امتیازگیری از اروپا و امریکا با کارت قرارداد ۲۵ ساله/ نفت ایران به چین اعتماد کند؟

سیدمهدی حسینی در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصادی ایلنا، درباره تفاهمنامه 25 ساله ایران و چین و تاثیری که در حوزه انرژی خواهد داشت، اظهار داشت: فعلا سند موجود بین ایران و چین، تفاهمنامه است و تفاوت زیادی با قرارداد دارد. اصل قضیه قراردادهایی است که از این به بعد در چارچوب این تفاهمنامه امضا، تهیه و اجرا می‌شود، در آن زمان باید حساسیت‌های مربوط به حاکمیت، مالکیت و حقوق و منافع طرفین و تضمین‌های اجرایی شدن را در نظر بگیریم.

وی تفاهمنامه‌هایی همچون سند همکاری با چین را به عنوان فاکتوری مثبت در توازن دیپلماسی کشور دانست و افزود: اگر بتوانیم در یک مربع غیر از چین با روسیه، امریکا، اتحادیه اروپا و حتی شرق آسیا تفاهمانه مشابه داشته باشیم و روابط اقتصادی و استراتژیک را به صورت بالانس و برابر با این کشورها برقرار کنیم، بخصوص در حوزه انرژی بسیار مثمرثمر خواهد بود.

رئیس سابق کمیته بازنگری در قراردادهای نفتی با بیان اینکه دنیا هم می‌تواند متوجه باشد که ما در مرحله یک آغاز جدید قرار داریم‌، تصریح کرد: ما با توجه به مزیت‌های نسبی مهمی که از نظر مسائل انرژی در خاورمیانه و به لحاظ مباحث امنیت بین‌الملل در کشورهایی چون افغانستان، عراق، سوریه، عراق و فلسطین داریم، قدرت بزرگ منطقه‌ای و یکی از دل‌مشغولی‌های دنیا هستیم. بنابراین با توجه به مزیت‌های نسبی که داریم، می‌توانیم روابط‌مان را در یک دیپلماسی چندوجهی و متوازن برقرار کنیم که نقطه شروع آن می‌تواند امضای تفاهمنامه با چین باشد، کما اینکه عکس‌العمل‌های آن را در دنیا دیدیم، مثلا امریکا اعلام آمادگی کرده که در کمیسیون مشترک برجام در روز سه‌شنبه آینده شرکت کند و یا مواضع مثبتی از اروپا دیده شد، ما به صورت جدی در حال ورود به یک دوران جدیدی از تعاملات بین‌المللی هستیم و کسی نمی‌تواند نسبت به آن بی‌تفاوت باشد. 

وی گفت: چین اکنون علاوه بر قدرت اقتصادی و سیاسی، یک قدرت مالی بین‌المللی است، 3 هزار میلیارد ذخیره ارزی، این کشور را به یک قدرت بزرگ اقتصادی تبدیل کرده، ضمن اینکه به لحاظ تکنولوژی و فناوری رشد خوبی داشته و دست بالا دارد. 

حسینی بیان داشت: ما باید وارد همکاری درازمدت اقتصادی، امنیتی و استراتژیک با کشورها شویم و تفاهمنامه با چین می‌تواند همه کشورهایی را که دارای قدرت اقتصادی هستند تحریک کند که با قدرتی مثل ایران همراه شوند، ما نیز باید از این فرصت با تکانه‌ای که در دنیا ایجاد می‌شود، استفاده کنیم. 

وی درباره خوشنام نبودن چین در پروژه‌های نفتی توضیح داد: نکته مهم و حساس اینکه هر کشوری به دنبال ماکزیمم کردن منافع خود است، ما باید در تنظیم قراردادها، از نفت و گاز تا شیلات و حمل و نقل و یک کمربند یک راه و جاده ابریشم گروه‌های ورزیده‌ای بکار بگیریم، پیمان شانگهای از پیمان‌های مهمی است که در آسیا و چین نقش محوری دارد و ما نیز باید به آن بپیوندیم، تشکیل بیمه و بانک‌های مشترک می‌تواند گره مسائل بانکی ما را که ممکن است با خطراتی مثل تحریم مواجه کند، باز کند.

حسینی افزود: در قراردادها نقش حاکمیت، مالکیت و مشارکت را فراموش نکنیم، نقش مشارکت باید پررنگ باشد، اگر فقط سرمایه چینی به صورت وام و فاینانس جذب کنیم تردید است که درست هزینه شود اما اگر مشارکت باشد طبیعتا از هرگونه اتفاق سوء جلوگیری خواهد شد. مشارکت‌ها می‌تواند دوجانبه باشد لزوما هم نباید در ایران باشد در کشورهای ثالث هم می‌توانیم مشترکا با چین همکاری کنیم. بعبارت دیگر در قراردادهای تمامی بخش‌ها تیم‌های کارکشته قراردادی را سامان دهیم که نگرانی‌ها در عمل منتفی شود. 

این کارشناس حوزه انرژی تاکید کرد: وقتی قرارداد 25 ساله با کشور بزرگی مثل چین منعقد شود، لاجرم کشورهای دیگری که از همکاری با ایران می‌توانند منافع داشته باشند به صورت اتوماتیک به طرف ما جذب می‌شوند و حتی ممکن است امتیازاتی بدهند. این قرارداد یک رابطه استراتژیک و درازمدت با کشوری است که ممکن است با دیگر کشورها هم تکرار شود و تکرار آن امنیت بیشتری خواهد آورد.

وی ادامه داد: مثلا وقتی دوستان بیشتری داشته باشیم، اگر در سازمان ملل مشکلی پیدا کنیم قدرت بیشتری داشته و از کارتِ داشتنِ همراهان بیشتر استفاده خواهیم کرد. 

حسینی گفت: نوع قرارداهایی که تاکنون با چین داشتیم چندان مناسب نبوده، البته بپذیریم که هر کشوری سعی می‌کند منافع خود را ماکزیمم کند، ما اکنون باید قراردادها را درست و محکم ببندیم، شرکت‌های نفتی چینی که در این چند سال شکل گرفتند به لحاظ مالی از جمله شرکت‌های ثروتمند هستند، هرچند به لحاظ تکنولوژی در تراز درجه‌یک‌های بین‌المللی نیستند، اما غیر از منابع مالی در کنار شرکت‌های برتر دنیا از تکنولوژی چینی‌ها هم می‌توانیم بهره ببریم. 

وی یادآور شد: ما می‌توانیم میادین نفتی را با همکاری سرویس کمپانی‌های داخلی و چینی‌ها توسعه دهیم، همه اینها زمانی تضمین می‌شود که قراردادهای خوبی منعقد کنیم. 

این تحلیلگر ارشد حوزه نفت درباره اینکه آیا قرارداد با چین در غیاب شرکت‌های اروپایی و امریکایی مثبت است، گفت: ما باید این هنر را داشته باشیم که همه امکانات دنیا را در جهت منافع‌مان بکار بگیریم، یعنی بالانس ایجا شود، باید ارزیابی درستی از قضایا داشته باشیم، از امکانات چین و دیگر کشورها در فضا و جای خودش استفاده کنیم، نقاط قوت هر کدام را با روش‌های شناخته‌شده و استاندارد در نظر بگیریم، به این معنا که یک دیپلماسی چندوجهی که منافع بیشتری برای ما دارد، بکار بگیریم.