بارگذاری ها بر روی زمین فرونشست زمین را تشدید می کند

محمود قدبیگی در گفت وگو با خبرنگار ایلنا گفت: یکی از دلایل کسری مخزن اتفاق افتاده مربوط به بخش کشاورزی است، چرا که بیشترین میزان مصرف در بخش کشاورزی رخ می دهد. حدود 89 تا 90 درصد مصرف در بخش کشاورزی انجام می شود. 2 تا 3 عامل باعث مصرف بی رویه شده است. یکی از این عوامل پروانه هایی هستند که از سال های گذشته در بخش کشاورزی صادر شده اند. به این معنا که با توجه به وضعیتی که مورد بررسی قرار گرفته، میزان پروانه های صادر شده در بخش کشاورزی، بیش از آب قابل بهره برداری است و بیش از توان سفره های آب زیرزمینی است.

وی ادامه داد: وزارت نیرو در سالهای اخیر برنامه عملیاتی برای دشت ها ارائه داده و اهدافی را که دنبال می کند بر این مبنا است که طی 2 تا 3 برنامه اضافه برداشت ها را متوقف کند و افت آب در سفره های زیرزمینی و کسری مخزن را در بازه زمانی برنامه های درازمدت جبران کند. اضافه برداشت ها در 3 بخش انجام می گیرد. بخش اول برداشت چاه های غیرمجاز، بخش دوم اضافه برداشت چاه های مجاز به دلیل دبی آب لحظه ای و بخش سوم عدم رعایت ساعت کارکرد چاه ها می باشد که فرایندهای اضافه برداشت از سفره های آب زیرزمینی را تکمیل می کند.

معاون حفاظت و بهره برداری شرکت آب منطقه ای استان مرکزی اظهار داشت: بر اساس اقداماتی که در بحث تعیین تکلیف چاه های غیرمجاز انجام شده، شرکت آب منطقه ای با همکاری دستگاه قضایی و مجموعه های استانداری و فرمانداری توانسته فعالیت های خوبی را طی سالهای گذشته انجام دهد و برنامه های بسیاری را نیز در دست اقدام دارد. در مدت 3 سال اخیر بیش از 700 حلقه چاه غیرمجاز را پر کرده ایم. همزمان با این اقدام، اصلاح و تعدیل پروانه های بهره برداری را در دستور کار قرار داده ایم، به نحوی که میزان حجم پروانه های صادر شده در هر دشت را در حد آب قابل برنامه ریزی متعادل کنیم. برای مثال در دشت اراک حدود 15 درصد از میزان حجم پروانه های صادر شده کاسته می شود و پروانه های جدید اصلاح و تعدیل شده صادر می شود.

قدبیگی تصریح کرد: برنامه دیگری که در این راستا در دست اقدام است، پروژه نصب کنتورهای حجمی هوشمند می باشد که باعث می شود بهره برداران ملزم شوند تا در حد پروانه های بهره برداری برداشت کنند. در این رابطه اگر شخصی این برنامه را رعایت نکند، علاوه بر اخذ جبران خسارت و اعاده به وضعیت سابق، می تواند تا حد لغو پروانه بهره برداری نیز پیش برود.

وی بیان داشت: فرایندهای مذکور در راستای جلوگیری از برداشت های بی رویه آب از سفره های زیرزمینی در دست اقدام می باشد تا کسری مخزن ها جبران گردد. در این رابطه خواستار آن هستیم که تمامی دستگاه های اجرایی تا حد توان کمک های خود را دریغ نکنند. به خصوص مجموعه سازمان جهاد کشاورزی، با اصلاح الگوی کشت و تدوین الگوی کشت متناظر با آمایش هر دشت، می تواند گام های موثری در این راستا بردارد.

معاون حفاظت و بهره برداری شرکت آب منطقه ای استان مرکزی تأکید کرد: برای مثال در دشت اراک که منطقه بحرانی می باشد، باید مجموعه سازمان جهاد کشاورزی الگوی کشت مناسبی داشته باشد و با اصول ترویجی آن را به کشاورزان آموزش دهد تا کشت هایی که پر آب بر هستند را کنار گذاشته و کشت های جایگزین که کم آب بر می باشند را اجرایی کند. همچنین اجرای روش های آبیاری کم آب بر و اصلاح روش های آبیاری، می تواند در کاهش میزان برداشت از سفره های آب زیرزمینی تاثیر بسزایی داشته باشد تا شاهد اتفاقاتی همچون تشدید افت منابع آبهای زیرزمینی که باعث نشست دشت ها و فرونشست زمین است، نباشیم.