کروناییسم، فرصتی برای پاتولوژی جوامع/ کرونا،ترمومتر سرمایه اجتماعی

ایلنا؛ رفتارشناسی مردم، حاکمان و دولت‌ها در برابر یک بحران می تواند چشم اندازی از ساختار واقعی کشورها خارج از ویترین و رفتار بزک شده‌شان در عرصه بین‌الملل باشد. چین کمونیست با اقتصاد آزاد، جمهوری ایتالیا با پیشنیه امپراتوری روم و کشور پادشاهی  اسپانیا و ایران با نظام  دینی در برابر این بحران جهانی چگونه رفتار می کنند؟

 ویروس کرونا نشان داد میزان سرمایه اجتماعی کشورها به چه میزان قابل سنجش است. سرمایه‌ای  که از سرمایه‌های اقتصادی و انسانی برای هر دولت و ملت ارزشمندتر است. اعتماد پذیری،روحیه همکاری، از خود گذشتگی و مؤلفه‌های دیگر می تواند سطح سرمایه‌های اجتماعی را در هر کشور تعیین کند. 

رابرت پاتنام (Robert D. Putnam) نظریه پرداز سرمایه اجتماعی معتقد است:  سرمایه‌ اجتماعی، مجموعه‌ای از موهبت‌ها و امتیازاتِ اجتماعی است که ابعاد و مولفه‌های فراوانی دارد و متناسب با فرهنگِ بومی یا ملّیِ هر جامعه‌ای، به تسهیل و تشدیدِ همگراییِ میانِ افراد و گروه‌های آن جامعه می‌انجامد و افراد و گروه‌ها را قادر می‌سازد تا با یکدیگر کار کنند. 

 این جامعه شناس، سرمایه‌ اجتماعی را ، با سه مؤلفه اعتماد ،هنجارها و شبکه مفهوم‌سازی می‌کند و به زعم وی این سه مؤلفه، معمولاً خودتقویت‌کننده و خودافزاینده‌ هستند. به بیان بهتر، هر کدام از آن‌ها، تقویت‌کننده‌ دیگری است. اعتماد مردم به یکدیگر و دولت هنجاری را می سازد که شبکه بین بخش های دولتی و غیر دولتی (مردم) را سازمان‌دهی می کند.

تحلیل رفتار دولت چین در برابر شیوع یکباره کروناویروس از شهر ووهان و تصمیم به موقع برای قرنطینه و فرهنگ‌سازی در برابر آن ، نوع مقابله و برخورد قاطع این کشور را  با این مسئله نشان داد که قاطعیت در کنار اعتماد مردم به حاکمیت، توانست گسترش ویروس را به سایر نقاط این کشور به صفر برساند و جریان زندگی را به این شهر پس از سه ماه تلاش همه جانبه بازگرداند. اعتماد، هنجار و شبکه؛ سه پارامتر هم‌راستایی است که  دولت چین برای افزایش ضریب سرمایه اجتماعی در ووهان  به کاربست که  نمونه موفقی  از  بکارگیری سرمایه اجتماعی در هنگام مواجهه با بحران  است. شاید برای عده‌ای خاطره مائو تسه‌تونگ نخستین رئیس جمهور خلق چین و رفتارهای سوسیالیستی‌اش دوباره زنده شد، ولی به صفر رسیدن ابتلا به ویروس کرونا و تامین نیازهای اولیه  مردم یک شهر 12 میلیون نفری قابل توجه است.

ما به ازای این رفتار را می توان برای کشورهایی که بیشترین تاثیر از گسترش ویروس کرونا دامنگیر آنان شد، مشاهده کرد. آیا دولت ها آمادگی مقابله با بحران ها را داشتند؟ آیا مردم کشورها با دولت‌هایشان برای مقابله با کرونا همکاری نزدیکی دارند؟ این است که ویروس منحوس کرونا در کنار آثار زیبان‌بارش یک تلنگری به کشورها بویژه دولت‌ها زد که ببینند و بفهمنند در روزهای سخت است که عیارشان مشخص می شود.

سرمایه اجتماعی را به جرات می‌توان به عنوان مهم‌ترین مولفه سنجش یک کشور در عرصه های مختلف عنوان کرد.

سرمایه‌ای  که ژاپن و آلمان را در قرن بیستم و چین را در قرن بیست و یکم  پیشتاز توسعه اقتصادی ساخت.

حسین قلع ریز/ روزنامه‌نگار- اصفهان