 درصد مسیحی و مابقی هم از سایر ادیان هستند. لبنان دارای روابط تجاری بسیار خوبی با دنیا است. بندر بیروت و طرابلس از بنادر فعال در منطقه هستند. بخش‌های مختلف اقتصادی تشکیل دهنده GDP( تولید ناخالص داخلی) شامل خدمات با۸۳ درصد، صنعت حدود ۱۳ درصد و کشاورزی حدود ۴ درصد می‌شود.
وی افزود: درآمد سرانه لبنان 19 هزار و 500 دلار است که درآمد نسبتا خوبی محسوب می‌شود و در واقع از نظر رفاه جزو کشورهای متوسط رو به بالا در جهان محسوب می‌شود که نشان‌دهنده قدرت خرید مناسب مصرف کنندگان در بازار این کشور است. البته این اطلاعات و آمار مربوط به قبل از بحران اخیر کشور لبنان است.
پیلتن در ادامه تصریح کرد: از جمله محصولات عمده تولیدی کشاورزی لبنان میتوان به مرکبات، انگور، سیب، گوجه فرنگی، سبزیجات، سیب‌زمینی، زیتون، تنباکو و دام زنده اشاره کرد که می‌تواند تامین کننده بخشی از نیازهای کشور ما باشد.
وی افزود: محصولات عمده صنعتی که در لبنان تولید می‌شوند نیز شامل صنایع غذایی، جواهرآلات، منسوجات، مواد شیمیایی، محصولات چوبی و تسمه روغن است که در برخی از این زمینه ها هم میتوان از ظرفیت های صادراتی لبنان برای تامین نیازهای کشور استفاده نمود. عمده محصولات معدنی این کشور هم شامل سنگ‌های گران‌بها، کودها، نمک، سنگ آهن، سنگ آهک و سیمان است.
پیلتن تصریح کرد: همانطور که ملاحظه می‌شود در سایر زمینه هایی که لبنان تولید ندارد، وابسته به واردات است که از این منظر فرصت های خوبی برای صادرات از ایران به این کشور وجود دارد که در ادامه اشاره خواهد شد. چنانکه اشاره شد بخش خدمات در لبنان بزرگترین بخش اقتصاد این کشور را تشکیل می‌دهد که عمدتا" شامل خدمات بانکی، توریسم، هتل‌داری، رستوران‌داری، فناوری اطلاعات، استارتاپ‌ها، بازرگانی و بیمه هستند.
وی اضافه کرد: اقلام عمده صادراتی لبنان به جهان شامل طلا، جواهرات و قطعات آن، ضایعات و قراضه‌های مس و آهن و فولاد، اسید فسفریک، آجیل و سایر دانه‌های روغنی، دخانیات و سرب است. واردات این کشور از جهان نیز بیشتر مشتمل بر سوخت‌های معدنی، مشتقات نفتی، روغن‌ها و فرآورده‌های سبک، دارو، هواپیما، ذرت، طلا و برخی از حیوانات زنده است.
مدیرکل دفتر عربی و آفریقایی سازمان توسعه تجارت ایران ادامه داد: چین با حدود 10 درصد، ترکیه با کمتر از 10 درصد، آلمان با حدود ۹ درصد، یونان با ۷.۵ درصد و آمریکا با حدود ۶ درصد کشورهایی هستند که بیشترین صادرات به لبنان را در سال ۲۰۲۰ داشته اند. همچنین بیشترین واردات محصولات از لبنان در سال ۲۰۲۰ را به ترتیب سوییس با ۴۱.۵ درصد ، عربستان با حدود ۱۰ درصد، آمریکا با حدود ۸ درصد، مصر با ۴.۵ درصد و یونان با ۳.۲ سهم داشته اند.
وی افزود: لبنان با دیگر کشورها در سال‌های گذشته به طور میانگین حدود 20 میلیارد دلار تجارت داشته است که عمده آن شامل واردات این کشور بوده است. برای مثال در سال 2017 حدود ۱۸.۷ میلیارد دلار واردات و ۳.۳ میلیارد دلار صادرات، در سال 2018 به میزان ۲۰.۳ میلیارد دلار واردات و 3.8 میلیارد دلار صادرات، در سال 2019 حدود 19.2 میلیارد دلار واردات و 3.7 میلیارد دلار صادرات و در سال 2020 نیز 10 میلیارد دلار واردات و 2.6 میلیارد دلار صادرات به جهان داشته است.
وی ادامه داد: در سال‌های گذشته تجارت ایران با لبنان به بیش از 100 میلیون دلار هم رسیده که البته در چند سال گذشته رو به کاهش گذاشته است، برای مثال در سال 96 ایران بالغ بر 124 میلیون دلار با لبنان تجارت داشته است که از این مقدار 86 میلیون دلار مربوط به صادرات ایران به این کشور و 38 میلیون دلار واردات از آن بود. در سال 97 به میزان 78 میلیون دلار با این کشور تجارت داشتیم که شامل 66 میلیون دلار صادرات و 12 میلیون دلار واردات بوده است. در سال 99 رقم تجارت دو کشور به 33.8 میلیون دلار رسید که 21 میلیون دلار صادرات و 12.8 میلیون دلار واردات از لبنان بود.
