به خاطر نفت جان هور را گرفتند/ محیط زیست چشم خود را روی آب رفتن تالاب بست

محمد درویش در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصادی ایلنا، درباره اوضاع هورالعظیم اظهار داشت: تالاب هورالعظیم مهمترین و راهبردی‌ترین تالاب نه تنها در ایران که به جرات می‌توان گفت در خاورمیانه و آسیای جنوب‌غربی است، وسعت این تالاب یک میلیون هکتار بوده که در یک توافق اعلام نشده و خاموش بین دولت ایران و عراق از قبل از انقلاب تلاش شد، محدود شود تا بتوانند اکتشافات نفتی داشته باشند، سوال اصلی این است که چرا تالاب هورالعظیم حتی در دوران قبل از انقلاب در سال 1349 که دولت شاه ایران و اسکندر فیروز کنوانسیون جهانی رامسر را به تصویب رساندند در سیاهه ثبت جهانی بیش از 20 تالاب قرار نگرفت؟ 

به خاطر نفت جان هور را گرفتند

وی افزود: اکنون همانگونه که بخش بزرگی از تالاب در سمت ایران خشک شده سمت عراق هم در همان میادین مشترک نفتی کاملا تالاب را خشک کرده‌اند تا بتوانند با هزینه کمتر نفت استخراج کنند، متاسفانه سد کرخه نیز به این ماجرا کمک کرد و با سکوت سازمان حفاظت محیط زیست در زمان دولت هاشمی رفسنجانی تاکنون این مسئله تدوام پیدا کرد. 

محیط زیست چشم خود را روی آب رفتن تالاب بست

رئیس گروه محیط زیست در کرسی سلامت اجتماعی یونسکو تصریح کرد: وسعت تالاب در سمت ایران حدود 400 هزار هکتار بوده که سازمان حفاظت محیط زیست به 125 هزار هکتار قناعت کرده و اکنون تبدیل به 5 حوضچه شده و در وداقع ماهیت طبیعی تالاب از بین رفته است. در سمت عراق نیز از 600 هزار هکتار به 360 هزار هکتار قناعت شده است. 

کرخه، دجله و فرات حق تالاب را بدهند

وی تاکید کرد: تالاب هورالعظیم حدود 5 میلیارد متر مکعب به عنوان حقابه از سمت ایران و عراق نیاز دارد تا بتواند تاب‌آور شود که حدود 1.5 میلیارد متر مکعب را باید ایران از محل کرخه و بقیه را دولت عراق از محل دجله و فرات بپردازد. 

صدام اولین کلنگ نابودی را زد

درویش توضیح داد: دولت عراق در زمان جنگ به بهانه توسعه اراضی کشاورزی در شمال بصره کانالی به نام نهر پنجم و یا کانال صدام احداث کرد اما از ترس پیشروی سپاهیان ایران، صدام حسین اولین کلنگ خشک شدن هوراالعظیم را بر زمین زد، سپس دولت ترکیه با ساخت سدهای متعدد در بالادست عملا حقابه ورودی تالاب و عراق و سوریه را کاهش داد. 

کشاورزی چه بر سر هور آورد؟

وی با تاکید بر اینکه باید یک کمیته مشترک از کشورهای ترکیه، سوریه، عراق و ایران برای مطالبه حقابه هورالعظیم شکل بگیرد تا بتوانیم در یک برنامه میان‌مدت 5 ساله و با برداشتن دایک مرزی، همه دیواره‌ها و جاده‌های درون تالاب دوباره هویت واقعی تالاب را احیا کنیم، گفت: با توجه به اینکه آورد کرخه حدود 7.8 میلیارد متر مکعب در سال است به راحتی می‌تواند حقابه 1.5 میلیارد متر مکعب هور را تامین کند، اما نکته‌ این است که آنقدر در بالادست کرخه بارگذاری شده که این امکان فراهم نیست، حتی امسال وزارت نیرو بیش از یک میلیارد متر مکعب رهاسازی کرده اما به دلیل افزایش شالیکاری‌ها و کشت پرمصرف در منطقه سوسنگرد و بستان کشاورزان اجازه نمی‌دهند آب به تالاب برسد که باعث ایجاد بحران امسال شده است. 

آب را روانه شط‌العرب کردیم

عضو هیأت علمی مؤسسه تحقیقات مراتع و جنگل‌ها یادآور شد: بحران امروز تالاب ربطی به وزارت نفت ندارد، وزارت نفت دو سال پیش یکی از مقصران جدی بود، آن زمان سیل بی‌سابقه را داشتیم که می‌توانستیم یک بار برای همیشه در محدوده رویایی 400 هزار هکتاری تالاب را آبگیری کنیم اما از ترس خسارت به تاسیسات نفتی دیوار حائل مرزی را برداشتند و حجم بزرگی از آب کرخه را روانه کشور عراق و شط‌العرب کردند، در هر حال بحران امسال تالاب به خاطر خشکسالی است که میزان آورد آب کم شده و آن میزان آبی هم که رهاسازی شده کشاورزان برمی‌دارند و اجازه رسیدن به تالاب نمی‌دهند.

چینی‌ها هم مقصرند

وی در ادامه درباره نقش ترکیه و دیگر کشورهای مرتبط در خشک شدن هور گفت: ترکیه 120 میلیارد متر مکعب مخزن روی دجله و فرات احداث کرده و ورودی آب را به دجله و فرات از 650 متر مکعب در ثانیه به یک‌سوم کاهش داده است، کشورهای سوریه و عراق هم با سدسازی‌های متعدد و بارگذاری‌های بالادست و نهر پنجم مقصرند و بعد از آنها دولت ایران مقصر است که تنها آب باریکه‌ یعنی رودخانه کرخه را با احداث سد و افزایش اراضی کشاورزی در بالادست و همچنین توسعه میادین نفتی با ارزان‌ترین قیمت بسته است، در حالی که با انعقاد قرارداد 20 درصد گران‌تر با چینی‌ها و اجرای پروژه‌های نفتی در محیط آبی؛ نیازی نبود که هور خشک و تبدیل به حوضچه شود.