افزایش فقر مصرف لبنیات در کشور/ میزان مصرف کمتر از نصف متوسط جهانی شد/ خروج ۸۰ تا ۱۰۰ هزار تن شیرخشک از مبادی غیررسمی

اسماعیل خاتمی مقدم در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا درباره آخرین وضعیت مصرف لبنیات در کشور به عنوان یکی از مواد غذایی تضمین کننده سلامت جامعه، اظهار کرد: بر اساس گزارش مرکز آمار ایران در سال 98 مجموع تولید شیرخام دامداری‌های صنعتی و سنتی 8.6 میلیون تن بوده است.

وی ادامه داد: براین اساس با توجه به جمعیت 83 میلیون نفری کشور سرانه تولید شیرخام به ازای هر نفر 103 کیلوگرم می‌شود.

خاتمی مقدم با تاکید بر اینکه در بسیاری از گزارش‌ها به اشتباه سرانه تولید به جای سرانه مصرف عنوان می‌شود، افزود: سرانه مصرف از مجموع تولید و واردات‌، منهای صادرات و مصارف غیر انسانی تقسیم بر جمعیت حاصل می‌شود که با جایگذاری اعداد خواهید دید فاصله زیادی بین میزان تولید سرانه با مصرف سرانه کشور وجود دارد.

وی افزود: مجموع 8.6 میلیون تن تولید شیرخام کشور در دو بخش مورد مصرف قرار می‌گیرد ‌که شامل بخش صنعت لبنیات و بخش سنتی است.

خاتمی مقدم میزان مصرف شیرخام در بخش صنعت لبنیات با توجه به آمار انجمن صنایع لبنی ایران، را 6 میلیون تن معادل 70 درصد تولید شیرخام کشور عنوان کرد و افزود: اگر مبنای مصرف شیرخام در صنعت را آمار انجمن صنایع لبنی ایران قرار دهیم، میزان مصرف در بخش سنتی 2.6 میلیون تن معادل 30 درصد تولید شیرخام است. 

وی یکی از مهمترین عوامل تعیین کننده رقم سرانه مصرف لبنیات را واردات محصولات لبنی به کشور عنوان کرد و گفت: در چند سال گذشته به جز کره واردات سایر محصولات لبنی به کشور صفر بوده است، در نتیجه تاثیر واردات بر مصرف سرانه کشور صفر است.

خاتمی مقدم دیگر عامل موثر در تعیین سرانه مصرف را صادرات برشمرد و افزود: آمار گمرک نشان می‌دهد سالانه 300 تا 400 هزار تن محصولات لبنی معادل 700 تا 900 هزار تن شیرخام از کشور صادر می‌شود که این رقم  9 تا 10 درصد شیرخام تولیدی کشور است.

وی میزان خروج غیر رسمی محصولات لبنی از کشور را معادل 1 میلیون تن شیرخام اعلام و اظهار کرد: تحلیل ما از تولید 47 کارخانه شیرخشک و میزان عرضه آن در بازار داخل نشان می‌هد، 80 تا 100 هزار تن شیرخشک معادل 1 میلیون تن از شیرخام کشور از مبادی غیررسمی خارج می‌شود که 10 درصد شیرخام تولیدی کشور است.

خاتمی مقدم یادآور شد: بخشی از شیر خشک تولیدی کارخانه‌ها نیز به عنوان ذخایر استراتژیک در انبارها نگهداری می‌شود که میزان آن حدود 500 هزار تن معادل 5 درصد تولید شیرخام کشور است.

وی با تاکید بر اینکه حجم اندکی از شیرخام نیز در دامداری‌ها خود مصرفی می‌شود، گفت: دامداری‌های کشور 5 درصد تولید شیرخام تولیدی را خودمصرفی می‌کنند به عبارت دیگر این مقدار شیرخام هیچگاه از دامداری‌ها خارج نشده و در مواردی مانند تغذیه گوساله‌ها استفاده می‌شود.

خاتمی مقدم تاکید کرد به این ترتیب تا 30 درصد از تولید شیرخام در کشور از سرانه مصرف حذف شده و وارد مسیرهای دیگر می‌شود.

بازرس انجمن صنفی صنایع لبنی ایران میزان صنایع مصرف با توجه به توضیحات داده شده نتیجه گرفت؛ سرانه مصرف لبنیات هر فرد ایرانی در کمترین مقدار 72 کیلوگرم و در بیشترین مقدار 82 کیلوگرم است.

خاتمی مقدم با بیان اینکه این رقم با متوسط مصرف جهانی فاصله زیادی دارد،‌ گفت: متوسط سرانه مصرف لبنیات در دنیا حدود 120 کیلوگرم است که تفاوت 30 تا 40 کیلوگرمی با سرانه مصرف در کشور ما دارد.

وی یادآور شد: در برنامه افق 1404 میزان سرانه مصرف لبنیات به ازای هر فرد 120 کیلوگرم تعیین شده است که با این شرایط رسیدن به این عدد چندان واقع‌بینانه به نظر نمی‌رسد.

خاتمی مقدم معتقد است؛ فقر مصرف لبنیات در کشور افزایش داشته و سیر نزولی مصرف آن‌ها ادامه خواهد داشت.

وی درباره دلایل پیش‌بینی ادامه کاهش مصرف لبنیات اظهار کرد: دلایل اقتصادی و فرهنگی بر مصرف محصولات لبنی تاثیر گذار هستند که برای رفع مشکلات پیش روی هر دوی این عوامل تا امروز کار موثر انجام نشده است.

خاتمی مقدم افزود: در فرهنگ ما ایرانی‌ها مصرف لبنیات جایگاه ویژه ندارد و اولین قدم در این راستا فرهنگسازی برای سوق مردم به سوی افزایش مصرف این نوع از محصولات غذایی است.

کاهش قدرت خرید مردم به خاطر بدی شرایط اقتصادی مردم از دلایل بسیار موثر تهی شدن سبد خانوار از اقلام لبنیاتی دانست.

خاتمی مقدم با انتقاد از آمارهای غیرکارشناسی وزارت جهاد درباره میزان تولید شیرخام، اظهار کرد: وزارت جهاد با تکیه بر افزایش تولید شیرخام در واحدهای دامداری صنعتی، مدعی افزایش تولید است اما واقعیت چیز دیگری است چراکه این وازرتخانه متوسط کاهش سالیانه  8 تا 12 درصدی تولید در واحدهای سنتی را که حدود ۵۰ درصد از سهم تولید شیر خام دارند را نادیده می‌گیرد.

بازرس انجمن صنفی صنایع لبنی گفت: همه آمار و تحلیل‌ها نشان می‌دهد کشور ما هم در بخش تولید و هم در بخش مصرف مسیر کاهشی را در پیش گرفته است.

خاتمی مقدم آمار مطرح شده را هشداری برای مسئولان دانست که باید دیده و شنیده شود چراکه بی‌توجهی به آن می تواند نتایج منفی و هزینه بسیار برای کشور به دنبال داشته باشد.