وی با اشاره به میزان تجارت دو کشور در پنج ماهه نخست امسال گفت: در پنج ماهه نخست سال 1400 هم ما حدود 20 میلیون دلار با لبنان تجارت داشتیم که عمده آن شامل صادرات ایران می‌شود که حدود 12.7 میلیون دلار بوده است، همچنین در این مدت 7.5 میلیون دلار از لبنان واردات داشته‌ایم. در این مدت نسبت به 5 ماهه نخست سال 99 در حوزه صادرات به لبنان 226 درصد از نظر ارزش و 677 درصد از نظر وزن افزایش داشته‌ایم. اقلام عمده صادراتی ایران به این کشور نیز در 5 ماه ابتدای سال ۱۴۰۰ شامل میله‌های آهنی یا فولادی، کفپوش‌ها، شیشه، پسته، پارچه، رب گوجه فرنگی، مخمرهای فعال، پلی استرن، حیوانات و انباره‌های برقی بوده است.
وی در ادامه خاطرنشان ساخت: مهمترین اقلام صادراتی ایران در سال 99 نیز به ترتیب شامل پسته، میله‌های آهنی و فولادی، کفپوش‌ها، مخمرها، کشمش، شیشه، پودر سیب‌زمینی و آرد بوده است. همچنین در سال ۱۳۹۹ مهمترین اقلام وارداتی ایران از این کشور هم شامل مولدهای دارای موتور پیستونی، بذر خیار، فیلتر برای استفاده در تزریق خون و سرم، دانه‌های میوه‌ها، پودر کاکائو، موتورهای دیزل و نیمه دیزل، دانه‌ها و میوه‌های روغنی، بذر گوجه فرنگی و بذر فلفل بوده‌اند.
پیلتن افزود: در سال‌های گذشته خوشبختانه ما زیرساخت‌های تجاری نسبتا" خوبی بین ایران و لبنان فراهم شده است که در صورت مهیا بودن شرایط میتوان انتظار داشت که روند تجارت دو کشور به حد نصاب سال‌های گذشته و حتی بالاتر از آن هم برسد.
این مقام مسئول با اشاره زیرساخت‌های توسعه صادرات به لنان گفت: زیرساخت‌ها شامل راه‌اندازی خطوط حمل و نقل هوایی مستقیم بین ایران و لبنان، تاسیس شعب بانک‌های ایرانی در لبنان، ایجاد دفتر تجاری ایران در بیروت بوده است. همچنین اعزام رایزن بازرگانی در دو دوره، مشارکت ایران در نمایشگاه‌های بین‌المللی لبنان و بالعکس، تبادل هیئت‌های تجاری و همچنین امضای بسیاری از موافقت‌نامه‌ها و اسناد تجاری که زیرساخت‌های حقوقی تجارت بین دو کشور را فراهم می‌کنند از جمله دیگر اقدامات مهم در زمینه تسهیل تجارت بین دو کشور بوده اند. لذا در مجموع در صورت مناسب شدن شرایط به شکلی که تجار دو کشور بتوانند از این امکانات استفاده کنند، میتوان شاهد رشد مبادلات تجاری بین دو کشور در آینده بود.
وی با اشاره به مشکلات پیش روی تجارت دو کشور گفت: پیامدهای ناشی از تحریم‌های بانکی که فعالیت شعب بانکی ایران در لبنان را محدود کرده و از ارائه خدمات مناسب و مورد انتظار تجار محروم کرده و همچنین مشکلاتی در زمینه حمل و نقل کالا بین دو کشور وجود دارد که زمان‌بر بودن و هزینه‌های بالا دو مشکل عمده در این مورد هستند از جمله مهمترین این مشکلات هستند. همچنین تحولات داخلی لبنان از نظر سیاسی و اقتصادی که تجارت خارجی لبنان را دچار مشکل کرده است از جمله مشکلات اخیر است. برخی مشکلات نیز در سطح بنگاه‌ها بویژه در زمینه بازاریابی و دسترسی به بازار هزینه‌های آن، تاسیس دفتر نمایندگی توسط بنگاه‌های ایرانی و همچنین مشکلات مربوط به دوره شیوع ویروس کرونا از جمله مشکلاتی است که فراروی صادرات ایران به لبنان هستند.
وی تصریح کرد: با توجه به اینکه دو طرف پیش از این آمادگی خود را برای کاهش تعرفه‌های تجاری اعلام کرده‌اند، مذاکرات مربوط به امضای تفاهم‌نامه موافقت‌نامه تجارت ترجیحی بین دو کشور آغاز شده، لیست‌های اولیه جابجا شده و تفاهماتی صورت گرفته است که درصدد هستیم با فراهم شدن شرایط، مجددا" مذاکرات را دوباره شروع کرده و این موضوع را هم به سرانجام برسانیم.
وی ادامه داد: همچنین ایران با کشور لبنان دارای کمیسیون عالی مشترک است که این کمیسیون هم فرصت مناسبی است برای هماهنگی نهادهای دولتی و بخش خصوصی دو کشور در فواصل زمانی مشخص و مناسبی است تا با بررسی آخرین وضعیت روابط اقتصادی و تجاری دو کشور نسبت به پیدا کردن راهکارهایی برای حل مشکلات و موانعی که فراروی توسعه روابط اقتصادی و تجاری دو کشور وجود دارد اقدام کنند.
پیلتن در پایان خاطرنشان ساخت: از ظرفیت‌های کالایی توسعه همکاری‌های تجاری دو کشور میتوان به امکان افزایش صادرات خشکبار، فرش، خودرو و قطعات خودرو، دارو و تجهیزات پزشکی، محصولات دانش بنیان و همچنین خدمات فنی و مهندسی در حوزه زیرساخت‌ها و همچنین افزایش همکاری‌های دو کشور در حوزه گردشگری میتوان یاد کرد و همینطور استفاده از ظرفیت تجار لبنانی در سایر کشورهای جهان از جمله کشورهای آمریکای لاتین آفریقایی و حتی اروپایی هم جزو ظرفیت‌های توسعه همکاری‌های دو کشور است.
